دیزباد وطن ماست
سایت رسمی روستای دیزباد علیا (بالا) از توابع شهرستان نیشابور در استان خراسان رضوی ایران.
دیزباد وطن ماست
سایت رسمی روستای دیزباد علیا (بالا) از توابع شهرستان نیشابور در استان خراسان رضوی ایران.تاسیس خانه هلال دیزباد
«دیزباد وطن ماست»-جمعه 8 آذر ماه، شاه بیگی معاون مدیرعامل جمعیت هلال احمر استان و رئیس جمعیت هلال احمر شهرستان نیشابور و حسینی مسئول داوطلبان و با همراهی اعضای شورا و دهیار دیزباد ،از روستای دیزباد بازدید کردند.
به گزارش دیزباد وطن ماست، طی این بازدید و با توجه به فعالیت های مطلوب و همکاری نزدیک اهالی دیزباد با جمعیت هلال احمر شهرستان نیشابور که در جمع آوری کمک های مردمی برای زلزله زدگان استان کرمانشاه و هموطنان سیل زده در استان گلستان نمود یافته است، پیرو مذاکرات و پیگیری های دو جانبه شورای دیزباد و جمعیت هلال احمر شهرستان نیشابور، قرار بر تاسیس «خانه هلال دیزباد» در کوتاهترین زمان ممکن گرفته شد.
گفتنی است، با تشکیل خانه هلال دیزباد، کلیه امکانات مورد نیاز برای استفاده در مواقع بحران و حوادث غیر مترقبه از سوی جمعیت هلال احمر در اختیار خانه هلال دیزباد قرار خواهد گرفت.
تاسیس این خانه در دیزباد باعث می شود که در صورت بروز حوادث غیرمترقبه در دسترس اهالی دیزباد و سایر روستاهای مجاور قرار گیرد.
پیامد این تاسیس آموزش همگانی امداد و کمک های اولیه به هم ده دیاران و روستاهای مجاور، انجام خدمات امداد و کمک های اولیه ویژه اهالی دیزباد، ارائه خدمات پزشکی با همکاری جامعه پزشکان و پرستاران دیزباد و و ارایه خدمات ویژه امداد و نجات در شرایط بحران، در زمره فعالیت های پیش بینی شده برای خانه هلال دیزباد خواهد بود.
وضعیت گردشگری دیزباد در سایت لست سکند
«دیزباد وطن ماست»- سایت لست سکند در پنل بسیار خلاقانه ای به دیزباد پرداخته است. در این پنل دیزباد 29 امین جاذبه گردشگری از 45 جاذبه گردشگری منطقه خراسان رضوی معرفی شده است.
این نکته البته به مدیران و رهبران دیزبادی بر می گردد که هنوز اقدامات کافی را برای تبدیل این روستا به صدر این جدول انجام دهند. علی ایحال، دیزباد در یک دهه گذشته حتی چنین جایگاهی را نیز نداشته است.
در این صفحه در باب دیزباد می خوانیم: وارد جاده‌ی نیشابور که می‌شوید و چشمتان به توربین‌های بادی که می‌افتد، قدم به منطقه‌ی دیزباد گذاشته‌اید. با گذشتن از رباط فخر داوود در 62 کیلومتری مشهد به سمت راست بپیچید و 13 کیلومتر دیگر را پشت سر بگذارید تا به روستای دیزباد بالا برسید این روستا بر روی دامنه‌های جنوبی رشته کوه بینالود به صورت شرقی – غربی قرار گرفته است و پس از ماسوله، معروف‌ترین روستای پلکانی ایران نیز هست.
معرفی دیزباد خراسان رضوی در سایت ایلیا گشت
«دیزباد وطن ماست»- سایت ایلیا گشت نیز در باب دیزباد یک صفحه کامل را با تمام مشخصات و جزئیات اختصاص داده است. اگرچه محتوای این مطالب تکراری است اما جاذبه خوبی را برای گردشگری دیزباد ایجاد کرده است.
به گزارش دیزباد وطن ماست، صفحه این سایت علاوه بر عکس های متنوع از دیزباد به هتل های نزدیک دیزباد اشاره کرده است اما متاسفانه به ظرفیت های خود دیزباد برای پذیرش میهمانان در بوم کلبه هایش اشاره ای نشده است.
با هم نوشته ایلیا گشت را درباره دیزباد می خوانیم: روستای دیزباد که به باسوادترین روستای ایران معروف است و آب و هوایی مطبوع و چشم اندازهایی تماشایی دارد در کیلومتر 80 جاده مشهد – نیشابور و روی سلسله جبال بینالود قرار دارد. اگر در یک روز گرم تابستانی از نیشابور راهی این روستا شوید با رسیدن به روستا و خنک شدن ناگهانی هوا به خوبی فرق آب و هوای مطبوع این ناحیه را با دیگر نواحی احساس می‌کنید و چنان تحت تاثیر این هوای کوهستانی قرار می‌گیرید که دلتان می‌خواهد حالا حالا‌ها در این روستا بمانید.
وجود توربین‌های بادی در این منطقه خبر از وزش بادهای تند می‌دهد پس خودتان را آماده کنید برای آب و هوایی متفاوت و مطبوع. پیشینه تاریخی این روستا به سال 95 هجری شمسی می رسد به طوری که اسم آن چندباری در طول تاریخ تغییر کرده است؛ در قرن سوم به قصرالریح و در بعدها به چهل اشکوب معروف بوده است. در زمان حمله مغول این روستا به نام آسیاب‌های بادی معروف بود. در آن زمان روستا از گزند حملات مغول دور ماند برای همین مردم از اطراف برای آسیاب گندم‌های خود به دیزباد می‌رفتند. تاریخ طولانی و پیشینه فرهنگی، هویت مردم این ناحیه را با تحولات زیادی روبرو کرده است.
آموزش و تحصیل در روستا
یکی از ارزشمندترین منابعی که باعث این تحول فرهنگی شده افتتاح مدرسه ناصرخسرو در سال 1312 بوده است. تاسیس این مدرسه خانواده ها را تشویق کرد تا بچه ها را به مدرسه بفرستند، کم کم خانواده های بیشتری از روستا به این کار روی آوردند و همه بچه ها باسوار شدند. با اینکه در آن زمان در روستاهای دیگر رفتن به مدرسه کار چندان متداولی نبود اما این کار در روستای دیزباد امری عادی به حساب می آمد.
این روستا در طول حیات خود فارغ التحصیلانی داشته که باعث افتخار همه روستاییان ایران به شمار می روند. یکی از آن ها «امام قلی خاکی خراسانی» است که از شاعران معروف در قرن 11 هجری قمری است. شخصیت معروف دیگر این روستا محمد فدایی خراسانی، شاعر و نویسنده قرن 12 هجری قمری می باشد. امروز بیشتر مردم روستای دیزباد مشهد در دانشگاه تحصیل کرده و برای پیشرفت بیشتر به شهرهای مجاور رفته اند اما زادگاه پدری شان را فراموش نکرده و در ماه های گرم سال به آن سر می زنند.
مردمان روستا
روستای دیزباد به مانند روستای معروف ماسوله، معماری پلکانی دارد، اما در آن خبری از جنگل‌های سرسبز و انبوه شمال نیست. بیشتر مردم این روستا ساکن مشهد و نیشابور هستند و در فصل‌های بهار و تابستان برای کار‌هایی مثل باغداری راهی این دیار می‌شوند. اکثر مردمان این روستا اسماعیلی مذهب هستند و هر ساله در فصل تابستان مراسم مذهبی خاصی را که باورها و اعتقادات آنان ریشه دارد برگزار می کنند.
بسیاری از گردشگران نیز هر سال برای تماشای این مراسم به دیزباد سفر می کنند. این روستا در سال 1348 به عنوان یکی از معدود روستاهایی صد درصد باسواد جهان در یونسکو به ثبت رسید. این روستا در حال حاضر دارای دو مجتمع بزرگ و زیبا ی فرهنگی ، مذهبی و خدماتی است.
دیزباد در لست سکند + صدای دکتر محمد درویش
«دیزباد وطن ماست»- سایت لست سکند با مطلبی با عنوان «با عجیب‌ترین و متمدن‌ترین روستای ایران آشنا شوید! +تصاویر» ما را به دیزباد می برد.
وی نقل محتوای خود را از فرمایشات دکتر محمد درویش انجام داده است. در این نوشته آمده است: در ایران، مناطقی وجود دارد که گاهی با قدم گذاشتن در آن‌ها، از این دنیا جدا می‌شویم و گویی پا به دنیای قصه‌ها و رویاها گذاشته‌ایم. این مناطق انگشت‌شمار، هرکدام بنا به دلیل خاصی دست‌نیافتنی به نظر می‌رسند. در بخش ایرانگردی امروز به سراغ روستای دیزباد بالا رفته‌ایم، یکی از همین مناطقی که انگار این جهانی نیستند، روستایی که صد در صد مردم آن باسواد هستند و به همین دلیل آن را متمدن‌ترین روستای ایران می‌دانند!
در همین راستا، بد نیست بدانید که اولین مدرسه‌ی روستا در سال 1312 تاسیس شد و ناصرخسرو نام داشت. این روستا، در سال 1348 به عنوان یکی از معدود روستاهایی که صد در صد باسواد است، در یونسکو به ثبت رسید و عجیب نیست که نخبگان فراوانی نیز از این روستا برخواسته باشند. افرادی چون امام قلی خاکی خراسانی که از شاعران فارسی زبان در سده 11 هجری قمری و محمد فدایی خراسانی، از شاعران و نویسندگان فارسی زبان در سده 12 هجری قمری.
یکی دیگر از نکاتی که باعث شده این روستا، در میان سایر روستاهای ایران، جایگاه ویژه‌ای داشته باشد، تفکیک زباله است! در این روستا نه تنها کسی حق ریختن زباله بر روی زمین را ندارد، بلکه مردم روستا خودشان را موظف می‌دانند که روستا را تمیز کنند و خیلی پیش‌تر از آنکه کسی به فکر تفکیک زباله بیفتد، آن‌ها این کار را انجام می‌دادند.
بهشت عاشقان محیط زیست
پیش از اینکه به توضیح این مورد بپردازیم که چرا این روستا، مقصد نهایی دلبستگان محیط زیست در ایران است، بد نیست به مهمترین محصولات این روستا اشاره‌ای داشته باشیم: روستای دیزباد بالا بهترین گردو و گیلاس خراسان رضوی را تولید می‌کند، محصولاتی که کاملا ارگانیک هستند و چنان کیفیتی دارند که باعث می‌شوند مردم از اقصی نقاط ایران به این روستا بیایند و پی کشف راز این کیفیت مثال زدنی باشند. اما واقعا این راز چیست؟
وقتی وارد این روستا می‌شوید، تابلوی جالبی را خواهید دید که روی آن نوشته شده: « مبادا شکار، مبادا تبر بر درخت و بهار، محیط و زمین را نکو پاک‌دار.» این، شعار مردم روستاست. نکته‌ی دیگری که در همان ابتدای ورود به روستا توجه شما را به خود جلب خواهد کرد، نمادی عجیب به شکل DNA است که بر روی یک بلندی نصب شده است. در قسمت بالایی این DNA، یک لانه‌ی کبوتر و یک قلم به چشم می‌خورد که به این معناست که فرهنگ حفاظت از محیط زیست، چیزی‌ست که در ژن مردم دیزباد بالا وجود داشته و از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌شود.
موقعیت جغرافیایی روستای دیزباد بالا
وارد جاده‌ی نیشابور که می‌شوید و چشمتان به توربین‌های بادی که می‌افتد، قدم به منطقه‌ی دیزباد گذاشته‌اید. با گذشتن از رباط فخر داوود در 62 کیلومتری مشهد به سمت راست بپیچید و 13 کیلومتر دیگر را پشت سر بگذارید تا به روستای دیزباد بالا برسید این روستا بر روی دامنه‌های جنوبی رشته کوه بینالود به صورت شرقی – غربی قرار گرفته است و پس از ماسوله، معروف‌ترین روستای پلکانی ایران نیز هست.
سایر عجایب روستا
محمد درویش، کنشگر محیط زیستی، در مصاحبه‌اش با ایرنا، نکات جالبی را در مورد روستای دیزباد بالا بیان می‌کند، نکاتی که شاید برای ما عجیب و یا حتی رویایی و غیرواقعی به نظر برسند، اما حقیقت دارند و مردمان روستا به آن‌ها پایبند هستند. باهم، این عجایب را می‌خوانیم:
- «یک آرمانی در این روستا هست که اولین بند این آرمان این است که کسی حق ندارد در این روستا درخت بلند قد را قطع کند. می‌گویند پرنده‌ها بر درختان بلند قد بیشتر لانه می‌کنند چون امنیت دارند و هر چه حال پرنده‌ها بهتر باشد، آن پرنده‌ها کرم خرات گردو و گیلاس را می‌خورند و دیگر نیازی نیست سم شیمیایی برای آفت بزنیم.»
- «در این روستا اگر کسی در مزرعه استخری دارد، موظف است حتماً چند تکه چوب در استخر بیندازد که اگر پرنده‌ای خواست آب بخورد غرق نشود.»
- «شورای روستا تصویب کرده است که اگر کسی می‌خواهد خانه‌ای بسازد یا بخواهد خانه را مرمت کند، حتماً بخشی از خانه باید آشیان پرنده باشد. باورشان به این است که هر چه پرنده‌ها حالشان در این روستا بهتر باشد، هم در قلمرویی که پرواز می‌کنند کود بهتری در زمین می‌پاشند و این کود می‌تواند حاصلخیزی خاک را افزایش دهد که دیگر نیازی به کود شیمیایی نیست و هم اینکه پرنده‌ها با آفات مبارزه می‌کنند و نکته دیگر اینکه پرنده‌ها با آوازی که می‌خوانند حال مردم را بهتر می‌کنند.»
- «در این روستا از تراکتور برای شخم زدن استفاده نمی‌کنند، در مواقع شخم سیب‌زمینی یا آلوی قطره‌طلا در زمین جاسازی می‌کنند، گرازها به بهانه اینکه سیب‌زمینی‌ها را پیدا کنند با پوزه قوی‌شان خاک را زیر و رو می‌کنند، غذا را پیدا می‌کنند و زمین را هم آماده کشت و زرع کرده‌اند.»
- .«در این روستا کسی شکارچی اجیر نمی‌کند که گرازها را بکشند تا به محصولات کشاورزی‌شان آسیب نرسد، بلکه موانع فیزیکی ایجاد کرده‌اند که گرازها نزدیک مزارع و درخت‌هایشان نشوند. یاد گرفته‌اند چگونه از موهبت‌های طبیعی استفاده کنند بدون اینکه خسارتی به مایملک و منابع محیط زیستی‌شان وارد شود.»
باهم بخشی از سخنان محمد درویش که در قسمت یازدهم پادکست رادیو ماجرا نیز منتشر شد و به عجایب روستای دیزباد بالا اشاره دارد را می‌شنویم:
سخن آخر
عجایب این روستا کم نیستند... اگر از عاشقان محیط زیست هستید، حتما سری به این روستا بزنید تا بتوانید لذت عمیق قدم زدن در میان مردمانی با فرهنگ فوق‌العاده را با جانتان تجربه کنید، تجربه‌ای که کمتر شانس این را داریم تا در زندگی در شهرهای شلوغمان آن را کسب کنیم.
عفیفه خدنگی در تورگردان از دیزباد می نویسد
«دیزباد وطن ماست»- عفیفه خدنگی یکی از نویسندگان سایت معتبر تورگردان است که در مطلبی با عنوان «روستای متمدن و پیشرفته دیزباد در چند قدمی مشهد» به دیزباد وطن ما می پردازد. اگرچه این مطلب نکته جدیدی در باب دیزباد بیان نمی کند اما نوشتار خوبی است و می تواند به عنوان یک متن مناسب در معرفی دیزباد مورد توجه قرار گیرد.
به گزارش دیزباد وطن ماست، این نویسنده می نویسد: دیزباد تنها روستایی است که صد در صدِ مردمش با سوادند و از سال 1312 شمسی مدرسه داشته است. مردم روستا را می توان با جوامع متمدن کنونی مقایسه کرد چون برخورد و تصمیم گیری هایشان نسبت به محیط زیست، منابع طبیعی و روستایشان حکایت از غنای فرهنگی آن ها دارد. این روستای پلکانی، بسیار زیبا و خوش آب و هواست.
روستای دیزباد در نیشابور و چند قدمی مشهد، روستای پلکانی و شبیه به ماسوله است که خوشبختانه اهالی اش به آن وفادار بوده اند و به دلیلِ برخورداری از فرهنگی غنی و پیشرفته، کمر به نابودی روستا و فراموشیِ آن نبسته اند. این روستا، تنها روستایی است که صد در صدِ مردمش با سواد اند و از سال 1312 شمسی مدرسه داشته است. مردم روستا را می توان با جوامع متمدن کنونی مقایسه کرد چون برخورد و تصمیم گیری هایشان نسبت به محیط زیست، منابع طبیعی و روستایشان حکایت از غنای فرهنگی آن ها دارد.
برای اهالی فرهنگ و دوستداران محیط زیست چنین فرهنگی در بین مردم به نوعی حسرت تبدیل شده است. به همین دلیل باورش کمی سخت است که در یک روستا در یکی از شهرستان های نزدیک به مشهد این شرایط ایده آل و جامعه آرمانی به همت خود مردم و با خواست جمعی، بدون هیچ اعمال زور و فشاری شکل گرفته باشد. مردم دیزباد برای محیط زیست، پرندگان، حیوانات و زمین ها ارزش ویژه ای قائلند و تقریبا تمامی زیرساخت های روستا از قبیل برق، تلفن و به زودی گاز را با همت و پیگیری خودشان به دست آورده اند. این پشتکار در امر سواد نیز به همت اهالی روستا بر می گردد. تقریبا تمامی مردم روستا تحصیلات دانشگاهی دارند و آن هایی که ناچار به سکونت در مشهد یا نیشابور و حتی خارج از کشور شده اند ارتباطشان را با روستا قطع نکرده اند و در فصل تابستان و فصل کشت محصولات کشاورزی یا در ویژه برنامه های خاص، همیشه به روستا بر می گردند.
روستای دیزباد بی سواد ندارد
سال 1312 مردم دیزباد، تصمیم گرفتند همانند شهرهای بزرگ ایران مدرسه دار شوند ولی مسئولان استان با آن ها همکاری نمی کردند. بعد از نامه نگاری های متعدد، به دلیل نبودِ بودجه، با دخواست آن ها موافقت نشد. باز هم اهالی آستین هایشان را بالا زدند و با هزینه شخصی مدرسه ای ساختند و در مکاتبه با آموزش و پرورش خودشان هزینه حق و حقوق معلم را به عهده گرفتند. اولین مدرسه دیزباد به این شکل آغاز به کار کرد. این تلاش ها زمانی نتیجه داد که در سال 1348 یا به قولی سال 1351 یونسکو این روستا را به عنوان منطقه ای که تمام مردمش با سواد هستند اعلام کرد. روستای دیزباد هم اکنون 250 معلم بازنشسته و فارغ التحصیلان متعددی از دانشگاه های ایران و دانشگاه های معتبر جهانی مثل هاروارد آمریکا دارد.
جاذبه های روستای دیزباد چیست؟
آب و هوای روستای دیزباد مطبوع و خنک است. این منطقه در تابستان ها مقصد بسیاری از مردمی است که از گرمای شهرهایی مثل مشهد فرار کرده و به آنجا پناه می برند. بادهای شدید منطقه و شرایط اقلیمی به این وضعیت آب و هوایی کمک زیادی کرده است. روستای دیزباد بالا، در ارتفاع 2000 متری از سطح دریا، حدودا 10 درجه خنک تر از مشهد است و به همین علت تابستان ها بسیاری از مشهدی ها یا آن هایی که به تور مشهد آمده اند، آن جا را برای تور طبیعت گردی انتخاب می کنند.
روستای دیزباد میان چشمه سارهای فراوان و رودخانه ها قرار گرفته و درختان سرسبز و باغستان های پر رونقی را شکل داده است. در روستای دیزباد 150 چشمه وجود دارد که در برابر هر یک، استخری زیبا جلوه گری می کند. بعضی از چشمه ها در داخل روستا قرار دارند و عموم مردم می توانند از آن ها استفاده کنند ولی بعضی از این چشمه ها متعلق به باغ های خصوصی است. اگر مسیرِ خاکیِ کنار چشمه مرکزی روستا را بگیرید و بالا بروید، بعد از تقریبا 15 دقیقه پیاده روی، به آلاچیق ها می رسید. در این منطقه نمای پلکانی روستا کاملا پیداست و بیشتر امکانات گردشگری در آنجا راه اندازی شده است. بقایای یک قلعه سنگی نیز در نوک کوهِ روستای دیزباد به چشم می خورد که علاقمندان به جاذبه های تاریخی را برای بیشتر بالا رفتن ترغیب می کند. در میان بعضی باغ ها، تخت هایی قرار گرفته و به گردشگران اجاره داده می شود.
در لابلای درختان لانه های رنگارنگی به چشم می خورد که اهالی برای پرندگان تعبیه کرده اند. حتی میان استخرهای روستا نیز تخته چوب هایی قرار گرفته تا پرندگانی که شنا نمی کنند بتوانند بر آن ها نشسته و آب بنوشند. می توان تصور کرد که پرندگان در این روستا چه احساس امنیتی دارند و صدای چهچهه و آوزاشان در سحرها چه سر و صدایی در روستا به پای می کند. اهالی روستا عاشق پرنده ها هستند. حتی خانه ها نیز آشیانه پرنده دارد. این پرنده ها کود مزارع را نیز تامین می کنند.
علاقه مردم دیزباد به محیط زیست
مردم دیزباد علاوه بر پرندگان با سایر حیوانات نیز دوستی عجیبی دارند و این دوستی برایشان نفع دو طرفه داشته است. برای مثال به جای شخم زدن زمین با تراکتورهای مکانیکی که منجر به سست شدن خاک می شود، اجازه ورود گرازها به زمین هایشان را داده اند. برای گرازها در زیرِ زمین سیب زمینی یا آلوی قطره طلا قرار می دهند تا آن ها با پوزه شان خاک را زیر و رو کنند و به روش سنتی برایشان شخم بزنند.
علاقه مردم دیزباد به محیط زیست تا آنجا است که هر سال، بخشی از یارانه شان را برای حفاظت از محیط زیست به یگان مردمی حفاظت از محیط زیست روستایشان تحویل می دهند.
از المان های مشهور روستای دیزباد نقش یک DNA پیچ خورده است که یک قلم و یک آشیانه پرنده بر آن قرار گرفته است. این سازه اشاره به ژن خاص مردم دیزباد در زمینه علم و سطح فرهنگی آن ها دارد. مردم روستای دیزباد از قدیمی ترین مردمی هستند که زباله هایشان را تفکیک می کرده اند و هنوز هم اهمیت زیادی به تمیزی شهر می دهند. اهالی به هیچ وجه در روستا زباله نمی اندازند و نسبت به این موشوع به گردشگران نیز سخت گیرند پس یادتان باشد اگر به دیزباد رفتید از سطل های مکانیزه و سرویس های بهداشتی متعدد که با کمک هزینه های مردمی در سطح شهر جای گرفته اند، استفاده کنید و با کاستن از زباله ها به محیط پاک روستا کمک کنید.
ادامه مطلب ...