دیزباد وطن ماست
سایت رسمی روستای دیزباد علیا (بالا) از توابع شهرستان نیشابور در استان خراسان رضوی ایران.
دیزباد وطن ماست
سایت رسمی روستای دیزباد علیا (بالا) از توابع شهرستان نیشابور در استان خراسان رضوی ایران.دیزباد در سایت روستیران معرفی شد
«دیزباد وطن ماست»- سایت روستیران یکی از سایت های تخصصی در باب روستاهای ایران است که در مطلبی به روستای دیزباد بالای نیشابور پرداخته است.
به گزارش دیزباد وطن ماست، در این سایت آمده است: روستای دیزباد نیشابور، یکی از زیباترین روستاهای پلکانی
بعد از ماسوله، دیزباد معروف‌ترین روستای پلکانی در ایران است، با این تفاوت که پوشش جنگلی روستای دیزباد مثل ماسوله انبوه و سرسبز نیست.
در مسیر جاده نیشابور به مشهد روستای دیزباد، قرار دارد که در ۸۰ کیلومتری جاده مشهد– نیشابور و روی سلسله جبال بینالود، در میان رودخانه‌ها و چشمه‌های جوشان و باغهای سرسبز قرار دارد. روستایی پر از توربین‌های بادی که وقتی به چند کیلومتری آن می‌رسید، تغییر ناگهانی دما را به خوبی حس می‌کنید و خنکای ناشی از آب‌وهوای مطبوع آن، حال و هوای روح و جسمتان را عوض می‌کند.
بعد از ماسوله، دیزباد معروف‌ترین روستای پلکانی در ایران است، با این تفاوت که پوشش جنگلی روستای دیزباد مثل ماسوله انبوه و سرسبز نیست.
روستای دیزباد میان چشمه سارهای فراوان و رودخانه ها قرار گرفته و درختان سرسبز و باغستان های پر رونقی را شکل داده است. در روستای دیزباد ۱۵۰ چشمه وجود دارد که در برابر هر یک، استخری زیبا جلوه گری می کند. بعضی از چشمه ها در داخل روستا قرار دارند و عموم مردم می توانند از آن ها استفاده کنند ولی بعضی از این چشمه ها متعلق به باغ های خصوصی است.
هنوز هم بیشتر دیزبادیها شغل آبا و اجدادی‌شان یعنی باغداری را ادامه می‌دهند و نگاه باغداران روستا به منابع تولید، نگاهی کاملا علمی است. برای استفاده بهینه از آب، تمامی استخرها و کانال‌های خاکی پوشش داده شده است. حتی کشاورزان روستا هم با تراس‌بندی‌های فراوان، اراضی حاصلخیز ایجاد کرده‌اند تا تعادل دام و مرتع کاملا رعایت شود.» این کارها در کنار توجه ویژه به سلامت و کیفیت محصول باعث شده تا این منطقه به‌عنوان یکی از صادرکنندگان عمده گیلاس و آلو به بازارهای اروپایی و حاشیه خلیج فارس تبدیل شود. تنوع و کیفیت گیاهان دارویی یکی دیگر از سرمایه‌های طبیعی روستاست و برای بعضی از خانواده‌ها منبع درآمد محسوب می‌شود.
این روستا در طول حیات خود فارغ التحصیلانی داشته که باعث افتخار همه روستاییان ایران به شمار می روند. یکی از آن ها «امام قلی خاکی خراسانی» است که از شاعران معروف در قرن ۱۱ هجری قمری است. شخصیت معروف دیگر این روستا محمد فدایی خراسانی، شاعر و نویسنده قرن ۱۲ هجری قمری می باشد.
«دیزباد» وفادار به قانون زمین
«دیزباد وطن ماست»- زهرا کشوری، روزنامه‌نگار حوزه میراث فرهنگی و محیط زیست در باب دیزباد می نویسد: اهالی این روستا، کوه بینالود را از خشکسالی و سیلاب نجات دادند.
این خبر که در سایت ایران آنلاین منتشر شده است می افزاید: پاییز هزار رنگ، «دیزباد» را در آغوش کشیده است. گنجشک‌ها باغهای دیزباد در کوه بینالود را روی سرشان گذاشته‌اند. اینجا در ۸۰ کیلومتری جاده مشهد- نیشابور، اهالی یادشان مانده کاری نکنند که به قانون زمین بر بخورد. اهالی دیزباد آنقدر به این قانون که سهراب سپهری شاعر کاشانی در قاموس شعر مصوب کرده، پایبندند که نه سیل می‌تواند به آنها آسیبی بزند نه خشکسالی خم به ابروی آنها بیاورد.
دیزباد؛ روستایی در مسیر باد
«دیزباد وطن ماست»- روزنامه خراسان رضوی دیزباد را به عنوان یکی از مقاصد گردشگری معرفی کرد.
به گزارش این نشریه در دیزباد وطن ماست توجه فرمایید:در این پاییز زیبا، فرصتی خوب فراهم است برای زدن به جاده و به تماشا نشستن تغییرات طبیعت. اگر این آخر هفته هوس دارید که دل بکنید از رخوت خانه، پیشنهاد می‌کنیم سمتِ روستای دیزباد نیشابور بروید که پُر است از شگفتی.
یک روستای باسواد در دل کوه
دیزباد پر از توربین‌های بادی است که وقتی به چند کیلومتری آن می‌رسید، تغییر ناگهانی دما را به خوبی حس می‌کنید و خنکای ناشی از آب و هوای مطبوع آن، حال و هوای روح و جسمتان را عوض می‌کند. روستای دیزباد بالا در 75 کیلومتری مشهد به سمت نیشابور واقع شده است، روستایی پلکانی با آداب و رسوم خاص و مردمانی مهمان نواز که حتی به عنوان یکی از باسوادترین روستاهای دنیا در یونسکو ثبت شده است.
روستای آسیابهای آبی
به گفته اهالی، گویا در قرن سوم هجری، دیزباد را به عنوان قصرالریح می‌شناختند. بعد از آن هم، این روستا به چهل اشکوب و کمی بعدتر هم به دیزباد تغییر نام داد. اما مهم‌ترین عنوانی که این روستا در تاریخ چندین ساله خود یدک می‌کشد روستای آسیابهای آبی است که در زمان حمله مغول‌ها به این نام شهرت یافت.
قدیمی‌ها برایتان خواهند گفت که در زمان حمله مغول‌ها به نیشابور، دیزباد یکی از روستاهایی بود که از این بلای خانمانسوز در امان ماند. به همین علت در مدت زمان کمی، به مرکز آسیاب گندم‌های منطقه تبدیل شد و مردم از شهرها و روستاهای مختلف به این جا می‌آمدند تا گندمشان را آسیاب کنند. اما یک روایت جالب دیگر از این روستا، مربوط به حدود ۶۰ سال قبل است. می‌گویند که در آن دوره که شب‌ها بیشتر روستاها غرق در تاریکی بود، دیزبادیان فانوس‌هایی را در معابر آویز کرده بودند تا ستارگان تنها روشنی دهنده نباشند و در فاصله زمانی اندکی اولین شبکه برق خصوصی روستا افتتاح شد. شغل اکثر مردم دیزباد باغداری است، نگاه باغداران دیزبادی به منابع تولید نگاهی نسبتا علمی است . جالب است بدانید هنوز هم بیشتر دیزبادیها شغل آبا و اجدادی‌شان یعنی باغداری را ادامه می‌دهند.
رقص رنگ در شکوه پاییزی
دیزباد یکی از معروف‌ترین روستاهای پلکانی در ایران است با این تفاوت که پوشش جنگلی روستای دیزباد مثل ماسوله انبوه و سرسبز نیست. در فصل بهار انواع گل‌ها و گیاهان دارویی مانند شاه تره، خاکشیر، گل ختمی، پرسیاوشان و... در ارتفاعات می‌روید و چشم‌انداز زیبایی در روستا ایجاد می‌کند. هرچند این سرسبزی و طراوت بیشتر در فصل بهار و تابستان دیده می‌شود اما همین موضوع باعث شده تا آب و هوای روستا در این دو فصل از سال، معتدل و بسیار دلپذیر و مطبوع باشد. اما شکوه پاییزی این روستا چیز دیگری است. آن قدر رنگ ریخته به تن طبیعت که شگفت زده خواهید شد.
همراه خودمان چی ببریم؟
همراه خود حتما لباس گرم داشته باشید. این حوالی هوا سرد است و در این روستا به واسطه توربین‌ها سردتر. اگر حال و هوای کوهنوردی دارید که حتما تجهیزات ویژه آن را همراه ببرید. کفش کوهنوردی از همه مهم‌تر است.
اما مهم‌تر از همه این‌ها یک دوربین عکاسی است که می‌تواند طبیعت زیبای این منطقه و جاذبه‌های آن را ثبت و ضبط کند.
متمدنترین روستای ایران، بهشت عاشقان محیط‌زیست!
«دیزباد وطن ماست»- سایت مجله دلتا با عنوان دلتا پیام در یادداشت کوتاهی به یک گزارش تصویری و معرفی دیزباد وطن ما پرداخته است.
به گزارش دیزباد وطن ماست، دلتا پیام می نویسد: در ایران، مناطقی وجود دارد که گاهی با قدم گذاشتن در آنها، از این دنیا جدا می‌شویم و گویی پا به دنیای قصه‌ها و رویاها گذاشته‌ایم. این مناطق انگشت‌شمار، هرکدام بنا به دلیل خاصی دست‌نیافتنی به نظر می‌رسند.
در بخش ایرانگردی امروز به سراغ روستای دیزباد بالا رفته‌ایم، یکی از همین مناطقی که انگار این جهانی نیستند، روستایی که همه مردم آن باسواد هستند و به همین دلیل آن را متمدنترین روستای ایران می‌دانند! در ادامه با مجله دلتا همراه باشید تا بیشتر با این روستا آشنا شویم.
موقعیت جغرافیایی روستای دیزباد بالا
وارد جاده نیشابور که می‌شوید و چشمتان به توربین‌های بادی که می‌افتد، قدم به منطقه دیزباد گذاشته‌اید. با گذشتن از رباط فخر داوود در ۶۲ کیلومتری مشهد به سمت راست بپیچید و ۱۳ کیلومتر دیگر را پشت سر بگذارید تا به روستای دیزباد بالا برسید. دیزباد پس از ماسوله، معروف‌ترین روستای پلکانی ایران نیز هست.
اولین مدرسه روستا در سال ۱۳۱۲ تاسیس شد و ناصرخسرو نام داشت. این روستا، در سال ۱۳۴۸ به عنوان یکی از معدود روستاهایی که صد در صد باسواد است، در یونسکو به ثبت رسید و عجیب نیست که نخبگان فراوانی نیز از این روستا برخاسته باشند.
یکی دیگر از نکاتی که باعث شده این روستا، در میان سایر روستاهای ایران، جایگاه ویژه‌ای داشته باشد، تفکیک زباله است! در این روستا نه تنها کسی حق ریختن زباله بر روی زمین را ندارد، بلکه مردم روستا خودشان را موظف می‌دانند که روستا را تمیز کنند و خیلی پیش‌تر از آنکه کسی به فکر تفکیک زباله بیفتد، آنها این کار را انجام می‌دادند.
بهشت عاشقان محیط زیست
وقتی وارد این روستا می‌شوید، تابلوی جالبی را خواهید دید که روی آن نوشته شده :«مبادا شکار، مبادا تبر بر درخت و بهار، محیط و زمین را نکو پاک‌دار.» این، شعار مردم روستاست. نکته دیگری که در همان ابتدای ورود به روستا توجه شما را به خود جلب خواهد کرد، نمادی عجیب به شکل DNA است که بر روی یک بلندی نصب شده است. در قسمت بالایی این DNA، یک لانه کبوتر و یک قلم به چشم می‌خورد که به این معناست که فرهنگ حفاظت از محیط زیست، چیزی‌ست که در ژن مردم دیزباد بالا وجود داشته و از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌شود.
سایر عجایب روستا
۱. آرمانی در این روستا وجود دارد که اولین بند این آرمان این است که کسی حق ندارد در این روستا درخت بلند قد را قطع کند. می‌گویند پرنده‌ها بر درختان بلند قد بیشتر لانه می‌کنند چون امنیت دارند و هر چه حال پرنده‌ها بهتر باشد، آن پرنده‌ها کرم خراط گردو و گیلاس را می‌خورند و دیگر نیازی نیست سم شیمیایی برای آفت بزنیم.
۲. در این روستا اگر کسی در مزرعه استخری دارد، موظف است حتماً چند تکه چوب در استخر بیندازد که اگر پرنده‌ای خواست آب بخورد غرق نشود.
۳. شورای روستا تصویب کرده است که اگر کسی می‌خواهد خانه‌ای بسازد یا بخواهد خانه را مرمت کند، حتماً بخشی از خانه باید آشیان پرنده باشد. باورشان به این است که هر چه پرنده‌ها حالشان در این روستا بهتر باشد، هم در قلمرویی که پرواز می‌کنند کود بهتری در زمین می‌پاشند و این کود می‌تواند حاصلخیزی خاک را افزایش دهد که دیگر نیازی به کود شیمیایی نیست و هم اینکه پرنده‌ها با آفات مبارزه می‌کنند و نکته دیگر اینکه پرنده‌ها با آوازی که می‌خوانند حال مردم را بهتر می‌کنند.
۴. در این روستا از تراکتور برای شخم زدن استفاده نمی‌کنند، در مواقع شخم سیب‌زمینی یا آلوی قطره‌طلا در زمین جاسازی می‌کنند، گرازها به بهانه اینکه سیب‌زمینی‌ها را پیدا کنند با پوزه قوی‌شان خاک را زیر و رو می‌کنند، غذا را پیدا می‌کنند و زمین را هم آماده کشت و زرع کرده‌اند.
۵. در این روستا کسی شکارچی اجیر نمی‌کند که گرازها را بکشد تا به محصولات کشاورزی‌شان آسیب نرسد، بلکه موانع فیزیکی ایجاد کرده‌اند که گرازها نزدیک مزارع و درخت‌هایشان نشوند.
آثار و ابنیه تاریخی دیزباد
«دیزباد وطن ماست»- هادی میرشاهی در نوشتار خود این بار به آثار و ابنیه تاریخی دیزباد پرداخته است. وی بخش های مختلفی را در یک نوشته کوتاه معرفی می کند که خواندنی است.
خانه کلو، برج محمدی (منزل حاج محمّد حسن دارافرین)، برج منزل مرحوم ملاّعبدالرزاق، برج پیش تختگاه، مزار کمر سیاه، داش ها، گورستانها، قلعه منصور یا پی تختگاه، سرپل یا قصرالریح، آسیابها، قلعه حسن، قلعه نو، (نوحصار و قلعه و مزار آن در بحثی جداگانه مطرح شده است)، فرت بافی، کُندُو، پرخَو، رَف، نردبان چوبی طبقات در منازل قدیمی و...
قلعه منصور: روبروی ده واقع در پی تختگاه و پشت برج که مخروبه آن قرار دارد.
در 1318 قمری مردی بنام منصور از تبار هندوستان برای تبلیغ مسیحیّت به دیزباد می آید. این مردکه خیلی زیرک و با هوش بوده همراه نقشه ای نقاطی ازقلعه منصور را مورد کاوش قرار می دهدکه ظاهرأ میخواسته قبری برای خودش احداث نماید.
آن شخص طبق نقشه گنج موردنظرش را استخراج و وقتی به هندوستان عزیمت می نماید سفارش می کند من نمی خواهم در ایران قبر داشته باشم آنرا دوستانم استفاده کنند. از آن تاریخ بنام قلعه منصور معروف شده است.
آسیابهایی که ریش سفیدان بیاد دارند و ازآنها نام می برندکه درسالهای اخیر کارمی کرده عبارتنداز:
آسیابهای: عبدالکریم، قنبر، سرمزار، خواجه بایزید، کربلایی نجم الدّین، آسیای نو سرراه کلدروفچه Cal droufcha می باشد.
