دیزباد وطن ماست
سایت رسمی روستای دیزباد علیا (بالا) از توابع شهرستان نیشابور در استان خراسان رضوی ایران.
دیزباد وطن ماست
سایت رسمی روستای دیزباد علیا (بالا) از توابع شهرستان نیشابور در استان خراسان رضوی ایران.دیزباد در «سایت گردشگری جاذبه ها»
«دیزباد وطن ماست»- سایت گردشگری جاذبه ها به بخش های مختلف روستای دیزباد پرداخته و گزارش خوبی از آن ارائه داده است.
به گزارش دیزباد وطن ماست، عنوان این گزارش، «روستای دیزباد نیشابور ، از زیباترین و باسوادترین روستای ایران» است و تمرکز آن بر زیبایی های دیزباد قرار گرفته است.
روستای دیزباد از توابع شهرستان نیشابور، پس از ماسوله گیلان، زیباترین روستای پلکانی ایران است و گفته می‌شود باسوادترین روستای ایران است.دیزباد از جاذبه های گردشگری نیشابور، در ۸۰ کیلومتری جاده مشهد – نیشابور و روی سلسله جبال بینالود، در میان رودخانه‌ها و چشمه‌های جوشان و باغ‌های سرسبز قرار دارد. روستایی پر از توربین‌های بادی که وقتی به چند کیلومتری آن می‌رسید، تغییر ناگهانی دما را به خوبی حس می‌کنید و خنکای ناشی از آب‌وهوای مطبوع آن، حال و هوای روح و جسمتان را عوض می‌کند.
پیشینه تاریخی این روستا به سال ۹۵ هجری شمسی می رسد به طوری که اسم آن چندباری در طول تاریخ تغییر کرده است؛ در قرن سوم به قصرالریح و در بعدها به چهل اشکوب معروف بوده است. تاریخ طولانی و پیشینه فرهنگی، هویت مردم این ناحیه را با تحولات زیادی روبرو کرده است. یکی از ارزشمندترین منابعی که باعث این تحول فرهنگی شده افتتاح مدرسه ناصرخسرو در سال ۱۳۱۲ بوده است. تاسیس این مدرسه خانواده ها را تشویق کرد تا بچه ها را به مدرسه بفرستند، کم کم خانواده های بیشتری از روستا به این کار روی آوردند و همه بچه ها باسوار شدند. با اینکه در آن زمان در روستاهای دیگر رفتن به مدرسه کار چندان متداولی نبود اما این کار در روستای دیزباد امری عادی به حساب می آمد.
قدمت دیزباد و سوابق فرهنگی آن موجب دگرگونی هویت مردم شده و تأسیس مدرسه ناصرخسرو دیزباد در سال ۱۳۱۲ از دگرگونی های فرهنگی این دیار بوده است. امروز بیشتر مردم روستا در دانشگاه تحصیل کرده و برای پیشرفت بیشتر به شهرهای مجاور رفته اند اما زادگاه پدری شان را فراموش نکرده و در ماه های گرم سال به آن سر می زنند.این روستا توانسته است نخبگانی را به جامعه تحویل دهد که موجب مباهات همه روستاییان شده و در سال ۱۳۴۸ به‌عنوان یکی از معدود روستاهای با ۱۰۰ درصد باسواد جهان در یونسکو به ثبت رسیده است.
روستای دیزباد به مانند روستای معروف ماسوله، معماری پلکانی دارد اما در آن خبری از جنگل های سرسبز و انبوه شمال نیست. بیشتر مردم این روستا ساکن مشهد و نیشابور هستند و در فصل های بهار و تابستان برای کارهایی مثل باغداری راهی این دیار می شوند. اکثر مردم دیزباد بالا، باغداری را به عنوان شغل دوم خود انتخاب کرده اند اما در نظر بیشتر آن ها باغداری تنها بهانه ای برای بودن در زادگاه است نه کاری برای پول درآوردن و امرار و معاش.از دیرباز شغل بیشتر ساکنان این محل باغداری بوده و امروز هم این شغل هچنان ادامه دارد.
این روستا دارای خاک بسیار حاصلخیز و آبی گوارا و غنی از املاح مفید و خنک بوده که این موارد در کنار باغداری بسیار علمی و اصولی که زاییده سواد همه اهالی روستا است، موجب بازدهی کمی و کیفی باغ‌ها شده و محصولات کاملاً ارگانیک و درجه یک را به وجود می‌آورد، به طوری که بعضی محصولات آن در جهان در زمره بهترین‌ها در شاخه محصولات باغی ارگانیک است. ظرفیت ممتاز روستا از یک طرف و توجه ویژه به سلامت و کیفیت محصول از طرف دیگر این منطقه را در رده صادرکنندگان عمده گیلاس و آلو به بازارهای اروپایی و حاشیه خلیج‌فارس تبدیل کرده و تنوع و کیفیت گیاهان دارویی نیز از دیگر سرمایه‌های طبیعی این روستاست.
گیاهان و گل های دارویی زیادی در روستا وجود دارد که بیش از 150 گونه را شامل می شود. قبلا افراد برای استفاده از گیاهان دارویی آنها را از ریشه خارج می کردند ولی در حال حاضر جلوی این کار را گرفته شده و کوه پوشیده از این گیاهان است.
در این منطقه شکار ممنوع شده است. کبک و بزکوهی از جانوران منطقه هستند. از سوی محیط زیست نیز پرندگانی نظیر چکاوک در این روستا رها سازی شده است.
مردم این روستا به آداب و رسوم سنتی خود کاملا پایبند هستند، نکته ای که جذابیت روستا را بیشتر کرده است. یکی از مراسم فرهنگی و سنتی این روستا «مراسم چیله بجست» است، آیینی که در شب آخر بهمن ماه برگزار می شود برای شکران نعمت های بیکران خداوند. این مراشم شباهت زیادی به چهارشنبه سوری دارد و با اینکه در سالیان اخیر فراموش شده بود اما در سال ۹۳ دوباره احیا شد.
روستای دیزباد همان طور که از اسمش مشخصه منطقه ای بادخیز است و از سال ۲۰۰۲ با احداث نیروگاه بادی در این منطقه از این باد برای تولید برق استفاده می شود. این باد همچنین آب و هوای خنک و لطیفی را برای دشت های شمالی و میانی نیشابور رقم می زند. شاید برایتان جالب باشد که بدانید اولین شبکه برق خصوصی کشور در این روستا برقرار شده است. در زمان های دور مشکل رفت و آمد در هنگام تاریکی هوا، محصلان روستا را بر آن داشت تا اولین اولین شبکه برق خصوصی کشور را راه اندازی کنند.
صنایع دستی روستا در گذشته پارچه بافی بود. انواع پارچه ها، دستکش، نمد مالی برای زیرانداز، جوراب پشمی و از کارهای دستی مردم این روستا بوده ولی درحال حاضر کمتر شده است. صنایع چوبی نیز در روستا وجود داشته که بعضا در پنجره ها مورد استفاده قرار گرفته است.
معرفی دیزباد در کانال های تلگرامی
«دیزباد وطن ماست»- توسعه ارتباطات در چند سال اخیر باعث شد که دیزباد بیش از پیش در فضاهای مختلف به اطلاع مردم رسانیده شود.
کانال اجتماع مشهد در پیامی به روستای دیزباد پرداخت. به گزارش دیزباد وطن ماست، در این پیام آمده است: روستای دیزباد از توابع شهرستان نیشابور، پس از ماسوله گیلان، زیباترین روستای پلکانی ایران است و گفته می‌شود باسوادترین روستای ایران است.
دیزباد روستایی است که مردم آن ۱۰۰ درصد باسواد هستند. نخستین مدرسه روستای دیزباد در سال ۱۳۱۲ تأسیس شد و ناصرخسرو نام داشت. این روستا توانسته است نخبگانی را به جامعه تحویل دهد که موجب مباهات همه روستاییان شده و در سال ۱۳۴۸ به‌عنوان یکی از معدود روستاهای با ۱۰۰ درصد باسواد جهان در یونسکو به ثبت رسیده است./قدس
@Ejtemaeemashhad
معرفی دیزباد خراسان رضوی در سایت ایلیا گشت
«دیزباد وطن ماست»- سایت ایلیا گشت نیز در باب دیزباد یک صفحه کامل را با تمام مشخصات و جزئیات اختصاص داده است. اگرچه محتوای این مطالب تکراری است اما جاذبه خوبی را برای گردشگری دیزباد ایجاد کرده است.
به گزارش دیزباد وطن ماست، صفحه این سایت علاوه بر عکس های متنوع از دیزباد به هتل های نزدیک دیزباد اشاره کرده است اما متاسفانه به ظرفیت های خود دیزباد برای پذیرش میهمانان در بوم کلبه هایش اشاره ای نشده است.
با هم نوشته ایلیا گشت را درباره دیزباد می خوانیم: روستای دیزباد که به باسوادترین روستای ایران معروف است و آب و هوایی مطبوع و چشم اندازهایی تماشایی دارد در کیلومتر 80 جاده مشهد – نیشابور و روی سلسله جبال بینالود قرار دارد. اگر در یک روز گرم تابستانی از نیشابور راهی این روستا شوید با رسیدن به روستا و خنک شدن ناگهانی هوا به خوبی فرق آب و هوای مطبوع این ناحیه را با دیگر نواحی احساس می‌کنید و چنان تحت تاثیر این هوای کوهستانی قرار می‌گیرید که دلتان می‌خواهد حالا حالا‌ها در این روستا بمانید.
وجود توربین‌های بادی در این منطقه خبر از وزش باد‌های تند می‌دهد پس خودتان را آماده کنید برای آب و هوایی متفاوت و مطبوع. پیشینه تاریخی این روستا به سال 95 هجری شمسی می رسد به طوری که اسم آن چندباری در طول تاریخ تغییر کرده است؛ در قرن سوم به قصرالریح و در بعدها به چهل اشکوب معروف بوده است. در زمان حمله مغول این روستا به نام آسیاب‌های بادی معروف بود. در آن زمان روستا از گزند حملات مغول دور ماند برای همین مردم از اطراف برای آسیاب گندم‌های خود به دیزباد می‌رفتند. تاریخ طولانی و پیشینه فرهنگی، هویت مردم این ناحیه را با تحولات زیادی روبرو کرده است.
آموزش و تحصیل در روستا
یکی از ارزشمندترین منابعی که باعث این تحول فرهنگی شده افتتاح مدرسه ناصرخسرو در سال 1312 بوده است. تاسیس این مدرسه خانواده ها را تشویق کرد تا بچه ها را به مدرسه بفرستند، کم کم خانواده های بیشتری از روستا به این کار روی آوردند و همه بچه ها باسوار شدند. با اینکه در آن زمان در روستاهای دیگر رفتن به مدرسه کار چندان متداولی نبود اما این کار در روستای دیزباد امری عادی به حساب می آمد.
این روستا در طول حیات خود فارغ التحصیلانی داشته که باعث افتخار همه روستاییان ایران به شمار می روند. یکی از آن ها «امام قلی خاکی خراسانی» است که از شاعران معروف در قرن 11 هجری قمری است. شخصیت معروف دیگر این روستا محمد فدایی خراسانی، شاعر و نویسنده قرن 12 هجری قمری می باشد. امروز بیشتر مردم روستای دیزباد مشهد در دانشگاه تحصیل کرده و برای پیشرفت بیشتر به شهرهای مجاور رفته اند اما زادگاه پدری شان را فراموش نکرده و در ماه های گرم سال به آن سر می زنند.
مردمان روستا
روستای دیزباد به مانند روستای معروف ماسوله، معماری پلکانی دارد، اما در آن خبری از جنگل‌های سرسبز و انبوه شمال نیست. بیشتر مردم این روستا ساکن مشهد و نیشابور هستند و در فصل‌های بهار و تابستان برای کارهایی مثل باغداری راهی این دیار می‌شوند. اکثر مردمان این روستا اسماعیلی مذهب هستند و هر ساله در فصل تابستان مراسم مذهبی خاصی را که باورها و اعتقادات آنان ریشه دارد برگزار می کنند.
بسیاری از گردشگران نیز هر سال برای تماشای این مراسم به دیزباد سفر می کنند. این روستا در سال 1348 به عنوان یکی از معدود روستاهایی صد درصد باسواد جهان در یونسکو به ثبت رسید. این روستا در حال حاضر دارای دو مجتمع بزرگ و زیبا ی فرهنگی ، مذهبی و خدماتی است.
دیزباد در سایت مشهد رو معرفی شد
«دیزباد وطن ماست»- سایت مشهد رو یکی از سایت های معرفی جاذبه های توریستی مشهد است که در متنی مفصل به دیزباد وطن ما پرداخته است.
در این سایت که نویسنده مطلبش یاسر حمزه لوی است برق دیزباد را عنصر اول و مهم توسعه روستایی معرفی کرده است. تیتر اول معرفی دیزباد: روستای دیزباد ؛ اولین روستای کشور که شبکه برق خصوصی داشت.
کلمه کلیدی این سایت برای معرفی دیزباد: روستای دیزباد و جاذبه های گردشگری مشهد است.
روستای دیزباد که امروزه دیگر یکی از جاذبه های گردشگری شهر مشهد محسوب می شود در کیلومتر ۸۰ جاده مشهد به نیشابور واقع شده است. این روستای دقیقا روی سلسله جبال بینالود بنا شده و به همین دلیل آب و هوای آن بسیار خنک است. ویژگی های منحصر به فرد این روستا ما را ترغیب کرد تا مطلبی را برای معرفی روستای دیزباد در مجله مشهد رو منتشر کنیم.
مهمترین ویژگی های روستای دیزباد
روستای دیزباد بعد از ماسوله، معروف ترین روستای پلکانی ایران است. قدمت این روستا به سال 95 هجری شمسی باز می گردد. بنابراین تقریبا یک روستای قدیمی محسوب می شود. در قرن سوم هجری شمسی نام این روستا قصر الریح بود و سپس به چهل اشکوب تغییر کرد. یکی از مهمترین ویژگی های روستای دیزباد، تاسیس مدرسه ناصرخسرو دیزباد در سال ۱۳۱۲هجری شمسی است. شاید به همین دلیل است که 100 درصد اهالی روستا با سواد هستند. روستای دیزباد در سال ۱۳۴۸ به عنوان یکی از معدود روستاهای جهان که اهالی آن صد درصد با سواد هستند در یونسکو به ثبت رسید.
امام قلی خاکی خراسانی از شاعران فارسی زبان قرن ۱۱ هجری قمری و محمد فدایی خراسانی از شاعران و نویسندگان فارسی زبان قرن ۱۲ هجری قمری از جمله مشاهیر این روستا قلمداد می شوند.
این روستا در قرون مختلف، نام های متفاوتی داشت. اما نامی که پس از حمله مغول ها به ایران، روی این روستا گذاشته شد و چندین سال نیز دوام داشت، روستای آسیاب های آبی بود. جالب است بدانید که روستای دیزباد یکی از معدود روستای های اطراف نیشابور است که از حمله مغول ها در امان ماند و به همین دلیل هم سال ها مرکز آسیاب گندم در منطقه بود.
سنن مردم این روستا
مراسم چیله بجست
این مراسم، یکی از زیبا ترین مراسمی است که در روستاهای اطراف نیشابور برگزار می شود. مراسم چیله بجست، در آخرین شب بهمن ماه و به پاس نعمت های الهی در روستای دیزباد و چند روستای اطراف برگزار می شود. جالب است بدانید که نحوه برگزاری این مراسم تقریبا شبیه چهار شنبه سوری باستانی است.
مراسم نوحصار
در گویش محلی نو به دره یو شکلی گفته می شود که بخش اول مراسم نوحصار در آن برگزار می‌گردد. حصار نیز قلعه ای است که در دورترین اراضی روستا واقع شده و پذیرای بخش دوم مراسم نوحصار است. روایت اولی که در مورد این داستان وجود دارد به سیر سلوک امام قلی معروف به خاکی خراسانی اشاره دارد. روایت دوم نشان می دهد که این سنت از کتاب منطق الطیر عطار نیشابوری و حدیقه الحقیقه سنایی و آثار عرفای دیگر نشات گرفته و اشاره به شرح سلوک و معراج عرفا دارد.
مراسم نوحصار از سحر شروع می شود و در آن برگزار کنندگان که معمولا فرزندان، عروس ها، دامادها و نوه های خاندان های بزرگ روستا هستند، تا ظهر در دره نو اطراق کرده و سپس با عبور از دو وادی در قسمت اول و پنج وادی در قسمت دوم، به فنا فی الله می‌رسند.
وضعیت صنعتی روستای دیزباد
شرایط آب و هوایی و اقلیمی روستای دیزباد آن را به یکی از قطب های صنعتی منطقه تبدیل کرده است. یکی از کاربردهای بادی که در این منطقه جریان دارد، استفاده از آن برای تامین انرژی و تولید برق است. با توجه به این ویژگی، نیروگاه بادی دیزباد در سال ۲۰۰۲ در این منطقه احداث شد.
محصولات روستای دیزباد
بیشتر مردم روستا به شغل اجدادی خود یعنی کشاورزی مشغولند. اما دیگر از روش های قدیمی کشاورزی در این روستا خبری نیست. اکثر ساکنین، از روش های مدرن و امروزی برای کشاورزی استفاده می کنند. به همین دلیل هم محصول باغات این روستا یکی از محصولات با کیفیت محسوب می شود. این منطقه یکی از صادرکنندگان عمده گیلاس و آلو به بازارهای اروپایی و حاشیه خلیج فارس می باشد.
البته علاوه بر پایبندی مردم منطقه به شغل اجدادی، آب و هوا و شرایط اقلیمی روستای دیزباد نیز در رشد کشاورزی این روستا نقش ویژه ای داشته است. طبیعی است که با وجود خاک بسیار حاصلخیز و آب بسیار خنک و گوارا، کشاورزی در این منطقه رونق پیدا کند. محصولات این روستا کاملا ارگانیک بوده و به همین دلیل نیز بخش مهمی از صادرات میوه از ایران به اروپا، متعلق به محصولات روستای دیزباد می باشد.
گیلاس، آلو، سیب، آلبالو، گردو، بادام، زردآلو، هلو، گلابی، توت و چندین میوه دیگر از محصولات تولیدی روستا بوده اما بیشتر باغات منطقه دارای درختان گیلاس، آلو، سیب، گردو و آلبالو هستند.
دیگر خصوصیات بارز روستای دیزباد
جالب است بدانید که این روستای پلکانی، نه تنها اولین روستای باسواد کشور بود، بلکه اولین شبکه برق خصوصی نیز درست در همین روستا تاسیس شد. اولین وسیله روشنایی روستای دیزباد، مولدی بود که با زغال سنگ کار می کرد. اما متاسفانه به هر دلیلی، این مولد شب ها خاموش می شد. همین موضوع باعث شد که اهالی چاره ای بیندیشند که بتواند حداقل کوچه های روستا را در تاریک شب روشن نگه دارد.
اهالی برای تحقق این هدفشان در تمام کوچه ها و مسیرهای اصلی روستا چراغ های نفتی نصب کردند. به این ترتیب معابر روستا در طول شب و حتی در اوایل صبح نیز روشن بود. افرادی نیز موظف شدند که اوایل غروب با ظرف های نفتی و روغن های گیاهی و حیوانی که در دست داشتند، دیوارکوب ها و فانوس های آویزان روی تیرهای چوبی روستا را روشن کنند. به این ترتیب بود که با همت اهالی روستای دیزباد، اولین شبکه خصوصی روشنایی در این منطقه راه اندازی شد.
دیزباد در سایت روستیران معرفی شد
«دیزباد وطن ماست»- سایت روستیران یکی از سایت های تخصصی در باب روستاهای ایران است که در مطلبی به روستای دیزباد بالای نیشابور پرداخته است.
به گزارش دیزباد وطن ماست، در این سایت آمده است: روستای دیزباد نیشابور، یکی از زیباترین روستاهای پلکانی
بعد از ماسوله، دیزباد معروف‌ترین روستای پلکانی در ایران است، با این تفاوت که پوشش جنگلی روستای دیزباد مثل ماسوله انبوه و سرسبز نیست.
در مسیر جاده نیشابور به مشهد روستای دیزباد، قرار دارد که در ۸۰ کیلومتری جاده مشهد– نیشابور و روی سلسله جبال بینالود، در میان رودخانه‌ها و چشمه‌های جوشان و باغ‌های سرسبز قرار دارد. روستایی پر از توربین‌های بادی که وقتی به چند کیلومتری آن می‌رسید، تغییر ناگهانی دما را به خوبی حس می‌کنید و خنکای ناشی از آب‌وهوای مطبوع آن، حال و هوای روح و جسمتان را عوض می‌کند.
بعد از ماسوله، دیزباد معروف‌ترین روستای پلکانی در ایران است، با این تفاوت که پوشش جنگلی روستای دیزباد مثل ماسوله انبوه و سرسبز نیست.
روستای دیزباد میان چشمه سارهای فراوان و رودخانه ها قرار گرفته و درختان سرسبز و باغستان های پر رونقی را شکل داده است. در روستای دیزباد ۱۵۰ چشمه وجود دارد که در برابر هر یک، استخری زیبا جلوه گری می کند. بعضی از چشمه ها در داخل روستا قرار دارند و عموم مردم می توانند از آن ها استفاده کنند ولی بعضی از این چشمه ها متعلق به باغ های خصوصی است.
هنوز هم بیشتر دیزبادی‌ها شغل آبا و اجدادی‌شان یعنی باغداری را ادامه می‌دهند و نگاه باغداران روستا به منابع تولید، نگاهی کاملا علمی است. برای استفاده بهینه از آب، تمامی استخرها و کانال‌های خاکی پوشش داده شده است. حتی کشاورزان روستا هم با تراس‌بندی‌های فراوان، اراضی حاصلخیز ایجاد کرده‌اند تا تعادل دام و مرتع کاملا رعایت شود.» این کارها در کنار توجه ویژه به سلامت و کیفیت محصول باعث شده تا این منطقه به‌عنوان یکی از صادرکنندگان عمده گیلاس و آلو به بازارهای اروپایی و حاشیه خلیج فارس تبدیل شود. تنوع و کیفیت گیاهان دارویی یکی دیگر از سرمایه‌های طبیعی روستاست و برای بعضی از خانواده‌ها منبع درآمد محسوب می‌شود.
این روستا در طول حیات خود فارغ التحصیلانی داشته که باعث افتخار همه روستاییان ایران به شمار می روند. یکی از آن ها «امام قلی خاکی خراسانی» است که از شاعران معروف در قرن ۱۱ هجری قمری است. شخصیت معروف دیگر این روستا محمد فدایی خراسانی، شاعر و نویسنده قرن ۱۲ هجری قمری می باشد.