دیزباد وطن ماست
سایت رسمی روستای دیزباد علیا (بالا) از توابع شهرستان نیشابور در استان خراسان رضوی ایران.
دیزباد وطن ماست
سایت رسمی روستای دیزباد علیا (بالا) از توابع شهرستان نیشابور در استان خراسان رضوی ایران.نقش بینالود در توسعه دیزباد علیا
«دیزباد وطن ماست»- این مقاله در که از وبلاگ «جغرافیا» دریافت شده، به سوالاتی که در چند وقت پیش در خصوص تبدیل دیزباد به شهر مطرح شده پاسخ می دهد. اگرچه این مقاله را برای دیزباد بهینه نکرده ام، اما مفاهیم توسعه و کیفیت زندگی که در چند وقت اخیر به آنها پرداخته شده، به دقت مورد مداقه قرار گرفته است.
بد نیست دوستان پس از مطالعه کامل مقاله دیدگاه های خود را در مورد میزان تعمیم پذیری و بسط این بحث به روستای دیزباد نظرات خودشان را برای من ارسال کنند. اگرچه این مقاله در وبلاگ آقای مهرشاد طولابی نژاد نگاشته شده بود، اما ذیل آن هیچ توضیحی در مورد نویسنده آن نبود.
چکیده:
درطی چند دهه گذشته راهبردهای متعددی برای توسعه روستایی مطرح شده است یکی از آنها که دارای رویکرد فضایی است. راهبرد ایجاد و تقویت شهرهای کوچک روستا - شهری است کانونهای کوچک شهری اولین هسته های شهری و بلافصل در ارتباط با نقاط روستایی به عنوان حلقه اتصال نواحی روستایی با شهرهای بزرگ قلمداد می شوند. صنعتی شدن کشورها زمینه هایی را ایجاد کرده که که نتیجه آن افزایش سریع جمعیت و اسکان بیش از پیش آنان در شهرها بود. روی آوردن روستائیان به این گونه مراکز به حاشیه نشینی شهری و رشد حلبی آباد و درنهایت و در پدیده شبه شهرنشینی یا شهری شدن کاذب منجر شده است. تجلی فضایی این ساز و کار، عدم تعادل های منطقه ای است که به حرکت منطقی جمعیت های مهاجر به سوی کانونهای برگزیده شهرها می انجامد. شهرهای کوچک در تعامل با کوچکترین عنصر سکونتگاهی یعنی روستاها و شهرهای میانی در تعامل با بزرگترین شهرها درسطوح ملی-منطقه ای که نقش مهمی در توسعه و توازن های منطقه ای نظیر تثبیت جمعیت فعالیت ها و سرمایه در فضای ملی کشور ایفا می کنند. تعدادی از صاحبنظران برای پرکردن این فاصله و ایجاد روابط دو سویه بین دوجامه شهری وروستایی تقویت شهرهای میانی و تبدیل مکانهای مرکزی به نقاط شهری را مطرح می نمایند .روش تحقیق این پژوهش روش های توصیفی-تحلیلی و روشهای اسنادی و کتابخانه ای و مشاهدات میدانی است. هدف کلی این پژوهش تبین نقش شهرهای کوچک درتوسعه روستایی است.
ادامه مطلب ...
توسعه و موانع توسعه روستای دیزباد علیا
عمران و توسعه روستایی عبارت است از کلیه اقدامات بنیادی که موجب اصلاح وضع اجتماعی اقتصادی و فرهنگی روستا ها می شود، استعدادهای بالقوه را به بالفعل تبدیل و دگرگونی سیستم اقتصادی و اجتماعی بر اثر عدالت واقعی در نتیجه توسعه روستاها در حقیقت پاسخگوی نیازهای محسوس و نامحسوس جامعه روستایی خواهد بود.
از نظر سطح توسعه یافتگی در جهان دوگانگی وجود دارد یک دسته کشورهای پیشرفته و توسعه یافته هستند که روشهای تولیدی آنها کاملا از سنتی به صنعتی تغییر پیدا کرده دسته دوم کشورهای در حال توسعه یا توسعه نیافته هستند که به آنها «کشورهای در حال گذر» گفته می شود در این کشورها روشهای تولید آمیخته ای از روشهای سنتی و صنعتی است و بسته به اینکه چقدر صنعتی باشد درجه توسعه یافتگی کشور تعیین شده است.
کشور ما در زمره کشورهای در حال توسعه و گذر و به عبارتی جزئی از جهان سوم میباشد. از علل عقب ماندگی حهان سوم فقر منابع، عدم ثبات سیاسی؛ دست نشانده بودن دولتها در این کشورها بوده است. علت اینکه ایران با وجود منابع غنی نفت و گاز و... جزئی از جهان سوم محسوب می شود می توان به عدم ثبات سیاسی و دست نشاندگی دولتها اشاره کرد. کشور ما در زمانی کمتر از 100 سال یعنی از زمان انقلاب مشروطه سه انقلاب و 10 تحول عمده سیاسی بخود دیده که فارغ از قضاوت در مورد این تحولات باید توجه داشت که پیامد حتمی آنها این است که در جامعه ای که عمر متوسط تحولات سیاسی آنها حدود 10 سال باشد هیچ فرهنگ و اقتصادی نمی تواند پا بگیرد. در هر حادثه مهم سیاسی الزاما چند سال صرف از بین بردن آن دسته از مبانی اقتصادی می شود که مورد قبول گردانندگان سیاست نیست و چند سال نیز صرف ساختن مبانی تازه می شود. بنابراین هر تحول سیاسی مهم برای بوجود آوردن یک ساختار اقتصادی تازه به زمانی نسبتا طولانی نیاز دارد. اگر پس از ایجاد ساختار تازه خود نظام سیاسی تغییر پیدا کند بدیهی است قبل از اینکه نظام اقتصادی تازه شروع به بهره دهی کند دوباره نوسازی شروع می شود و بهر حال تولید اقتصادی قربانی تحولات سیاسی می گردد.
از علل دیگر توسعه نیافتگی رشد جمعیت است. در طول کمتر از 10 سال جمعیت ما دوبرابر شده است. از علل دیگر تک محصولی بودن کشور ماست که نوسانات بازار باعث می شود ما یک شبه احساس فقر یا ثروتمندی کنیم.
و علل توسعه و عدم توسعه یافتگی دیزباد را در اینجا بخوانید...
بررسی باد محلی منطقه دیزباد توسط کارشناس جغرافیا
خلیل غلام نیا دانشجوی کارشناسی ارشد یادداشتی در وبلاگ «علوم جغرافیا» که متعلق به دانشجویان جغرافیای برنامه ریزی شهری دانشگاه مازندران ورودی شبانه 89 است به «باد دیزباد» یا بهتر است بگوییم «باد منطقه دیزباد» اختصاص داده است. در این یادداشت آمده است:
- باد محلی دیزباد
باد محلی دیزباد از جمله بادهای مهم در استان خراسان رضوی است که در قسمتهایی ازشهرستانهای نیشابور و مشهد می وزد و با توجه به شرایط مناسبی که دارا می باشد،یک باد اقتصادی محسوب می گردد. این باد با گسترش تفکر استفاده از انرژی های نو درسطح جهان و کشور بعنوان کانون تامین انرژی آینده منطقه مد نظر قرار گرفته است.
نگارنده دراین مقاله کوتاه که بیشتر آن را از پایان نامه کارشناسی ارشد خود استخراج کرده؛قصد دارد تا همکاران گرامی بصورت کوتاه ازوضعیت این باد و شرایط آن برای تولید انرژی آماده شوند. امید است مورد توجه قرار گرفته و نگارنده را از خطاهای احتمالی، آگاه نموده تا ضمن تبادل علمی، شناخت بیشتر و بهتری نسبت به یکی از پدیده های جغرافیایی منطقه خود پیدا نماییم .
ادامه مطلب ...
معرفی روستای مزداب و ارتباط آن با دیزباد
آقای رحیم غلامی یکی از دوستان دانشمند من برایم مقاله ای ارسال کرد که در باب روستای پدریش نگاشته شده است. این مقاله می تواند استانداردی از مقالات را برای علاقه مندان به تهیه مقالات پژوهشی در باب روستای نیاکانشان ارائه کند. در این مقاله به نحوه ارتباط دیزبادی ها با مزدابی ها اشاره شده است.
مقدمه
چون روستای مزداب از روستاهای تابعه ی شهر بیرجند در استان خراسان جنوبی(قهستان سابق) به شمار می آید، نخست موقعیت جغرافیایی بیرجند را شرح می-دهیم:
شهر بیرجند در طول جغرافیایی 59 درجه و 12 دقیقه و عرض جغرافیایی 32 درجه و 52 دقیقه در میان دو رشته کوه از کوه های شرقی و غربی جنوب خراسان، نیمی کوه های مؤمن آباد در شرق و نیمی کوه های باغران در غرب، در دره ای خشک و بی آب قرار گرفته است.
طول این کوه ها که از طرف شمال و جنوب باز می شود، در حدود 100 کیلومتر است، در طرف شمال و جنوب به صحرای مرکزی ایران می پیوندد و به عبارت دیگر از نظر جغرافیایی در معرض آثار کویر مرکزی و بیابان شوسف و لوت است.
قرا و قصبات این دره وابسته به چشمه-سارهای دامنه ی کوه اند... . در قسمتی از این دره که کوه ها بیش از 20 کیلومتر از یکدیگر فاصله ندارند، شهر بیرجند روی چند تپه که در حدود 100 متر از اراضی مجاور مرتفع تر هستند، قرار گرفته تنها دارای یک قنات شور است... . با توجه به کاوش های پراکنده ی باستان شناسی و حفاری های منطقه ی زینی و گیوک و همچنین قلاع دختر در بند دره و وجود قلعه دره، قدمت این شهر به احتمال زیاد به پیش از اسلام می رسد. به علاوه وجود پسوند جَند بر قدمت این شهر دلالت دارد... .
و اما روستای مزداب، امروزه یکی از روستاهای بخش مرکزی دهستان شاخنات در شمال شرقی بیرجند است که 73 کیلومتر با این شهر فاصله دارد. همسایگان شمالی این روستا، دو روستای گازار و مهمویی هستند، همسایه ی شمال غربی آن آرین-شهر(سِده ی سابق) است و در مغرب آن روستای زنگویی قرار دارد.
وجه تسمیه ی مزداب
واژه ی مزداب که در محل و بیرجند، مزدو(mazdow) تلفظ می شود از دو جزء ترکیب شده است: (مزد) و(آب). جزء دوم این واژه ی مرکب، یعنی (آب)، روشن است و نیازی به شرح و بسط ندارد؛ جزء نخست آن یعنی (مزد) کوتاه شده ی واژه ی اوستایی مزدا(Mazda) است. یعنی جزء دوم نام اهورا مزدا که گاه به جای اهورا مزدا و به همان معنی به کار می رفته و می رود. پیداست که قنات و کاریز این روستا زمانی حفر شده و این ده هنگامی آباد گردیده که مردم آنجا مزداپرست بوده اند و آب قنات را ایزدی می دانسته و دهشی خدایی می شمرده اند و یا احیاناً نام ایجاد کننده ی آن (مزدا) بوده است(مانند هرمزد، هرمزد و...).
ادامه مطلب ...