دیزباد وطن ماست
سایت رسمی روستای دیزباد علیا (بالا) از توابع شهرستان نیشابور در استان خراسان رضوی ایران.
دیزباد وطن ماست
سایت رسمی روستای دیزباد علیا (بالا) از توابع شهرستان نیشابور در استان خراسان رضوی ایران.دیزباد
«دیزباد وطن ماست»- شاید با خودتان فکر کرده باشید که چه مناطقی در کشور هستند که تجربه متفاوتی از گردشگری را به من می دهند. در این نوشتار می خواهیم به روستای دیزباد بالا یا دیزباد علیا اشاره کنیم. روستای دیزباد مرتفع ترین روستای استان خراسان در قلب رشته کوه بینالود است.
دو قله مرتفع قجغر (گاهی به قوچگر تعبیر شده) و لوکه این روستا را مقصد گردشگری کوهنوردان کرده است. اما این روستا ویژگی های دیگری نیز دارد که می توان آن را به عنوان یکی از بهترین روستاهای گردشگری کشور به شمار آورد.
نظافت و پاکیزگی دیزباد
از آنجا که مردم دیزباد علاقه زیادی به پاکیزگی دارند، ضمن رعایت مساله بهداشت در سراسر روستا، سمن ها یا ان جی او های فراوانی را به دیزباد می آوردند تا روستا را هر چند وقت یکبار از آلودگی ها پاکیزه کنند. بنابراین نام تمیز ترین روستای ایران نامی است که برای این روستا سزاوار است.
سواد مردم دیزباد
مردم دیزباد در سال 1312 تصمیم به ایجاد مدرسه ای غیر انتفاعی گرفتند و کلنگ احداث آن همزمان با مدرسه خیام نیشابور بر زمین خورد و این مدرسه توانست عنوان تنها روستای ایران که تمام مردم آن با سوادند را با ثبت در سازمان یونسکو برای مردم دیزباد به همراه بیاورد. امروز مردم دیزباد از نظر فرهنگی در منطقه ممتاز و شناخته شده هستند و زمانی که وارد روستا می شوید مردان کت شلواری را می بینید که استاد دانشگاه و معلم هستند و ضمن آن به باغداری در روستا مشغول اند.
معماری پلکانی دیزباد
دیزباد بر روی یک تپه واقع شده است و به همین دلیل مردم دیزباد خانه هایشان همانند پنت هاوس های شهر از فرهنگ آپارتمان نشینی برخوردارند. روستای دیزباد به عنوان روستای با بافت با ارزش معماری ثبت شده است و بنابراین از آن به ماسوله خراسان تعبیر می شود.
خانه هلال دیزباد
این روستا یکی از قوی ترین خانه های هلال را در کشور دارد. با اینکه جمعیت روستا زیاد نیست اما مردم با مشارکت فعال با خانه هلال توانسته اند خدمات گسترده ای را با ساکنان دائمی دیزباد که غالبا سالمندان هستند ارائه دهند. روستای دیزباد با این اقدامات توانسته مهاجرت معکوس را در روستا رقم بزند و جمعیت آن رو به افزایش می باشد.
طرح حفظ گیاهان کمیاب سازمان ملل در دیزباد
بعد از توریستی شدن روستای دیزباد، یکی از اقدامات صورت گرفته بحث ایجاد بوستانی با ماهیت فرهنگی برای دیزباد بود که توریست ها را از باغ های مردم بیرون آورده و به آنها یک فضای تفریح مناسب بدهد. در این فضا با همکاری سازمان ملل یک منطقه برای کاشت گونه های کمیاب گیاهی ایجاد شد که هم اکنون در حال بهره برداری است.
نخستین نیروگاه خصوصی
حضور مدرسه باعث تردد معلمان در دیزباد شد و آنها مردم را به خرید ژنراتور برق و نصب در دیزباد کردند و بنابراین از دهه 1330 الی 1340 دیزباد به نعمت برق منعم شد. این نیروگاه تا سالهای بعد که دیزباد به شبکه سراسری برق پیوست کار می کرد. امروز نیز این نیروگاه در ورودی روستا قرار دارد و به کارخانه برق شناخته می شود.
محصولات ارگانیک
مردم دیزباد مخالف استفاده از سموم شیمیایی و کودهای شیمیایی هستند و بیشتر از کود کمپوست و کودهای حیوانی استفاده می کنند و بنابراین شما می توانید محصولات ارگانیک را از دیزباد تهیه کنید. ضمنا دیزباد دارای یکی از مرغوب ترین گیلاس ها در کشور می باشد.
یگان حفاظت محیط زیست
مردم دیزباد برای حفظ محیط زیست از خودشان مایه گذاشته اند. آنها موسس نخستین یگان حفاظت در کشور هستند که با هزینه مردم از مرتع و حیات وحش در دیزباد حفاظت می کنند. مردم دیزباد در زمستان ها برای پرندگان غذا آماده می کنند و لانه های پرندگان را بر بالای درختان حفظ می کنند.
شاعران و نویسندگان دیزبادی
حوزه فرهنگ در دیزباد ریشه اش در تلاش های آنها در 100 سال اخیر نیست، بلکه آنها علاوه بر مدرسه غیر انتفاعی از زمان شاه عباس نویسندگان و شاعرانی را در میان خود داشته اند که آثارشان امروز مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. خاکی خراسانی شاعری متعلق به زمان شاه عباس بوده که اتفاقا به دربار شاه عباس در اصفهان نیز سفر کرده و خاطرات خود را از این سفر در شعری منعکس کرده است.
فدایی، رقامی، حسین دیزبادی، محمد میرشاهی (میرنامک)، محمد میرشاهی (صمیم) از شاعران دیزبادی از گذشته تا کنون هستند که آثاری از آنها موجود است.
شهدای دیزباد بالا در قبرستان های دیزباد
دیزباد بالا در دوران جنگ تحمیلی ایران و عراق شهدایی را تقدیم انقلاب اسلامی کرد که هم اکنون در مزار دیزباد دفن می باشند. گفتنی است دیزباد چندین قبرستان دارد که با نام های چناردو، گورستانی، سرمزار، بالاده و ... شناخته می شوند. این موضوع نشان دهنده قدمت تاریخی دیزباد است که به دوره گبرها باز می گردد.
قلعه تاریخی دیزباد
دیزباد دارای یک قلعه تاریخی است که قدمت آن را به دوره سلاجغه و شاید قبل از آن بر می گردانند. امروز این قلعه در قلب پروژه بوستان پیش تختگاه دیزباد قرار گرفته و قرار است پس از اقدامات باستان شناختی نسبت به مرمت آن اقدام شود.
حمام تاریخی دیزباد
دیزباد دارای یک حمام خزینه ای است که در سال های گذشته از آن استفاده می شده و امروز نیز یکی از محل هایی است که گردشگران برای بازدید از آن به این حمام می روند.
جماعتخانه دیزباد
شیعیان اسماعیلی در روستای دیزباد در کنار شیعیان اثنی عشری زندگی می کنند و محل عبادتشان دو جماعتخانه یکی در بخش بالایی ده و یکی در بخش پایینی ده قرار گرفته است. این مکان از نظر معماری زیباست.
مسجد دیزباد
دیزباد حسینیه، مهدیه و مسجد دارد که مراسم مختلف اعم از مراسم تاسوعا و عاشورا و سایر مراسمات در آن برگزار می شود. امسجد و جماعتخانه مورد استفاده همه اهالی روستا قرار می گیرد.
سنگ فرش معابر
در یک طرح توسعه ای، کلیه معابر دیزباد در حال سنگفرش شدن است و این پروژه تا کنون معابر اصلی را پوشش داده و به معابر فرعی نیز گسترش می یابد. بنابراین می توانید به راحتی در دیزباد قدم بزنید.
حفاظت از حیوانات و حیات وحش در دیزباد
مردم دیزباد در کنار خانه های خود برای پرندگان لانه می سازند. آنها درختان بلند قد را قطع نمی کنند تا آشیانه پرندگان بلند پرواز از بین نرود. همچنین حیوانات در زمستان توسط یگان حفاظت با کمک مردم تغذیه می شوند.
تکثر مردم دیزباد
مردم دیزباد از مناطق مختلف ایران به این منطقه کوچ کرده اند. این کوچ به یکی دو قرن پیش باز می گردد و به همین دلیل در این روستا فامیل های مختلفی از قبیل عراقی، کردی، خافی و غریبی وجود دارد که اصالتشان به مناطق مختلف ایران باز می گردد. همین تکثر جغرافیایی باعث شده مردم این روستا تساهل و تسامح خوبی داشته باشند و یک جامعه کثرتگرای پویا را تشکیل دهند.
برای اینکه در مورد این روستا بیشتر بدانید می توانید از سایت دیزباد وطن ماست که سایت رسمی این روستاست بازدید کنید.
سایت شورای اسلامی دیزباد دان شد
«دیزباد وطن ماست»- با حضور اعضای جدید در جایگاه مسئولین فعلی شورای اسلامی دیزباد سایت شورای اسلامی دیزباد دان شد.
در نتیجه امروز هیچ یک از داده های مربوط به شورای اسلامی در این سایت دیده نمی شود.
امیدواریم که این اقدام با دلیل ویژه و خاصی صورت گرفته باشد و متعاقب آن سایتی قوی تری برای دیزباد آماده شود.
ورود گردشگران به دیزباد تا اطلاع ثانوی ممنوع شد
«دیزباد وطن ماست»- شورای اسلامی دیزباد طی پیامی اعلام کرد ورود به روستای دیزباد علیا تا اطلاع ثانوی برای غیر دیزبادی ها ممنوع است.
به گزارش دیزباد وطن ماست، در این پیام آمده است: پیرو پیگیری شورای اسلامی، دهیاری و شورای خانه هلال دیزباد در خصوص ایجاد محدودیت ورود گردشگران برای جلوگیری از شیوع کرونا، مطابق اعلام ستاد مبارزه با کرونا شهرستان زبرخان ورود کلیه گردشگران مشتمل بر تفریحی ، توریستی ، کوهنوردی و .... از تاریخ پنجشنبه ۱۷ تیرماه تا اطلاع ثانوی ممنوع می باشد.
بدیهی است از امروز، امور ارشادی و برقراری ممنوعیت با حضور یگان حفاظت دیزباد و نیروهای داوطلب خانه هلال دیزباد با هماهنگی دادستانی محترم و نیروی انتظامی شهرستان زبرخان اعمال خواهد شد .
مخاطرات طبیعی دیزباد بالا: بخش اول زلزله و زمین لغزش
«دیزباد وطن ماست»- دیزباد بالا در ارتفاع 2000 متری از سطح دریا و در جبهه جنوبی سلسله جبال بینالود واقع شده است و توسط چندین قله بالای 2500 متری احاطه شده است. اکثر رسوبات و سنگ های تشکیل دهنده منطقه دیزباد به صورت خلاصه به شرح زیر است:
1- رسوبات کربونیفر و تریاس دگرگون شده (دیرینگی: 358-251 میلیون سال پیش)
در ابتدای دوره کربونیفر اقیانوس ها عمیق‌تر شدند و در آنها رسوبات آهکی زیادی بر جای ماند. در دوره پرمین مجدداً پیشروی اقیانوس ها آغاز شد و آب اقیانوس ها سراسر فلات ایران را پوشانید. نواحی جنوب و جنوب غربی ایران برای اولین بار در شرایط جدیدی قرار گرفت و قسمتی از اقیانوس تتیس تقریبا تا اواخر دوران سنوزوئیک در این نواحی با آرامش نسبی باقی ماند. در دوره تریاس، نیز آب، فلات ایران را دربر گرفته بود و رسوباتی شبیه به رسوبات اواخر دوران اول، شامل آهک و دولومیت به جای گذاشت. در مرکز و شمال ایران شرایط رسوب گذاری مانند دوران پالئوزوئیک محفوظ ماند و در اواخر این دوره جنبش‌های خشکی‌زایی، گاهی قسمت‌هائی از آن نواحی را بالا و پائین برد. رسوبات دونو- کربونیفر با رسوبات ماسه‌سنگ کنگلومرای قرمز رنگ و دولومیت بر روی اسلیت‌های زیرین ته‌نشین شده است. بر روی همین رسوبات شیل‌هایی دیده می شود که به طور متناوب با سنگهای اولترابازیک مجموعا بخش کربونیفر میانی را تشکیل می دهند. واحدهای مذکور در فاز هرس‌نین دگرگون شده‌اند. عملکرد این فاز، اولا موجب پیدایش شیستوزیته جدید در میکاشیست‌ها و سرانجام رشد پورفیروئیدهای فلدسپاتی در گرانیتهای قدیمی شده است. این روند دگرگونی تا دوره تریاس به صورت متناوب در اثر فعالیت های تکتونیکی و تکاپوهای آتشفشانی ادامه یافته است.
2- رسوبات سازند بهرام-دوونین (دیرینگی: 419-372 میلیون سال پیش)
در دوره دوونین بار دیگر شمال و مرکز ایران کنونی را آب اقیانوس فرا گرفت. سازند بهرام یک سازند کربناتی ، عمدتا متشکل از آهک و آهک مارنی با میان لایه های شیلی و دولومیت می باشدکه حاوی فسیل های براکیوپود، مرجان، تریلوبیت، گاستروپود و ساقه کرینوئید است. یک مجموعه آهکی تیره واجد لامیناسیون را در دامنه جنوبی کوه پونه زار ( شرق بینالود ) مطالعه و آن را مقطع مرجع سازند بهرام معرفی کرده است . و با توجه به فسیل های براکیوپود وکنودونت و تریلوبیت و کرینوئید و مرجان های یافت شده سن آن را بخش انتهای دوونین میانی و دوونین فوقانی تعیین کرده است. این سازند که نام آن از سرتخت بهرام در کوهی در جنوب ازبک کوه مشتق شده است و به آهک های ازبک کوه که بین دولومیت های سیبزار و ماسه سنگ های شیستو قرار دارد اطلاق می شود. به دلیل رفتار شکل پذیر تحت تاثیر حرکات گسل های راندگی، شدیدا چین خورده اند. درآهک بهرام در کوه بینالود 4 افق اکسید آهن وجود دارد و در قسمت فوقانی کانسارهای رسوبی دیده می شود . با توجه به حضور سنگ های بازیک به ضخامت 3 تا 8 متر در ماسه های سازند پادها در این ناحیه چنین برمی آید که فعالیت آتش فشانی زیر دریایی ممکن است در تشکیل کانسارهای یاد شده همزمان با رسوب گذاری آهک بهرام نقش داشته باشد.
3- رسوبات سازند نیور- سیلورین (دیرینگی: 443-419 میلیون سال پیش)
رسوبات سیلورین در البرز شرقی سازند نیور نامیده می شود. این سازند در 35 کیلومتری جنوب شرقی بجنورد (35 کیلومتری دریای مازندران) در مسیر جاده بجنورد به اسفراین دارای رخنمون گسترده ای است. ضخامت این سازند 750 متر است و از پایین به بالا به بخش های I و II تقسیم می شود. بخش I این سازند 500 متر ضخامت دارد وعمدتا از شیل های تیره تشکیل شده است که با تعدادی آهک نازک لایه همراه می باشد. بخش II سازند نیور، 250 متر ضخامت دارد که از ماسه سنگ سفید رنگ تشکیل شده و به سمت بالا به شیل های قرمز رنگ تغییر می یابد. کنتاکت بالا و پایین این سازند هم شیب با سازند قلی (در پایین) و سازند پادها (در بالا) می باشد.
عمده گسل های نزدیک منطقه دیزباد شامل:
1- گسل بینالود:
گسل بینالود با راستای خم‌دار شمال‌غربی – جنوب‌شرقی و درازای حدود ۹۲ کیلومتر، در پای دامنه جنوب‌غربی رشته‌کوه بینالود قرار دارد و از ۱۵ کیلومتری شرق نیشابور می‌گذرد. اختلاف بلندی ناگهانی و شدید میان دشت و کوه‌های شمال نیشابور در راستای گسل فعال بینالود است. سازوکار این گسل، راندگی با شیب به سمت شمال‌شرقی است.
2- گسل های پراکنده و محلی:
این گسل دارای شکل ها و مکانیزیم های متفاوت بوده و نیاز به مطالعه بیشتری دارند.
از مجموع داده های بالا و بررسی نقشه های مخاطرات لرزه های ایران و نقشه تعادل آیزوستازی ایران می توان نتیجه گرفت که منطقه دیزباد بالا در معرض زلزله هایی به بزرگی 6-4 ریشتر می باشد. با توجه به جنس سنگ های منطقه که عمدتا از نوع شیل و مارل های فرسایش یافته است این خطر می توان با زمین لغزش و آوار سنگ نیز همراه شود.
اقدامات پیشگیرانه در جهت کاهش مخاطرات لرزه ای دیزباد بالا:
1- آموزش عمومی در جهت برخورد صحیح با پدیده زلزله
2- تقویت پوشش گیاهی مرتعی و بومی با افزایش عملیات آبخیزداری و تثبیت بیولوژیک
3- جلوگیری از چرای بی رویه دام
4- عدم ساخت و ساز در مناطق پرخطر
5- مقاوم سازی سکونت گاه های انسانی
6- کنترل و مدیریت آب های سطحی
7- تعیین و علامت گذاری گسل های محلی و رعایت حریم گسل ها
8- عدم برداشت سنگ لاشه بدون مطالعه قبلی
مصطفی ارشد؛ داستان نویس دیزبادی
«دیزباد وطن ماست»- مصطفی ارشد یکی از داستان نویسان دیزبادی است که در معرفی خود برای دیزباد وطن ماست نوشت: «بنده مصطفی ارشد و مادرم فاطمه میرشاهی فرزند محمد یوسف میرشاهی »
جناب دکتر میرشاهی، دلیل این پیام هم عرض و ادب و معرفی بنده به شما بود.
او در بیان توانمندی های خود می نویسد: «بنده نویسنده و شاعر هستم و نزدیک به 10 ساله فعالیت دارم؛ دارای چندین اثر مستقل و مشترک داستانی و شعر در سالهای 98 تا 1400
خوشحال می شوم این پیام پل ارتباطی باشد برای روابط بیشتر که بتوانم دین خودم را بعنوان یک نویسنده به دیزباد ادا کنم. باعث افتخارم خواهد بود که به سایت شخصی بنده نگاهی بیاندازید.
بنده ضمن تشکر از جناب مهندس ارشد، بازدید از سایت ایشان را که لینک آن را در ابتدای متن قرار دادم به همه دیزبادی ها پیشنهاد می کنم.