وقتی از توسعه اقتصادی در دیزباد سخن می گوییم باید به خاطر داشته باشیم که مراد ما از این توسعه ابعادی را در بر می گیرد که در دیزباد هزینه فرصت آن با درآمد کسب شده قابل توجیه می باشد.
بدین معنی که اگر ما در دیزباد زمینی را به باغسرا اختصاص دهیم، یعنی از درختان گیلاس و میوه های آن تا حدودی صرف نظر کرده ایم و دیگر در آن نمی توانیم روی گیاهان دارویی حساب باز کنیم. حال اگر این باغسرا یا باغچه خانوادگی بتواند از لحاظ اقتصادی به صرفه باشد، یعنی هزینه فرصت در آن با درآمد کسب شده قابل توجیه است.
با این شرایط در توسعه اقتصادی دیزباد موارد ذیل قابل ارائه می باشند:
1. توسعه گردشگری
2. توسعه باغداری و فعالیت های مرتبط
3. توسعه صنعت گیاهان دارویی
این سه بخش می تواند به عنوان سر فصل های اصلی در توسعه اقتصادی دیزباد در نظر گرفته شود و متعاقبا در دوره های آتی شوراهای اسلامی به قسمت های دیگر بسط داده شود.
توسعه در دنیا امروزه در سه حوزه:
1. توسعه اقتصادی
2. توسعه اجتماعی
3. توسعه فرهنگی
اجرا می شود. این ابعاد توسعه متضمن ایجاد شرایطی است که نهادهای جامعه مدنی بتوانند در آن بستر شکل گرفته و به رشد و پویایی برسند.
در واقع امروز ما در دیزباد بیش از همیشه به این ابعاد توسعه نیازمند هستیم. زیرا تنها با در نظر گرفتن این سه بعد از توسعه می توان توسعه پایدار را شاهد بود.
توسعه اقتصادی در بردارنده تمام راه کارهایی است که محیط می تواند با توجه به مباحث مرتبط با آمایش سرزمین و هزینه فرصت، بیشترین بازده اقتصادی را برای مردم دیزباد در بر داشته باشند.
توسعه اجتماعی نیز به ایجاد انگیزه و مسیری اطلاق می شود که مردم با مشارکت در نهادها مدنی، شرایط همکاری و مشارکت دموکراتیک آنها را در فعالیت های روستا فراهم می کند.
توسعه فرهنگی نیز شرایطی را ایجاد می کند که مردم از امکانات و شرایط برای ایجاد محیط توانا ساز مدد گیرند.
بنده فکر می کنم که امروز با توجه به سابقه فعالیت اعضای شورای جدید دیزباد، می توان این سه بخش توسعه را به ترتیب به آقایان خافی، کردی و گنجی سپرد که سابقه فعالیت هایشان توانمندی های این افراد را در به ثمر رساندن اهداف توسعه ای در روستای دیزباد اثبات می کند.
اگر چه بحث توسعه با نگاه های دیگری نیز دیده می شود، اما به نظر می رسد در مورد دیزباد باید رویکرد بومی به این پدیده داشت.
شکل گیری نهاد های مدنی در توسعه روستای دیزباد امروز بیش از هر چیز اهمیت دارد. بدون این نهادهای مدنی فقط باید چشم به دستان دولت داشت و این در شرایط حال حاضر که بسیاری از زیرساخت ها در دیزباد مهیا شده است، به معنی آسیب های فراوانی است که این زیرساخت ها برای دیزباد خواهد داشت.
به عنوان مثال با ورود جاده آسفالته به دیزباد بالا، هجوم خیل کثیری از افراد ماجراجو به دیزباد سبب ایجاد مسائل امنیتی و آلودگی محیط زیست خواهد شد.
یا با ایجاد آب لوله کشی در دیزباد، چاه های فاضل آب روی صخره ها، به آب های زیر زمینی نفوذ کرده و شاهد آلودگی آبهای زیر زمینی و خاک دیزباد خواهیم بود.
این دو و موارد بیشمار دیگر که همه ناشی از نقصان در زیرساخت های موجود هستند، سبب می شوند که روستای دیزباد پس از مدتی بکر بودن خود را از دست بدهد و جزو مناطقی شود که سر ریز شهر بینالود را در خود نگه دارد. این یعنی از بین رفتن فرصت های توریسم در دیزباد.
بنابراین در این شرایط هرگونه اقدام در جهت شکل دهی تعاونی ها و صندوق ها و اطلاع رسانی و انگیزه بخشی در جهت توسعه زیرساخت های مورد نیاز در دیزباد، اقدامی مناسب به شمار می رود.
امید که در این رهگذر شورای ده نقش سازمان دهنده را بازی کند. یعنی پروژه هایی برای ایجاد و راهبری دیزباد تعریف شده و در قالب کارگروه ها سازماندهی شوند. با این کار می توانیم شاهد توسعه دیزباد باشیم.
وقتی بحث توسعه مطرح می شود یکی از مسائل عمده مشارکت مردمی است. اینکه آیا مردم می خواهند دیزباد توسعه پیدا کند؟ چرا می خواهند توسعه پیدا کند؟ و اساسا توسعه پیدا کردن دیزباد به چه درد مردم می خورد؟
لازم است پیش از آن تعریفی از توسعه داشته باشیم.
توسعه به فرِآیند رشد کمی و کیفی در یک حوزه می گویند. برای مثال:
اگر تولید گیلاس به 1000 تن در سال برسد. رشد کمی بوده و اگر بیشتر آن آفت زده باشد، ما رشد کیفی نداشته ایم.
اگر با کیفیت ترین گیلاس کشور را تولید کنیم، رشد کیفی بوده و اگر 100 کیلو تولید کنیم، بعنی کمیت نداشته است.
کمیت و کیفیت در توسعه ملاک ارزیابی روند توسعه است.
ممکن است در سال های آینده توریست فراوانی به دیزباد بیاید، اما این افراد محیط زیست دیزباد را آلوده کنند. در این شرایط کمیت بدون کیفیت را شاهد خواهیم بود.
کمیت بدون کیفیت یعنی ما توسعه ای ناپایدار خواهیم داشت. یعنی چند سالی دیزباد شلوغ خواهد شد و بعد از آن خرابه ای باقی خواهد ماند که دور ریز بینالود را در خود جای خواهد داد.
مثال آن در پایتخت، بومهن یا روستای فرحزاد است که امروز خانه اکثر مهاجران افغان گشته و شاهد بافت غیر استاندارد شهری و معضلات بسیار زیادی در آنها هستیم.
برای اینکه در این خصوص بیشتر آگاهی کسب کنیم باید از کلمات کلیدی استفاده کرده و در مورد آن اطلاعات بیشتری کسب کنیم.
کلمات کلیدی چون: توسعه پایدار، آمایش سرزمین، جامعه دانایی و...
با کسب دانش در این خصوص می توانیم در یابیم که در دیزباد نقش مردم در فرآیند توسعه اساسی است. مردم باید مدیریت شوند. مگر غیر از این است که راه دیزباد را همین مردم برای اولین بار با استفاده از وسایل اولیه کشیدند. این مردم بودند که با مدیریت مدیرانی که تحت عنوان معلم به دیزباد آمدند، کوچه های دیزباد را چراغانی کردند و ظلمت را از شب های دیزباد گرفتند.
مردم باید مدیریت شوند اما پیش از آن باید انگیزه های مردم شناسایی شود.
آیا غیر از این است که با توسعه دیزباد، قیمت املاک دیزباد بالا می رود؟
آیا دیزباد توسعه یافته دیزباد مملو از فرصت کاری نخواهد بود؟
آیا دیزباد توسعه یافته، فرصتی برای تولید بیشتر محصولات باغی برای دیزبادی ها نخواهد داشت؟
آیا دیزباد توسعه یافته جد حاکم در دیزباد را تغییر نخواهد داد؟
آیا دیزباد توسعه یافته شرایط را برای افزایش شناخت جهانیان از کشورمان ایران و روستای پدری مان بهبود نخواهد بخشید؟
این موارد و موارد بیشمار دیگر باید بتواند در ایجاد انگیزه بین دیزبادی ها طرح شود.
ما بیشتر از هر چیز به تریبون های عمومی نیاز داریم.
مردم باید در فضای دیالکتیک توسعه قرار بگیرند و این فضای دیالکتیک، ضمن افزایش همفکری باعث ایجاد سینرژی و جلب مشارکت های فیزیکی افراد خواهد شد.
«دیزباد وطن ماست» باید شعاری بر سر درب شورای اسلامی دیزباد شود.
یعنی ما روستایی داریم که همه ما می خواهیم آن را با مشارکت یکدیگر آباد کنیم.
همانطور که پیشتر گفته شد، انتظار می رود دیزباد در دوره جدید شوراها شاهد تحولات اساسی در زمینه زیرساخت ها باشد. این بدین دلیل است که این دوره از اعضای شورای ده شرایطی کاملا متفاوت از دوره های پیشین را دارند و مهمترین بحث تخصص گرایی در انتخاب اعضای شورای اسلامی می باشد.
شروع کار این شورا با بهره گیری از نظرات افرادی که در سال های گذشته تجربیات فعالیت های اجرایی در حوزه توسعه فضاهای روستای دارند، شروع شده است.
در جلسه ای که به دعوت اعضای جدید شورای دیزباد تشکیل می شود، ساعت 9 شب چهارشنبه مورخ 23/5/1392 در محل مسجد روستای دیزباد، صاحبنظران به بیان مباحثی در خصوص راهکارهای اجرایی برای توسعه دیزباد گردشگری خواهند پرداخت.
«دیزباد وطن ماست» امیدوار است که در این جلسه شاهد شکل گیری فضای دیالکتیک توسعه و طرح مباحث جدید و در جهت توسعه دیزباد باشیم.