دیزباد وطن ماست
سایت رسمی روستای دیزباد علیا (بالا) از توابع شهرستان نیشابور در استان خراسان رضوی ایران.
دیزباد وطن ماست
سایت رسمی روستای دیزباد علیا (بالا) از توابع شهرستان نیشابور در استان خراسان رضوی ایران.شعری از راقم؛ شاعر دیزبادی
«دیزباد وطن ماست»- راقم تخلص شعری یکی از شاعران بزرگ دیزبادی است که عمده شعرش را وقف اعتقادش نموده است. با هم این شعر را که گزارشی از سفرش به هندوستان است می خوانیم.
بگویم شمّه ای از عشق دلدار که تا قلبت شود از خواب بیدار
اگر داری خبر از عشق جانان به غیر از عشق او بر قلب مگذار
.
هزار و نهصد و چل بود با دو نمودی پنج تن رو سوی دلدار
شب یلدا نمودیم نقل منزل بکردیم یاد زلف و ابروی [آن] یار
.
به ملک هند شهر حیدرآباد بشد اقبال ما از خواب بیدار
سعادت یار ما شد اندر آن دم از آنجایی که شه بودی مددگار
یکی بود از برادرهای دینی به شهر حیدرآباد آن نکوکار
که تا چشمش به ما افتاد در دم نمود او مهربانیهای بسیار
بداد آن دم به ماها مژدگانی که از صاحب بیامد آن زمان تار
شدیم مسرور ازاین مژدگانی ز جای خویش برخاستیم سپندوار
چو شد صبح وصال یار جانی برآمد آفتاب از شهر مروار (؟)
به استیشن که بود از شهر بیرون بشد کاری میلی آن دم پدیدار
یکی مکی که نامش بود نوروز بشارت دادمان زآن در شهوار
بیایید ای برادرها بیایید بیامد این زمان عیسیِ ادوار
همه [هم]چون ماهی واماندیم از آب ز آب خوب شه گشتیم سرشار
.
ز ایران و هم از مکی دهاتور سوالی چند کرد آن شاه دادار
به ظاهر جملگیمان عرض کردیم به باطن واقف است از جمله اسرار
که تا دزداب بودیم در حضورش تو آگاهی شها بر جمله اضمار
همی فرمود مکی را بدیدید بلی گفتیم با آن حی دادار
خوشامد گفت فرمود بارک الله به لطف خویش با لفظی گهربار
ادامه مطلب ...
دیزباد و زبان ترکی سغدی
«دیزباد وطن ماست»- برخی از افراد در دیزباد اعتقاد دارند که در زبان و گویش و أسامی دیزبادی نمونه های فراوانی از کلمات را می توان یافت که ریشه در ترکی سغدی دارد و به نوعی هم ریشه در فارسی پهلوی، اما به نظر می رسد این ایده حداقل در مورد ترکی سغدی نمی تواند صحیح باشد و به ویژه زمانی که واژه های مطرح شده واژه های تاریخی اند که دقیقا مشابه واژه های ترکی سغدی نیستند!
آن دسته معتقدند که به نظر می رسد این می تواند ریشه در جغرافیای روستا و در مسیر راه ابریشم بودن دیزباد نیز ارتباط داشته باشد. کما اینکه نام برخی از باغات دیزباد برگرفته از ریشه هایی تاریخی باید باشند. (به عنوان نمونه باغات تخت شاه؛ یا تخت گاه؛ التنزُم ( که فکر کنم دیزبادی شده اسم "یورت نظام" باشد.) حال اینجا می توان پرسش هایی را پیش کشید. أیا دیزباد زمان پیش و یا پس از دوره مغول شاهد ساکنانی با ریشه ترک زبان بوده و یا نه؟؟
آیا با توجه به راه ابریشم می توان پیش انگاره ای از داشتن دو محل سکونت برای روستاییان دیزباد را در نظر گرفت که این خود موجب مبادلات فرهنگی و رشد گویش دیزبادی شده باشد؟ (البته اگر به گذشته نه چندان دور نگاه کنیم ماجرای حمیدزاده و یا سیاست خانه سازی مرحوم فدایی در ابتدای راه دیزباد را سراغ گرفت که هنوز در حافظه تاریخی ما هست و خود شاید شاهدی بر این ادعا باشد )
در ارتباط با هنر مردم دیزباد، وآثار باقی مانده از ان می توان به برخی سنگ قبرهای یافت شده از حدود پانصد سال پیش به عنوان سند نیز یاد کرد. بر روی برخی از این سنگ نبشت های مردگان نقوشی تراشیده شده که گویای پیشه و حرفه صاحب گور بوده است. در میان این گونه نقش ها هنر ارایش و پیرایش موی سر، خیاطی و یا بافندگی را می توان بیشتر یافت (به صورت نقش های قیچی و یا شانه و ...) و نیز تا جایی که من اشنایی دارم در گذشته آثاری از وجود برخی صنعت ها همچون آهنگری و ذوب فلز در دیزباد یافت شده است.
و هنوز هم آثاری از این اماکن را به صورت أسامی باقی مانده در بین مردم و باغات دیزباد می توان یافت. باقی بقای همگی.
لطفا نظر خود را در مورد اظهارات فوق اعلام کنید.
دیزباد علیا یا دیزباد بالا کجاست؟
«دیزباد وطن ماست»- سایت توریسم تراول در باب دیزباد متن خوبی را منتشر کرده است که در آن اطلاعات جالبی در خصوص دیزباد ارائه می شود. البته برخی از اطلاعات نیاز به بازبینی دارد و در واقع نمی توان بر صحت آن صحه گذاشت.
در این سایت آمده است:
روستای دیزباد روستایی استان خراسان رضوی و در شهرستان نیشابور در بخش زبرخان است. روستای دیزباد که بر روی دامنه، به صورت شرقی-غربی استقرار یافته از نوع پلکانی بوده و در دامنه‌های جنوبی رشته کوههای بینالود واقع شده است.
اکثر مردم دیزباد مشغول باغداری به شکل نوین هستند.نگاه باغداران دیزبادی به منابع تولید نگاهی نسبتا علمی است. برای استفاده بهینه از آب تمامی استخر و کانالهای خاکی پوشش داده شده است به نحوی که بدون اجازه مردم قطره ای آب جا به جا نمی‌شود.
دیزباد به دلیل شرایط زیست محیطی مناسب و مدیریتی آگاهانه شرایط مطلوبی را برای تولید انواع محصول باغی ایجاد کرده است.
ظرفیت ممتاز روستا و توجه ویژه به سلامت و کیفیت محصول این منطقه را در رده صادر کنندگان عمده گیلاس و آلو به بازارهای اروپایی و حاشیه خلیج تبدیل کرده، تنوع وکیفیت گیاهان دارویی نیز از دیگر سرمایه‌های طبیعی این روستا می‌باشد.
تاریخ استنادی این روستا به سال 95 هجری شمسی برمی گردد. نام آن در قرن سوم قصر الریح و بعد چهل اشکوب بوده است. قدمت دیزباد و سوابق فرهنگی آن موجب دگرگونی هویت مردم شده است.
در سال 1312 مدرسه ناصرخسرو دیزباد تاسیس شد که ازگرانبهاترین منابع دگرگونی فرهنگی این دیار بوده است.
مردم دیزباد با وجود مشغله زیاد به تحصیل هم پرداختند، این روستا توانسته است، نخبگانی را به جامعه تحویل دهد که موجب مباهات همه روستاییان است.
در سال 1348 نام دیزباد به عنوان یکی از معدود روستاهای صددرصد باسواد ایران در یونسکو ثبت شد.
60 سال قبل که شبها بیشتر روستاها غرق در تاریکی بود دیزبادیان فانوسهایی را در معابر آویز کرده بودند تا روشنایی فراهم شود,در فاصله زمانی اندکی اولین شبکه برق خصوصی روستا افتتاح شد.
اهالی این روستااز پیرو مذهب اسماعیلیه و اثنی عشری هستند.
پیروان شیعه اثنی عشری در بالا ده و میان ده و پیروان مذهب اسماعیلیه در پایین ده در دو محله اصلی دیزباد زندگی می‌کنند.
این روستا سه قبرستان دارد در دو قبرستان پایین و بالا دفن شدگان به طور یکدست از یکی از دو مذهب رایج در روستا هستند که به نظر می‌رسد به علت مسافت قبرستانها از یکدیگر جدا شده باشند.
مردم دیزباد که به صورت مهاجر درمشهد، نیشابور و تهران زندگی می‌کنند از وطن و اصالت خویش جدا نشده اند و در مراسم خاصی مثل فصل برداشت محصول و مراسم مذهبی "نوحصار" که در هفتــه آخـر مــرداد برگزار می‌شود گردهم می‌آیند .
نوحصار مراسم مذهبی است که در جمعه آخر مرداد هر سال توسط هر دو گروه اسماعیلیه و اثنــی عشـری در منطقه‌ای به همین نام برگزار می‌شود.
روز نوحصار از سال 912 همه ساله در مکان خاص و تاریخی مشخص برگزار می‌شود تمامی اهالی روستا اعم از ساکنین روستا و ساکنین شهرهای ایران و همچنین دیزبادیهای مقیم خارج از کشور سعی می‌کنند در نوحصار شرکت کنند. نوحصار پیام آور وحدت، یکرنگی، تسلیم و تواضع شرکت کننده گان در آن است.
باد محلی دیزباد با توجه به شرایط مناسبی که دارد ,دارای جنبه اقتصادی است . این باد بعنوان کانون تامین انرژی آینده منطقه مد نظر قرار گرفته‌است .
مهمترین مزیت این باد مناسب بودن آن برای تولید انرژی برق است .
وزش این باد در تابستان تا حدود زیادی به تعدیل و لطافت هوا در مناطق میانی و شمالی دشت نیشابور کمک می‌کند .با توجه به این شرایط نیروگاه بادی دیزباد در سال ۲۰۰۲ در این منطقه احداث شد.
تخت قلندران، نووعده گاه و جایگاه چرخ ریسمان عاشق از جمله مکانهای تاریخی روستا می‌باشند.
در حال حاضر این روستا دو مجتمع بزرگ و زیبا ی فرهنگی، مذهبی و خدماتی دارد
امامقلی خاکی خراسانی از داعیان اسماعیلی و شاعران فارسی زبان در سده ۱۱ هجری قمری و محمد فدایی خراسانی از داعیان اسماعیلی و شاعران و نویسندگان فارسی زبان در سده۱۲ هجری قمری از مشاهیر دیزباد هستند.