دیزباد وطن ماست

دیزباد وطن ماست

سایت رسمی روستای دیزباد علیا (بالا) از توابع شهرستان نیشابور در استان خراسان رضوی ایران.
دیزباد وطن ماست

دیزباد وطن ماست

سایت رسمی روستای دیزباد علیا (بالا) از توابع شهرستان نیشابور در استان خراسان رضوی ایران.

برگزاری جلسه شورای مشورتی دیزباد

«دیزباد وطن ماست»- جلسه شورای مشورتی دیزباد با حضور اعضای شورای اسلامی، دهیار و اعضای شورای خانه هلال دیزباد در تالار ادبیات بنیاد فرهنگی مصلی نژاد برگزار شد.

به گزارش دیزباد وطن ماست، این جلسه به منظور تعامل هرچه بیشتر میان دو شورا در مورد مسائل روز دیزباد برگزار شد و طی آن مهندس محمود کردی به بیان مسیر طی شده در طول دوره چهارم و پنجم شورا پرداخت.



در این برنامه مسئول روابط عمومی شورای اسلامی دیزباد، گزارشی از فعالیت های شورا و دهیاری طی شش ماهه گذشته در حوزه های مختلف ، فرهنگی، اجتماعی و عمرانی را به سمع و نظر حاضرین در جلسه رساند.

در مورد پیگیری امور عمرانی و حفاظتی روستا مورد بحث، بررسی و تبادل نظر قرار گرفت. با توجه به خبر وقوع سیل در استان سیستان و بلوچستان، اعضای شورای اسلامی و شورای مشورتی به اتفاق آرا خواستار جمع آوری کمک های انسان دوستانه اهالی برای این استان شدند.

 که این مهم از طریق خانه هلال دیزباد و با همکاری و هماهنگی جمعیت هلال احمر شهرستان نیشابور عملیاتی می شود.


«دیزباد» وفادار به قانون زمین

«دیزباد وطن ماست»- زهرا کشوری، روزنامه‌نگار حوزه میراث فرهنگی و محیط زیست در باب دیزباد می نویسد: اهالی این روستا، کوه بینالود را از خشکسالی و سیلاب نجات دادند.

این خبر که در سایت ایران آنلاین منتشر شده است می افزاید: پاییز هزار رنگ، «دیزباد» را در آغوش کشیده است. گنجشک‌ها باغ‌‌های دیزباد در کوه بینالود را روی سرشان گذاشته‌اند. اینجا در ۸۰ کیلومتری جاده مشهد- نیشابور، اهالی یادشان مانده کاری نکنند که به قانون زمین بر بخورد. اهالی دیزباد آنقدر به این قانون که سهراب سپهری شاعر کاشانی در قاموس شعر مصوب کرده، پایبندند که نه سیل می‌تواند به آنها آسیبی بزند نه خشکسالی خم به ابروی آنها بیاورد.


 گنجشک‌ها در روستای دیزباد صاحب ملک هستند. هر دیزبادی موظف است در ساخت خانه‌اش لانه‌ای برای پرندگان بسازد. اهالی لابه‌لای درخت‌ها هم لانه‌های رنگی گذاشته‌اند. در داخل استخرهایشان هم حتماً چوب کوچکی وجود دارد تا پرنده تشنه روی آن بنشیند و بی‌هراس از غرق شدن، آب بنوشد. پرنده‌ها هم با خوردن آفات مهربانی دیزباد را بی پاسخ نمی‌گذارند، اما میزبانی از پرنده‌ها توصیف کوچکی از رعایت قانون زمین و احترام به «زمین مادر» در دیزباد است.

در ورودی روستا المانی به شکل دی اِن ای (عامل انتقال وراثت) پیچ و تاب خورده، به خانه کبوتری می‌رسد و یک قلم. محمود کردی،رئیس شورای اسلامی روستای دیزباد بالا در گفت‌وگو با «ایران»، این المان را نشانه‌‌ای بر وجود ژن فرهنگ حفظ محیط ‌زیست در دیزباد می‌داند که از نسلی به نسلی دیگر می‌رود. تحول در این روستا با ساخت مدرسه شروع می‌شود. دیزبادی‌ها اولین مدرسه غیرانتفاعی روستایی کشور را در سال ۱۳۱۸ برای خودشان می‌سازند. روستای دیزباد بن‌بست است. در دل کوه بینالود سقف خانه همسایه حیاط خانه دیگری شده است. سایه همسایه روی سر همسایه دیگر آنقدر بالا رفته تا قصه روستای پلکانی دیزباد روی کوه حک شود. اما در آن سال‌ها امکان تردد خودرو به روستا وجود نداشت، بنابراین از آموزش و پرورش وقت کاری برای دیزبادی‌ها برنمی‌آید. بنابراین (به دستور سلطان محمد شاه) خود آستین بالا می‌زنند و اولین مدرسه روستایی را به نام «ناصرخسرو» می‌سازند. دیزباد همان سال‌ها هم صاحب دبیرستان غیرانتفاعی می‌شود تا از روستاهای اطراف هم برای تحصیل به دیزباد بیایند. راه شوسه را هم اهالی خود به دیزباد می‌کشند. بیل و کلنگ برمی‌دارند و ۲۵ کیلومتر راه را به دل بینالود می‌برند. اوایل دهه ۵۰ بی‌سوادی در روستا ریشه‌کن می‌شود تا به عنوان نخستین روستای باسواد تیتر سال ۵۱ روزنامه‌ کیهان شود. آنها در دهه ۴۰ نیز اولین شبکه برق خصوصی را به نام خود زدند تا برخلاف سرنوشت تلخ بسیاری از روستاهای ایران که در چند دهه گذشته متروک و خالی از سکنه شدند، مهاجرت معکوس را رقم بزنند.


 قانون زمین
محمود کردی، رئیس شورای اسلامی دیزباد یکی از مدیران ارشد جهاد کشاورزی بوده است. بسیاری از دیزبادی‌ها مثل او تحصیلات آکادمیک دارند. کردی اما اعتقاد دارد که مردم با دانش بومی کوه بینالود را در دیزباد حفظ کردند. بینالود قبل از این حفاظت تمام قد، زیر سم ۲۲ گله دام بود. گله‌ها پوشش گیاهی‌اش را می‌چریدند و خاکش را سست می‌کردند.
مردم روی خاک کوهستانی آن گندم، جو و نخود می‌کاشتند تا باز هم فرسایش خاک سرعت بگیرد. در جنگ جهانی دوم ایران به محاصره درآمد و فقر و قحطی به جان مردم افتاد. محیط زیست هم از این رهگذر آسیب بسیار دید. گونه‌های درختی برای سوخت قطع شدند و گونه‌های جانوری شکار. 
پس از جنگ جهانی دوم،  دیزبادی‌ها چتر حفاظت را به روی بینالود کشاندند. پوشش گیاهی از بین رفته بود. برخی گونه‌های جانوری چون پلنگ و خرس از منطقه گریخته بودند. آنها ابتدا دام‌شان را کم کردند و تعداد آنها را به یک گله رساندند. به گفته زهرا کردی، رئیس شورای روستا، زمین‌ها برای چرا قرق شد. دام نمی‌تواند هر جا که بخواهد، بچرخد و بچرد. زمین چرا هر سال عوض می‌شود تا چراگاه قبلی خود را احیا کند. دفتر کشت دیم را هم در زمین‌های کوهستانی بستند و دیگر گندم، جو و نخود نکاشتند. 
دیم خاک زمین را سست می‌کرد و هر بار سیل اتفاق می‌افتاد، فرسایش خاک شدت می‌گرفت. برداشت گیاهان دارویی بینالود در حوزه دیزباد را هم ممنوع کردند. در روستاهای اطراف آنقدر گیاهان دارویی کوهی را می‌چیدند که بینالود لخت شد. به سمت دیزباد آمدند. دیزباد‌ی‌ها برای آنها آغوش نگشودند. در سال ۹۲ یگان حفاظت محیط زیست را تشکیل دادند تا جلوی ورود شکارچی‌ها را به روستا بگیرند و از برداشت گیاهان کوهی جلوگیری کنند. حقوق یگان حفاظت را هم اهالی روستا پرداخت می‌کنند. به گفته محمودی کردی، آرامش به حیات وحش دیزباد برگشته و تراکم قوچ، کبک و... نشان از حال خوب آنها دارد. 

«زهرا کردی» از پیشنهاد روستاهای دیگری برای خرید مراتع دیزباد خبر می‌دهد. به گفته او، قیمتی بین ۵ تا ۱۰ میلیون را به مرتع‌داران دیزباد پیشنهاد داده‌اند تا بتوانند گله‌هایشان را برای چرا به روستا بیاورند. دیزبادی‌ها به آنها راه ندادند. آنها الگوی کشت را هم تغییر دادند. ابتدا در باغ‌های پلکانی سیب و آلو می‌کاشتند. سیب و آلو در تابستان آب زیادی می‌خواست، تنش آبی باعث شد تا باغداران روستا گیلاس را جایگزین گونه پرآب‌بری چون سیب کنند. آنها مرغوب‌ترین گیلاس و آلبالو را تولید کردند تا بازار فروش‌شان از کشورهای خلیج فارس بگذرد و به اروپا برسد. هرچند تحریم و کرونا در حال حاضر بازار آنها را به داخل ایران محدود کرده ‌است. آنها تکثیر و حفاظت از گونه‌های درختی و جنگلی را در هفت هکتار از اراضی خود با کمک دفتر تسهیلات محیط زیست سازمان ملل شروع کرده‌اند و قصد دارند اینجا را به بانک گونه‌های بومی تبدیل کنند. حالا دیزباد چون صخره‌ای در مقابل سیل مخرب ایستاده و تنشی در کم آبی خشکسالی ندارد.

نیم نگاه

نه سیل می‌تواند به روستای دیزباد آسیبی بزند نه خشکسالی خم به ابروی اهالی می‌آورد. گنجشک‌ها در روستای دیزباد صاحب ملک هستند. هر دیزبادی موظف است در ساخت خانه‌اش لانه‌ای برای پرندگان بسازد. اهالی لابه لای درخت‌ها هم لانه های رنگی گذاشته اند. در داخل استخرهایشان هم حتماً چوب کوچکی وجود دارد تا پرنده تشنه روی آن بنشیند و بی‌هراس از غرق شدن، آب بنوشد

آباد مثل دیزباد؛ گزارشی از روزنامه جام جم در باب دیزباد

«دیزباد وطن ماست»- گزارش جام‌جم از روستایی که با ترویج کشاورزی ارگانیک، محیط‌زیست را زنده نگه داشته است با عنوان آبـــاد مثــل دیزبـــــاد منتشر شد.

به گزارش دیزباد وطن ماست، این گزارش می نویسد: اگر از نیشابور به سمت مشهد ‌بروید و پس از پشت سر گذاشتن 80کیلومتر وارد راه فرعی سمت شمال جاده شوید. در این مسیر کوهستانی، مسحور سرسبزی مراتع رشته‌کوه بینالود خواهید شد و چنانچه راه را تا انتها دنبال کنید به منطقه‌ای می‌رسید پوشیده از انبوه درختان که به حکم پادشاه فصل‌ها، برگ‌هایشان به رنگ زرد و نارنجی و قرمز درآمده و جلوه زیبایی را به طبیعت آن بخشیده است. میان این درختان، روستایی قرار دارد که خانه‌های آن همچون ماسوله، به صورت پلکانی روی هم قرار گرفته‌اند. نام این روستا دیزباد بالاست.



آبـــاد مثــل دیزبـــــاد

ابتدای جاده اصلی روستا، تصویر پیرمرد و پیرزنی روستایی به چشم می‌خورد که با لبخندی گرم ورود شما را به دیزباد بالا خوشامد می‌گویند. جاده را که ادامه ‌‌دهید نگاهتان به تصویر پیرمردی می‌افتد که دعای خیرش را نثار همه مهمانان دیزباد می‌کند و در تابلوی بعدی، پیرمردی‌ را می‌بینید که به شما هشدارهای محیط‌زیستی می‌دهد و می‌گوید: مبادا شکار، مبادا تبر بر درخت و بهار، محیط و زمین را نکو پاک دار.


وقتی با یکی از اهالی دیزباد بالا درباره فلسفه تابلوهای ابتدایی مسیر صحبت می‌کنیم می‌گوید دیزبادی‌ها دغدغه اصلی‌شان حفظ منابع طبیعی و محیط‌زیست است و اگر کسی بخواهد نگاه چپ به محیط پاک روستا بیندازد، کلاهمان توی هم خواهد رفت. او تاکید می‌کند مردمان این دیار می‌خواهند با مراقبت از آب، مراتع و دیگر مواهب خدادادی، به‌جای یک روستای خشک و مخروبه، دیزبادی آباد و پرآب را به نسل‌های آینده تحویل دهند.


دژباد یا تیزباد


دیزباد بالا روستایی پلکانی و از توابع بخش زبرخان شهرستان نیشابور است که در ارتفاع حدود 2000 متری از سطح دریا قرار دارد. ابرهای آسمان این منطقه، سالانه بیش از 360 میلی‌متر می‌بارند و از این جهت، دیزباد بالا سومین نقطه پرباران شمال‌شرقی ایران است.


جمعیت دیزباد شناور است، به گونه‌ای که در تابستان، همه 2000 نفر اهالی به روستا می‌آیند تا هم از هوای معتدلش لذت ببرند و هم محصولات باغاتشان را برداشت کنند، اما از ماه آبان به بعد، بیشتر دیزبادی‌ها از سرمای سخت منطقه بینالود به مشهد و نیشابور پناه می‌برند و کمتر از 200 نفر در روستا باقی می‌مانند. البته زهرا کردی، دهیار دیزباد بالا به جام‌جم می‌گوید مردم با اجابت درخواست او مبنی بر اعلام دیزباد به‌عنوان سکونتگاه اصلی‌شان در سرشماری سال 95 توانستند آمار جمعیت این روستا را به 910 نفر برسانند.


اراضی منطقه مسکونی و باغات دیزباد تمام شیب‌دار است و به جرات می‌توان گفت در این منطقه به هیچ وجه زمین مسطحی به مساحت 500 مترمربع یافت نمی‌شود. این روستا در میانه محدوده بادخیزی قرار گرفته که از شریف‌آباد تا بینالود کشیده می‌شود و در تمام طول سال باد شدیدی در این منطقه می‌وزد. برخی اهالی دیزباد هم اعتقاد دارند نام این روستا برگرفته از همین بادهای شدید است و در واقع، واژه دیزباد تغییریافته دژباد یا تیزباد است.


تفکیک زباله از روستا

  
ادامه مطلب ...

بازدید رئیس جهاد کشاورزی زبرخان از دیزباد

«دیزباد وطن ماست»- بعد از ظهر سه شنبه 11 تیر ماه  کاریزنوی رئیس جهاد کشاورزی بخش زبرخان به اتفاق  رستمی نژاد کارشناس جهاد کشاورزی از دیزباد بازدید کردند.

به گزارش دیزباد وطن ماست، هدف از این بازدید نحوه پرداخت و توزیع اعتبارات به  خسارت دیدگان سیل نوروز 98 بود.

کاریزنوی در این بازدید با چند نفر از خسارت دیدگان دیزبادی گفتگو کرد.  طی گفتگو های انجام شده تصمیم گرفته شد که با توجه به کمی  مبلغ پرداختی، بهتر است که بودجه تخصیصی به دیزباد، برای احداث چهار دیوار ساحلی جاده آسفالته دیزباد که بر اثر سیل سال جاری تخریب شده هزینه شود.

 بنا بر اظهار مسئول جهاد کشاورزی زبرخان به هر هکتار خسارت احتمالا 5 میلیون تومان خسارت پرداخت می شود که معادل 100 هزار تومان برای هر من تخم کار دیزبادی می شود. 

 همچنین  مقرر گردید به منظور جلو گیری از رفت وآمد و  کاهش  مشکلات  اداری  تعداد 12 نفر  باغدار خسارت دیده،  به نمایندگی از حدود 200 نفر خسارت دیدگان دیزبادی، فرم های مخصوص را پر نموده و به جهاد کشاورزی بخش  معرفی شوند.

گفتنی است شورا ودهیاری دیزباد حداکثر تلاش خود را خواهند کرد که بتوانند با ارائه راه کارهای مناسب مبلغی به باغداران خسارت دیده پرداخت شود.


بافت با ارزش دیزباد چیست و چرا و چگونه دیزباد بافت با ارزش شد؟

«دیزباد وطن ماست»- مهندس محمود کردی در پاسخ به این سوالات نوشت: نیاکان ما بهترین موقعیت جغرافیایی را برای جانمایی محل روستا برگزیده اند. روستا در شیب جنوبی تپه ها قرار دارد و غالب منازل رو به قبله ساخته شده اند که این شرایط،  موجب شده است که منازل در تابستان سرد و در زمستان  آفتاب گیر باشند.

و اما علاوه بر موقعیت جغرافیائی و شرایط آب و هوایی، عوامل انسانی بسیاری وجود دارد که موجب شده اند، دیزباد تنها روستای بافت با ارزش شهرستان نیشابور و یکی از شش روستای بافت با ارزش استان خراسان انتخاب شود که برخی از آنها به شرح زیر می باشند:


۱- پشت بام همسایه حیاط منزل دیگری است(تکیه گه هر کسی منزلگه همسایه است)

۲- اغلب منازل از خشت خام و چوب ساخته شده اند.

۳- بسیاری از منازل دارای ایوان (پیش معجر) هستند.

۴- در چند نقطه دیزباد هنوز راهروهای سرپوشیده (دالان)  دیده می شود.

۵- منازلی وجود دارند که به شکل زیبائی ، تماما از سنگ های ریز ساخته شده اند. 

۶- هنوز در برخی منازل نورگیرهای ضربدری ساخته شده از خشت خام دیده می شود.

۷- راه پله های زیبا نیز در برخی منازل باقی مانده اند و ...



مهمترین پارامتر در انتخاب بافت با ارزش هر روستائی در کشور، وجود آثار تاریخی است و در دیزباد اینچنین چیزی وجود ندارد، لذا بعد از چند سال پیگیری مجدانه، آخرالامر، بافت مسکونی دیزباد با ارزش شناخته شد.

شاید برای برخی از هم ده دیاران این پرسش مطرح گردد که بافت با ارزش چه فایده ای برای دیزباد دارد؟


۱- بافت با ارزش موجب استمرار فرهنگ ساختمان سازی منازل به صورت قدیمی  و همچنین حفظ فرهنگ معماری روستا می گردد.

۲-اعتبار دولتی پایدار و چند ساله برای حفظ، ترمیم و مستحکم سازی بافت سنتی روستا،  اختصاص می یابد و با تعویض شوراها ودهیارها  اعتبار ذیربط همچنان برقرار خواهد ماند.

۳- ارزش های فرهنگی، کشاورزی و..........، به صورت نماد در اماکن مخصوص ساخته می شود.

۴- کف کوچه های اصلی وچشم انداز کوچه های فرعی سنگ فرش ونمای منازل کاه گل ویا بن ملات (ملات سیمان به شکل کاه گل)خواهد شد و.......

گفتنی است ، دولت وقتی اعتبار برای پروژه های موصوف اختصاص می دهد که مردم مصوبه شورا و همچنین دستورالعمل های بخشداری و بنیاد مسکن رادر موارد ذیل دقیقا رعایت نموده و همکاری لازم را معمول دارند:


۱- در ساخت و سازهای جدید و یا ترمیم منازل هیچ کس حق ندارد پنجره همسایه را کور نماید.

۲- پشت بام ها را فقط ایزوگام کرده و از شیروانی کردن جدا پرهیز نمایند.

۳- برای نمای منازل از کاه گل و یا بن ملات استفاده شود.

۴- در ساخت و سازهای جدید اخذ پروانه ساختمان ضروری است.

به امید ساختن روستایی زیبا و توسعه یافته