دیزباد وطن ماست
سایت رسمی روستای دیزباد علیا (بالا) از توابع شهرستان نیشابور در استان خراسان رضوی ایران.
دیزباد وطن ماست
سایت رسمی روستای دیزباد علیا (بالا) از توابع شهرستان نیشابور در استان خراسان رضوی ایران.دیزباد در سایت آگرونیک
«دیزباد وطن ماست»- سایت آگرونیک به نقل از سلامت نیوز در باب دیزباد مطلب جالبی را منتشر کرده که در این نوشتار به آن می پردازیم.
در این سایت آمده است: دیزباد روستایی که با ترویج کشاورزی ارگانیک، محیط‌زیست را زنده نگه داشته است.
در این مسیر کوهستانی، مسحور سرسبزی مراتع رشته‌کوه بینالود خواهید شد و چنانچه راه را تا انتها دنبال کنید به منطقه‌ای می‌رسید پوشیده از انبوه درختان که به حکم پادشاه فصل‌ها، برگ‌هایشان به رنگ زرد و نارنجی و قرمز درآمده و جلوه زیبایی را به طبیعت آن بخشیده است. میان این درختان، روستایی قرار دارد که خانه‌های آن همچون ماسوله، به صورت پلکانی روی هم قرار گرفته‌اند. نام این روستا دیزباد بالاست. ابتدای جاده اصلی روستا، تصویر پیرمرد و پیرزنی روستایی به چشم می‌خورد که با لبخندی گرم ورود شما را به دیزباد بالا خوشامد می‌گویند. جاده را که ادامه دهید نگاهتان به تصویر پیرمردی می‌افتد که دعای خیرش را نثار همه مهمانان دیزباد می‌کند و در تابلوی بعدی، پیرمردی را می‌بینید که به شما هشدارهای محیط‌زیستی میدهد و می‌گوید: مبادا شکار، مبادا تبر بر درخت و بهار، محیط و زمین را نکو پاک دار. وقتی با یکی از اهالی دیزباد بالا درباره فلسفه تابلوهای ابتدایی مسیر صحبت می‌کنیم می‌گوید دیزبادی‌ها دغدغه اصلی‌شان حفظ منابع طبیعی و محیط‌زیست است و اگر کسی بخواهد نگاه چپ به محیط پاک روستا بیندازد، کلاهمان توی هم خواهد رفت. او تاکید می‌کند مردمان این دیار می‌خواهند با مراقبت از آب، مراتع و دیگر مواهب خدادادی، به‌جای یک روستای خشک و مخروبه، دیزبادی آباد و پرآب را به نسل‌های آینده تحویل دهند.
دژباد یا تیزباد
ادامه مطلب ...
دیزباد باسوادترین روستای ایران از نگاه درناتریپ
«دیزباد وطن ماست»- سایت درناتریپ در مطلبی با عنوان «دیزباد | باسوادترین روستای ایران (ماسوله نیشابور)» به بیان ویژگی های دیزباد پرداخت.
به گزارش دیزباد وطن ماست، این مطلب که در بخش «روستا های گردشگری خراسان رضوی» این سایت توسط جواد خرم آبادی نوشته شده به شکلی زیبا دیزباد را توصیف می کند.
روستای دیزباد از روستاهای پلکانی ایران است که در نزدیکی شهرستان نیشابور قرار دارد و پس از ماسوله گیلان، زیباترین روستای پلکانی کشور محسوب میشود. همچنین این روستا به باسوادترین روستای ایران مشهور است که در این پست قصد داریم شما را با آن آشنا سازیم. با درناتریپ همراه باشید.
دیزبادآشنایی با موقعیت و آب و هوای دیزباد
بر روی رشته کوه های بینالوود و در کیلومتر ۸۰ جاده نیشابور به مشهد، روستایی با طبیعت زیبا، معماری پلکانی و چشمه سارهای مختلف قرار گرفته است و جلوه ای بینظیری دارد.
با رفتن به این روستا، آب و هوای خنک آن شما را تحت تاثیر خود قرار میدهد؛ بطوریکه در فصل تابستان هم هوا در این منطقه نسبتا سرد است. به دلیل وزش باد در طول سال، در نزدیکی این روستا توربین های بادی نصب کرده اند که در تولید برق بسیار نقش دارد.
احتمال میرود نام این روستا برگرفته از شرایط آب و هوایی آن و وزش باد میباشد که به دیزباد معروف گشته است.
تاریخچه و اطلاعات بیشتر
بر اساس شواهد گفته میشود که قدمت آن به سال ۹۵ هجری شمسی بازمیگردد. این روستا در گذشته به نام های قصرالریح و چهل اشکوب خوانده می شده و در طول زمان نام آن تغییر پیدا کرده است.
از تحولات فرهنگی این روستا میتوان به تاسیس مدرسه ناصرخسرو در سال ۱۳۱۲ اشاره کرد و همچنین از دیگر تحولات آن میتوان به ثبت شدن نام این روستا در فهرست یونسکو در سال ۱۳۴۸ به دلیل صد در صد با سواد بودن مردم آن اشاره داشت.
این روستا دارای فارغ التحصیلان زیادی در دانشگاه ها است که در فصول گرم به روستا باز می گردند. اکثریت مردم دیزباد در شهرستان مشهد و نیشابور ساکن بوده و اغلب آن‌ها در فصل بهار و تابستان برای انجام امور مربوط به باغداری در دیزباد بسر می‌برند.
باغداری به روش‌های نوین شغل دوم اکثریت مردم دیزباد بالا میباشد، لیکن از منظر علاقه به زادگاه و موطن اکثریت مردم به اینکار به عنوان شغل نمی‌نگرند و آن را بهانه‌ای برای رفتن به دیزباد تلقی می‌نمایند. مردم دیزباد با گویشی خاص خود که بسیار شبیه گویش مردم نیشابور است صحبت می‌کنند.
این روستا دارای خاک بسیار حاصلخیز و آبی بسیار گوارا و غنی از املاح مفید و بسیار خنک بوده که این موارد در کنار باغداری بسیار علمی و اصولی که زاییده سواد همه اهالی روستا میباشد باعث بازده کمّی و کیفی باغ‌ها شده و محصولات کاملا ارگانیک درجه یک را به وجود می‌آورد، بطوریکه بعضی محصولات آن در جهان در زمره بهترین‌ها در شاخه محصولات باغی ارگانیک میباشد.
محصولات کشاورزی دیزباد شامل گیلاس، آلو، سیب، آلبالو، گردو، بادام، زردآلو، هلو، گلابی، توت و … بوده که بیشترین محصولات آن گیلاس، آلو، سیب، گردو و آلبالو میباشد.
مشاهیر روستای دیزباد
از مشاهیر این روستا میتوان به امامقلی خاکی خراسانی از شاعران فارسی زبان در سده ۱۱ هجری قمری و محمد فدایی خراسانی از شاعران و نویسندگان فارسی‌زبان در سده ۱۲ هجری قمری اشاره داشت.
مناسبت ها
۱. مراسم چیله
این رسم در دیزباد و برخی از روستاهای نیشابور در شب آخر بهمن ماه به پاسداشت نعمت‌های الهی برگزار می‌گردد و شباهت بسیاری به مراسم چهارشنبه سوری باستانی ایرانیان دارد. مراسمی که در سال‌های گذشته بدست فراموشی سپرده شده بود اما در سال ۹۳ با همت شورا و اهالی هر چند با حضور اندک افراد ولی به گرمی برگزار شد.
۲. مراسم نوحصار
اکثریت اهالی دیزباد اعم از ساکنین روستا و شهرها و نیز دیزبادی‌های مقیم خارج از کشور سعی می‌کنند در این مراسم شرکت نمایند.
در گویش محلی نو به دره یو شکلی می‌گویند که قسمت اول مراسم در آن برگزار می‌گردد، حصار نیز قلعه‌ای در دورترین اراضی روستاست که شاهد برگزاری قسمت دوم مراسم میباشد.
در مورد این مراسم دو روایت ذکر شده:
اول اینکه توسط شخصی عارف به نام امامقلی معروف به خاکی خراسانی که از مشاهیر دیزباد میباشد نقل شده و روایتی است از سیر سلوک این عارف.
روایت دوم که بی شباهت به روایت اول نیست بیان می‌کند که این سنت از کتاب منطق الطیر عطار نیشابوری و حدیقه الحقیقه سنایی و چند اثر عرفانی دیگر نشات گرفته و مضمونی از شرح سلوک و معراج عرفا میباشد.
هرچند این مراسم تا حدود زیادی با این دو روایت همخوانی دارد ولی هر دوی آن‌ها سینه به سینه نقل گشته و در مورد صحت آن‌ها نمی‌توان نظری قاطع داد.
در این مراسم که از سحرگاه شروع میشود برگزارکنندگان به صورت گروهی (هر گروه معمولاً از فرزندان و عروس و دامادها و نوه‌های هر بزرگ خاندان تشکیل میشود البته قابل ذکر است به دلیل کثرت ازدواج فامیلی یا داخل روستایی که بشدت بین اهالی در دیزباد رایج میباشد این گروه‌بندی را نمی‌توان به‌طور کاملاً قطعی تصور کرد) تا ظهر در قسمت اول اتراق کرده و پس از آن با عبور از دو وادی در قسمت اول و پنج وادی در قسمت دوم و در مجموع هفت وادی عشق به فنا فی الله می‌رسند.
اقامت در دیزباد
اگر قصد اقامت دارید، میتوانید از اقامتگاه های بومی استفاده کنید. همچنین این روستا برای طبیعت گردان و کوهنوردان انتخاب بسیار مناسبی میباشد.
اقامتگاه دیزباددسترسی به دیزباد
دسترسی به این روستا در جاده نیشابور به مشهد امکان پذیر است و شما با تابلوهای راهنما میتوانید به این روستا دست پیدا کنید.
آدرس: ایران، استان خراسان رضوی، شهرستان نیشابور، روستای دیزباد.
مدیریت هوشمندانه مثال زدنی دیزباد بالا و ماسوله
«دیزباد وطن ماست»- «سایت گوهر سبز» در یادداشتی که در آن به سایت شورای اسلامی دیزباد لینک داده شده است، از دیزباد بالا در کنار ماسوله به عنوان روستایی با مدیریت هوشمندانه یاد می کند.
به گزارش دیزباد وطن ماست، در این یادداشت که برای روستای دیگری به نام «شیلاندر» نوشته شده است، به مدیران این روستا الگوی دیزباد و ماسوله ارائه می شود.
«تنها یک جواب برای این پرسش به ذهنم خطور کرد و آن هم فقدان مدیریت صحیح در اداره شیلاندر است! اگر روستاهایی مانند ماسوله و دیزباد بالا که در نوشته‌های پیشین خود به آن اشاره کردم، توانستند در سایه مدیریت هوشمندانه برای خود اسم و رسمی دست و پا کنند و توجه گردشگران را به سمت خود جلب نمایند تا بدین شکل علاوه بر آشنایی بیشتر طبیعت دوستان با جاذبه‌های طبیعی این روستاها، برای اهالی آن‌ها سودآوری نیز به همراه داشته باشد، پس چرا روستایی خوش آب و هوا نظیر شیلاندر نتواند؟»
گفتنی است که چندی پیش معصومه ابتکار در بازدید از دیزباد به الگو بودن دیزباد برای روستاهای کشور اشاره کرد.
معماری پلکانی و سنتی دیزباد را خراب نکنیم
اگرچه مدرن زیباست، اما همیشه زیبایی از آن مدرن نیست. مدرن تنها در بافت مدرن زیباست و سنتی در بافت سنتی. دیشب در مسجد ده بالا مباحث بسیار خوبی از زبان مهندس کردی عضو شورای اسلامی دیزباد بالا مطرح شد که من معتقدم حرف دل مردم دیزباد بود.
یکی از این مباحث به معماری بر می گشت. اینکه در معماری های ساختمان های جدید، وقتی نماهای شیک میزنیم آیا فکر می کنیم که این نما، این تعداد طبقه، این رنگ شیروانی با کل روستا هارمونی دارد یا خیر؟
اگر خودسرانه عمل کنیم همینطور می گذرد اما اگر فکر کنیم می توانیم موثرتر باشیم.
لااقل فکر کنیم که با این نماها به ویژه در منازلی که در بافت ده ساخته می شوند، داریم یکی از ویژگی های توریستی دیزباد را از میان می بریم.
به ماسوله فکر کنید.
هیچ کس حق تغییر ظاهر منزلش را ندارد و در عین حال هر کس که وارد ماسوله می شود باید ورودی پرداخت کند. تجارتی که دو طرف (مالک و توریست) از آن منتفع می شوند.
اما ما چه می کنیم؟ دقیقا داریم مثل برخی از روستاهای پلکانی که روزگاری بسیار زیبا بودند وبافت زیبای خودشان را تخریب کردند و اینک جز ساختمان های در هم و بر هم چیزی از آن باقی نمانده است عمل می کنیم.
«دیزباد وطن ماست» امیدوار است که مسئولین این دوره از شورای دیزباد که دقیقا در زمان تخریب این بناها مسئولیت را به دست گرفته اند، ساز و کارهایی را اتخاذ کنند تا دیزبادی ها به حفظ بافت تاریخی و سنتی معماری روستای خود علاقه مند شده و بافت تاریخی روستای خود را بی مهابا تغییر ندهند.
هرگونه اهمال کاری در این مورد به منزله از میان رفتن حق و حقوق کل دیزبادی ها می باشد.
همچنین امیدواریم استانداردهایی از قبیل نوع خاصی از نما برای روستاهای پلکانی مقرر شود که بتوانند بافت سنتی خودشان را ترمیم کرده و بافت مدرن را متناسب با بافت سنتی خود بازآرایی کنند.