دیزباد وطن ماست

دیزباد وطن ماست

سایت رسمی روستای دیزباد علیا (بالا) از توابع شهرستان نیشابور در استان خراسان رضوی ایران.
دیزباد وطن ماست

دیزباد وطن ماست

سایت رسمی روستای دیزباد علیا (بالا) از توابع شهرستان نیشابور در استان خراسان رضوی ایران.

مخاطرات طبیعی دیزباد بالا: بخش اول زلزله و زمین لغزش

«دیزباد وطن ماست»- دیزباد بالا در ارتفاع 2000 متری از سطح دریا و در جبهه جنوبی سلسله جبال بینالود واقع شده است و توسط چندین قله بالای 2500 متری احاطه شده است. اکثر رسوبات و سنگ های تشکیل دهنده منطقه دیزباد به صورت خلاصه به شرح زیر است:


1- رسوبات کربونیفر و تریاس دگرگون شده (دیرینگی: 358-251 میلیون سال پیش) 


در ابتدای دوره کربونیفر اقیانوس ها عمیق‌تر شدند و در آن‌ها رسوبات آهکی زیادی بر جای ماند. در دوره پرمین مجدداً پیشروی اقیانوس ها آغاز شد و آب اقیانوس ها سراسر فلات ایران را پوشانید. نواحی جنوب و جنوب غربی ایران برای اولین بار در شرایط جدیدی قرار گرفت و قسمتی از اقیانوس تتیس تقریبا تا اواخر دوران سنوزوئیک در این نواحی با آرامش نسبی باقی ماند. در دوره تریاس، نیز آب، فلات ایران را دربر گرفته بود و رسوباتی شبیه به رسوبات اواخر دوران اول، شامل آهک و دولومیت به جای گذاشت. در مرکز و شمال ایران شرایط رسوب گذاری مانند دوران پالئوزوئیک محفوظ ماند و در اواخر این دوره جنبش‌های خشکی‌زایی، گاهی قسمت‌هائی از آن نواحی را بالا و پائین برد. رسوبات دونو- کربونیفر با رسوبات ماسه‌سنگ کنگلومرای قرمز رنگ و دولومیت بر روی اسلیت‌های زیرین ته‌نشین شده است. بر روی همین رسوبات شیل‌هایی دیده می شود که به طور متناوب با سنگهای اولترابازیک مجموعا بخش کربونیفر میانی را تشکیل می دهند. واحدهای مذکور در فاز هرس‌نین دگرگون شده‌اند. عملکرد این فاز، اولا موجب پیدایش شیستوزیته جدید در میکاشیست‌ها و سرانجام رشد پورفیروئیدهای فلدسپاتی در گرانیتهای قدیمی شده است. این روند دگرگونی تا دوره تریاس به صورت متناوب در اثر فعالیت های تکتونیکی و تکاپوهای آتشفشانی ادامه یافته است.


2- رسوبات سازند بهرام-دوونین (دیرینگی: 419-372 میلیون سال پیش)

  

در دوره دوونین بار دیگر شمال و مرکز ایران کنونی را آب اقیانوس فرا گرفت. سازند بهرام یک سازند کربناتی ، عمدتا متشکل از آهک و آهک مارنی با میان لایه های شیلی و دولومیت می باشدکه حاوی فسیل های براکیوپود، مرجان، تریلوبیت، گاستروپود و ساقه کرینوئید است. یک مجموعه آهکی تیره واجد لامیناسیون را در دامنه جنوبی کوه پونه زار ( شرق بینالود ) مطالعه و آن را مقطع مرجع سازند بهرام معرفی کرده است . و با توجه به فسیل های براکیوپود وکنودونت و تریلوبیت و کرینوئید و مرجان های یافت شده سن آن را بخش انتهای دوونین میانی و دوونین فوقانی تعیین کرده است. این سازند که نام آن از سرتخت بهرام در کوهی در جنوب ازبک کوه مشتق شده است و به آهک های ازبک کوه که بین دولومیت های سیبزار و ماسه سنگ های شیستو قرار دارد اطلاق می شود. به دلیل رفتار شکل پذیر تحت تاثیر حرکات گسل های راندگی، شدیدا چین خورده اند. درآهک بهرام در کوه بینالود  4 افق اکسید آهن وجود دارد و در قسمت فوقانی کانسارهای رسوبی دیده می شود . با توجه به حضور سنگ های بازیک به ضخامت 3 تا 8 متر در ماسه های سازند پادها در این ناحیه چنین برمی آید که فعالیت آتش فشانی زیر دریایی ممکن است در تشکیل کانسارهای یاد شده همزمان با رسوب گذاری آهک بهرام نقش داشته باشد.


3- رسوبات سازند نیور- سیلورین (دیرینگی: 443-419 میلیون سال پیش) 


رسوبات سیلورین در البرز شرقی سازند نیور نامیده می شود. این سازند در 35 کیلومتری جنوب شرقی بجنورد (35 کیلومتری دریای مازندران) در مسیر جاده بجنورد به اسفراین دارای رخنمون گسترده ای است. ضخامت این سازند 750 متر است و از پایین به بالا به بخش های I و II تقسیم می شود. بخش I این سازند 500 متر ضخامت دارد  وعمدتا از شیل های تیره تشکیل شده است که با تعدادی آهک نازک لایه همراه می باشد. بخش II سازند نیور، 250 متر ضخامت دارد که از ماسه سنگ سفید رنگ تشکیل شده و به سمت بالا به شیل های قرمز رنگ تغییر می یابد. کنتاکت بالا و پایین این سازند هم شیب با سازند قلی (در پایین) و سازند پادها (در بالا) می باشد. 



عمده گسل های نزدیک منطقه دیزباد شامل:


1- گسل بینالود:

گسل بینالود با راستای خم‌دار شمال‌غربی – جنوب‌شرقی و درازای حدود ۹۲ کیلومتر، در پای دامنه جنوب‌غربی رشته‌کوه بینالود قرار دارد و از ۱۵ کیلومتری شرق نیشابور می‌گذرد. اختلاف بلندی ناگهانی و شدید میان دشت و کوه‌های شمال نیشابور در راستای گسل فعال بینالود است. سازوکار این گسل، راندگی با شیب به سمت شمال‌شرقی است.

2- گسل های پراکنده و محلی:

این گسل دارای شکل ها و مکانیزیم های متفاوت بوده و نیاز به مطالعه بیشتری دارند.

 از مجموع داده های بالا و بررسی نقشه های مخاطرات لرزه های ایران و نقشه تعادل آیزوستازی ایران می توان نتیجه گرفت که منطقه دیزباد بالا در معرض زلزله هایی به بزرگی 6-4 ریشتر می باشد. با توجه به جنس سنگ های منطقه که عمدتا از نوع شیل و مارل های فرسایش یافته است این خطر می توان با زمین لغزش و آوار سنگ نیز همراه شود.


اقدامات پیشگیرانه در جهت کاهش مخاطرات لرزه ای دیزباد بالا:

1- آموزش عمومی در جهت برخورد صحیح با پدیده زلزله

2- تقویت پوشش گیاهی مرتعی و بومی با افزایش عملیات آبخیزداری و تثبیت بیولوژیک

3- جلوگیری از چرای بی رویه دام

4- عدم ساخت و ساز در مناطق پرخطر

5- مقاوم سازی سکونت گاه های انسانی

6- کنترل و مدیریت آب های سطحی

7- تعیین و علامت گذاری گسل های محلی و رعایت حریم گسل ها

8- عدم برداشت سنگ لاشه بدون مطالعه قبلی


نویسنده: دکتر مسلم یزدانی- سازمان حفاظت محیط زیست

Tectonic and Stratigraphic Features of "Dizbad Bala" Area

Dizbad Watane Mast: A Review of Tectonic and Stratigraphic Features of "Dizbad Bala" Area, Binalood city With Emphasis on Fossil Rock Outcrop and Metamorphism has done by Moslem Yazdani and Published in 2016.



you can find the original page with full article in bellow link:

Original Page

The Binalood Mountains, with an approximate northwest-southeast trend, are enclosed between the strong plate of Turan and the Central Iranian subcontinent. Its southern border is Miami or Shahroud fault and its northwestern border is known as Semnan fault. The real extension of this zone is between the northern regions of Sabzevar and Neishabour to Mashhad, but due to the fact that in the zone in question, there are metamorphic and igneous lands that can be traced across the border (Afghanistan), therefore, the eastern limit of this zone Restricted to the continuation of Western Hindu Kush in Afghanistan. This zone includes a part of Alborz which has special geological features. The Binalood geological unit is considered a gradual zone between central Iran and Valborz because the Paleozoic sediments and facies of this zone are similar to Alborz. Eastern Alborz is not an independent zone, but is part of central Iran, where Paleozoic epicontinental sediments are found almost everywhere. In addition, during the Late Devonian-Carboniferous zone, it was in a similar situation with the western and central Alborz and in the Permian with other parts of Iran in terms of sedimentary basin. The igneous and metamorphic complex of this zone, which is especially protruding in the south and west of Mashhad, includes three phases of regional metamorphism and two stages of granitization, and there are also ultrabasic masses. The metamorphic and granitic phases of Binalood during the Hersinian orogenic period and later in the Middle Triassic have been totally affected by the Early Cimmerian metamorphism. Continuation of part of the Hersinian orogenic function that reaches south of Mashhad from Tiashan-Pamir-Hindu Kush is the subduction type of oceanic crust. There were fossilized Cambrian sediments in this zone and during the Lower Silurian and Lower Devonian, a common sea covered northeastern Iran and central Iran. Because similar sediments have been left during this period in Binalood and Central Iran. This connection to the lower Carboniferous also existed, while in Alborz this connection was completely cut off. This condition is attributed to the Late Devonian terrestrial movements and is attributed to the lower Carboniferous basal conglomerates. Upper Carboniferous sediments in Binalood include a collection of black and shale quartzite sandstones that are somewhat similar to the Sardar Formation (Tabas - Central Iran).

Download Full Article