«دیزباد وطن ماست»- شورای اسلامی از بدو ورودش یکی از عبارت های کلیدی را که مدام به کار برده عبارت «توسعه پایدار» بوده است. شاید خیلی از دوستان فکر کنند که مراد از توسعه پایدار دیزباد، تبدیل روستای دیزباد به یک شهر شلوغ است. در حالی که هیچ کس دوست ندارد دیزباد تبدیل به شهر شود.
توسعه پایدار به معنای تمام سازوکارهایی است که علاوه بر بالا بردن شاخص های کیفیت زندگی، به محیط زیست آسیب نمی زند. این موضوع به اندازی ای اهمیت دارد که «هیئت وزﻳﺮان در ﺟﻠﺴﻪ ﻣﻮرخ ١٣٩٠/٨/٢٩ ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﺳﺎزﻣﺎن ﺣﻔﺎﻇﺖ ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ و ﺑﻪ اﺳﺘﻨﺎد اﺻﻞ ﻳﻜﺼﺪ و ﺳﻲ و هﺸﺘﻢ ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﻲ ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﻲ اﻳﺮان، ﺁﻳﻴﻦﻧﺎﻣﻪ ارزﻳﺎﺑﻲ اﺛﺮات زﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻃﺮﺣﻬﺎ و ﭘﺮوژﻩهﺎی ﺑﺰرگ ﺗﻮﻟﻴﺪی، ﺧﺪﻣﺎﺗﻲ و ﻋﻤﺮاﻧﻲ را ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ ﺗﺼﻮﻳﺐ کرد»:
ﺁﻳﻴﻦ ﻧﺎﻣﻪ ارزﻳﺎﺑﻲ اﺛﺮات زﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻃﺮﺣﻬﺎ و ﭘﺮوژه های ﺑﺰرگ ﺗﻮﻟﻴﺪی، ﺧﺪﻣﺎﺗﻲ و ﻋﻤﺮاﻧﻲ
ﻣﺎدﻩ١ـ در اﻳﻦ ﺁﻳﻴﻦﻧﺎﻣﻪ اﺻﻄﻼﺣﺎت زﻳﺮ در ﻣﻌﺎﻧﻲ ﻣﺸﺮوح ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ کار ﻣﻲروﻧﺪ:
اﻟﻒ ـ ﺳﺎزﻣﺎن: ﺳﺎزﻣﺎن ﺣﻔﺎﻇﺖ ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ.
ب ـ ﻃﺮح: ﻃﺮﺣﻬﺎ و ﭘﺮوژه های ﺑﺰرگ ﺗﻮﻟﻴﺪی، ﺧﺪﻣﺎﺗﻲ و ﻋﻤﺮاﻧﻲ ﻣﻮﺿﻮع ﭘﻴﻮﺳﺖ ﺷﻤﺎرﻩ (١) ﻣﺼﻮﺑﻪ ﺷﻤﺎرﻩ .١٣٩٠/٧/٢٠ ﻣﻮرخ ۴۵٨٨٠/١۴۴۴٧٩
ج ـ ﮔﺰارش ارزﻳﺎﺑﻲ اﺛﺮات زﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ: ﮔﺰارش ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﻲ که ﺑﺎ هدف ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ و ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺁﺛﺎر و ﭘﻴﺎﻣﺪهای زﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ ﻳﻚ ﻃﺮح ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﻴﺮد و در ﻗﺎﻟﺐ ﮔﺰارش ارزﻳﺎﺑﻲ اﺟﻤﺎﻟﻲ و ﮔﺰارش ارزﻳﺎﺑﻲ ﺗﻔﺼﻴﻠﻲ ﺗﺪوﻳﻦ ﻣﻲﺷﻮد. (به نظر می رسد که شورای دیزباد در این امور باید نقش نظارتی بر عهده داشته باشد!)
د ـ ﮔﺰارش ارزﻳﺎﺑﻲ اﺟﻤﺎﻟﻲ: ﮔﺰارﺷﻲ که ﺑﺮ اﺳﺎس ﺳﺮﻓﺼﻠﻬﺎی ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪﻩ در ﭘﻴﻮﺳﺖ ﺷﻤﺎرﻩ (٢) ﻣﺼﻮﺑﻪ ﺷﻤﺎرﻩ ۴۵٨٨٠/١۴۴۴٧٩ ﻣﻮرخ ١٣٩٠/٧/٢٠، ﺗﻬﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮد و هدف ﻋﻤﺪﻩ ﺁن، ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ اﺛﺮات ﻣﻬﻢ و ﻣﺎﻧﺪﮔﺎر ﻃﺮح ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ در ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ و کمک ﺑﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﺑﻬﻴﻨﻪ ﮔﺰﻳﻨه های ﻃﺮح ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ.
هـ ـ ﮔﺰارش ارزﻳﺎﺑﻲ ﺗﻔﺼﻴﻠﻲ: ﮔﺰارﺷﻲ ﺗﻜﻤﻴﻠﻲ و ﺗﺎ ﺣﺪ اﻣﻜﺎن کمی و ﻣﺪﻟﻞ که در ﺁن ﺟﻨﺒﻪ ها و ﻧﻜﺎت ﻣﻨﺪرج در ﮔﺰارش ارزﻳﺎﺑﻲ اﺟﻤﺎﻟﻲ ﺑﻪ وﻳﮋﻩ وﺿﻊ ﻣﻮﺟﻮد ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ ﻣﻨﻄﻘﻪ اﺟﺮای ﻃﺮح، ﺟﻨﺒﻪهای زﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻃﺮح و ﺷﻌﺎع ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬاری ﺁﻧﻬﺎ و ﻧﻴﺰ ﺗﻤﻬﻴﺪات ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻃﻮر دﻗﻴﻖ ﺗﺸﺮﻳﺢ و اراﻳﻪ ﻣﻲﺷﻮد. هدف ﻋﻤﺪﻩ اﻳﻦ ﮔﺰارش ﺗﺪﻗﻴﻖ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ اﺛﺮات و ﺗﺼﻤﻴﻤﺎت ﻣﺘﺨﺬﻩ و در ﻧﻬﺎﻳﺖ ارﺗﻘﺎی کیفی ﺗﻤﻬﻴﺪات ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدی ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ که ﺷﺮح ﺧﺪﻣﺎت ﺁن ﺑﺮ اﺳﺎس ﭘﻴﻮﺳﺖ ﺷﻤﺎرﻩ (٢) ﻣﺼﻮﺑﻪ ﺷﻤﺎرﻩ ۴۵٨٨٠/١۴۴۴٧٩ ﻣﻮرخ ١٣٩٠/٧/٢٠ در ﻣﻘﻴﺎس دﻗﻴﻘﺘﺮ ﺗﻮﺳﻂ دﺳﺘﮕﺎﻩ اﺟﺮاﻳﻲ ذیرﺑﻂ و ﺑﺎ همکاری ﺳﺎزﻣﺎن ﺗﻬﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮد.
وـ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺗﺤﺖ ﺣﻔﺎﻇﺖ: ﻣﻨﺎﻃﻖ ﭼﻬﺎرﮔﺎﻧﻪ ﺗﺤﺖ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﺷﺎﻣﻞ ﭘﺎرک ﻣﻠﻲ، اﺛﺮ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻣﻠﻲ، ﭘﻨﺎهگاه ﺣﻴﺎت وﺣﺶ و ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﺷﺪﻩ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﻨﺪ (اﻟﻒ) ﻣﺎدﻩ (٣) ﻗﺎﻧﻮن ﺣﻔﺎﻇﺖ و ﺑﻬﺴﺎزی ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ ـ ﻣﺼﻮب ١٣۵٣ـ زـ ﺗﺎﻻب ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ: ﺗﺎﻻﺑﻬﺎﻳﻲ که در کنوانسیون ﺟﻬﺎﻧﻲ راﻣﺴﺮ ﺑﻪ ﺛﺒﺖ رﺳﻴﺪﻩاﻧﺪ. (دیزباد جزو مناطق حفاظت شده می باشد.)
ح ـ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺣﺴﺎس ﺳﺎﺣﻠﻲ ـ درﻳﺎﻳﻲ: ﺷﺎﻣﻞ ﺧﻮرها، ﻣﺼﺒﻬﺎ، ﺧﻠﻴﺠﻬﺎ، ﺗﺎﻻﺑﻬﺎی ﺳﺎﺣﻠﻲ، روﻳﺸﮕﺎههای ﺣﺮا، ﺑﺴﺘﺮهای ﻋﻠﻔﻲ، ﺻﺨﺮه های ﻣﺮﺟﺎﻧﻲ، ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺗﺨﻢﮔﺬاری ﻻکﭘﺸﺘﻬﺎی درﻳﺎﻳﻲ و ﻧﻈﺎﻳﺮ ﺁن که دارای ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺣﺴﺎس ﺳﺎﺣﻠﻲ و درﻳﺎﻳﻲ و ﻳﺎ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ درﻳﺎ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ.
ﻣﺎدﻩ٢ـ ﻣﺠﺮﻳﺎن ﻃﺮﺣﻬﺎ ﻣﻮﻇﻔﻨﺪ در ﻣﺮﺣﻠﻪ اﻣﻜﺎنﺳﻨﺠﻲ و ﻣﻜﺎنﻳﺎﺑﻲ ﺁﻧﻬﺎ ﮔﺰارش ارزﻳﺎﺑﻲ اﺛﺮات زﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻣﺮﺑﻮط را ﺗﻬﻴﻪ و ﺟﻬﺖ ﺑﺮرﺳﻲ و ﺗﺄﻳﻴﺪ «کارﮔﺮوﻩ ارزﻳﺎﺑﻲ اﺛﺮات زﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ» ﺑﻪ ﺳﺎزﻣﺎن اراﻳﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ.
ﺗﺮکیب کارﮔﺮوﻩ ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ اﺳﺖ:
اﻟﻒ ـ ﻣﻌﺎون ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ اﻧﺴﺎﻧﻲ ﺳﺎزﻣﺎن (رﻳﻴﺲ کارﮔﺮوﻩ).
ب ـ ﻣﺪﻳﺮکل ﺑﺨﺸﻲ ﻳﺎ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﺗﺎماﻻﺧﺘﻴﺎر ﻣﻌﺎوﻧﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰی و ﻧﻈﺎرت راهبردی رﻳﻴﺲﺟﻤﻬﻮر.
ج ـ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﺗﺎماﻻﺧﺘﻴﺎر رﻳﻴﺲ دﺳﺘﮕﺎﻩ اﺟﺮاﻳﻲ (ﺣﺪاﻗﻞ در ﺳﻄﺢ ﻣﺪﻳﺮکل).
ﺗﺒﺼﺮﻩ١ـ دﺑﻴﺮﺧﺎﻧﻪ کارﮔﺮوﻩ در دﻓﺘﺮ ارزﻳﺎﺑﻲ اﺛﺮات زﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺴﺘﻘﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و ﻣﺪﻳﺮکل دﻓﺘﺮ ارزﻳﺎﺑﻲ اﺛﺮات زﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﺳﺎزﻣﺎن، دﺑﻴﺮ کارﮔﺮوﻩ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ.
ﺗﺒﺼﺮﻩ٢ـ ﺟﻠﺴﺎت کارﮔﺮوﻩ ﺑﺎ ﺣﻀﻮر هر ﺳﻪ ﻋﻀﻮ ﻳﺎدﺷﺪﻩ رﺳﻤﻴﺖ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ و ﺗﺼﻤﻴﻤﺎت ﺁن ﺑﺎ رأی ﻣﺜﺒﺖ ﺣﺪاﻗﻞ دو ﻋﻀﻮ، ﻣﻌﺘﺒﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ.
ﺗﺒﺼﺮﻩ٣ـ ﺗﻬﻴﻪ ﮔﺰارش ارزﻳﺎﺑﻲ اﺛﺮات زﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﺻﺮﻓﺎً ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺸﺎورﻳﻦ ﺣﻘﻴﻘﻲ و ﺣﻘﻮﻗﻲ ذیﺻﻼح که ﺻﻼﺣﻴﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻣﺮاﺟﻊ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ رﺳﻴﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ، (ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺁﻳﻴﻦﻧﺎﻣﻪ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺻﻼﺣﻴﺖ ﻣﺸﺎوران ﻣﻮﺿﻮع ﺗﺼﻮﻳﺐﻧﺎﻣﻪ ﺷﻤﺎرﻩ ٢٠۶٣٧/ت٢٨۴٣٧هـ ﻣﻮرخ ١٣٨۴/۴/٢٣) ﻣﺠﺎز اﺳﺖ.
ﻣﺎدﻩ٣ـ ﻣﺠﺮﻳﺎﻧﻲ که ﮔﺰارش ارزﻳﺎﺑﻲ اﺛﺮات زﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻃﺮﺣﻬﺎی ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺗﺄﻳﻴﺪ کارﮔﺮوﻩ ﻣﺎدﻩ (٢) ﻣﻲرﺳﺪ، ﻣﻮﻇﻔﻨﺪ از ﺁﻏﺎز ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﺷﺪن و اﺟﺮای ﻃﺮح از ﻃﺮﻳﻖ واﺣﺪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﻬﺪاﺷﺖ، اﻳﻤﻨﻲ و ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ ﺧﻮد ﺑﺮ اﺟﺮای ﺻﺤﻴﺢ ﻣﻔﺎد ﮔﺰارش ﻳﺎدﺷﺪﻩ ﻧﻈﺎرت ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ.
ﺗﺒﺼﺮﻩ ـ دﺳﺘﮕﺎههای دوﻟﺘﻲ ﻓﺎﻗﺪ واﺣﺪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﻬﺪاﺷﺖ، اﻳﻤﻨﻲ و ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ از ﻣﺸﺎورﻳﻦ ذیﺻﻼح ﺟﻬﺖ ﻧﻈﺎرت اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ.
ﻣﺎدﻩ۴ـ ﮔﺰارش ارزﻳﺎﺑﻲ اﺛﺮات زﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺷﺎﻣﻞ هر دو دورﻩ ﺳﺎﺧﺖ و ﺑﻬﺮﻩﺑﺮداری ﻃﺮح ﺑﺎﺷﺪ و ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ اﺟﺮا و زﻣﺎن هر اﻗﺪام ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر رﻓﻊ ﻳﺎ کاهش ﺁﺛﺎر ﺳﻮء زﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻣﺸﺨﺺ ﮔﺮدد.
ﻣﺎدﻩ۵ ـ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻮﻇﻒ اﺳﺖ ﺑﺮای اﻃﻼع ﻣﺠﺮﻳﺎن ﻃﺮﺣﻬﺎ، ﻣﺤﺪودﻩ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺗﺤﺖ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﺧﻮد را ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻣﺼﻮﺑﺎت ﺷﻮرای ﻋﺎﻟﻲ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ و همچنین ﺗﺎﻻﺑﻬﺎی ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ و ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺣﺴﺎس ﺳﺎﺣﻠﻲ ـ درﻳﺎﻳﻲ را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﻘﺸﻪهﺎی رﻗﻮﻣﻲ ﺗﻬﻴﻪ و ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻧﻤﺎﻳﺪ. ﻧﻘﺸﻪ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪﻩ ﺗﺎ اﻧﺘﺸﺎر ﻧﻘﺸﻪ ﺟﺪﻳﺪ، ﻣﻌﺘﺒﺮ ﺧﻮاهد ﺑﻮد.
ﻣﺎدﻩ۶ ـ کارﮔﺮوﻩ ﻣﻮﺿﻮع ﻣﺎدﻩ (٢)، ﻧﻈﺮات ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺧﻮد را در ﻣﻮرد ﮔﺰارش ارزﻳﺎﺑﻲ اﺟﻤﺎﻟﻲ، ﻇﺮف ٢٠ روز و در ﻣﻮرد ﮔﺰارش ارزﻳﺎﺑﻲ ﺗﻔﺼﻴﻠﻲ ﻇﺮف ۴۵ روز ﭘﺲ از درﻳﺎﻓﺖ ﮔﺰارش از ﻣﺠﺮی ﻃﺮح، از ﻃﺮﻳﻖ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻪ ﻣﺠﺮی اﻋﻼم ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ. ﻋﺪم ارﺳﺎل ﭘﺎﺳﺦ کارﮔﺮوﻩ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺎزﻣﺎن در ﻣﻮﻋﺪ ﻣﻘﺮر ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ.
ﺗﺒﺼﺮﻩ ـ رﻳﻴﺲ کارﮔﺮوﻩ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ در ﻣﻮارد ﺧﺎص ﺿﻤﻦ اﻃﻼع ﺑﻪ ﻣﺠﺮی ﻃﺮح ﺑﺮای ﻳﻚ ﺑﺎر ﻣﻬﻠﺖ ﺑﺮرﺳﻲ ﮔﺰارش ارزﻳﺎﺑﻲ اﺟﻤﺎﻟﻲ را ﺑﻪ ﻣﺪت ﻳﻚ ﻣﺎﻩ و ﺑﺮرﺳﻲ ﮔﺰارش ﺗﻔﺼﻴﻠﻲ را ﺑﻪ ﻣﺪت دو ﻣﺎﻩ ﺗﻤﺪﻳﺪ ﻧﻤﺎﻳﺪ.
ﻣﺎدﻩ٧ـ ﺳﺎزﻣﺎن ﻧﻈﺮ کارﮔﺮوﻩ ﻣﻮﺿﻮع ﻣﺎدﻩ (٢) در ﺧﺼﻮص ﮔﺰارش ارزﻳﺎﺑﻲ اﺛﺮات زﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ را ﺑﻪ ﻳﻜﻲ از ﺳﻪ ﺷﻜﻞ زﻳﺮ ﺑﻪ ﻣﺠﺮی ﻃﺮح اﺑﻼغ ﺧﻮاهد ﻧﻤﻮد:
اﻟﻒ ـ ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﺑﺎ اﺟﺮای ﻃﺮح (ﺗﺄﻳﻴﺪ ﮔﺰارش)
ب ـ ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﻣﺸﺮوط ﺑﺎ اﺟﺮای ﻃﺮح (ﺑﺮاﺳﺎس اﻧﺠﺎم ﮔﺰﻳﻨﻪهﺎی اﺻﻼﺣﻲ و ﻳﺎ راهکارهای ﺑﻬﺴﺎزی)
ج ـ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎ اﺟﺮای ﻃﺮح (ﻋﺪم ﺗﺄﻳﻴﺪ ﮔﺰارش) و ﻟﺰوم ﻣﻌﺮﻓﻲ ﮔﺰﻳﻨﻪ دﻳﮕﺮ
ﻣﺎدﻩ٨ ـ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻮﻇﻒ اﺳﺖ ﺑﺮای ﻣﺠﺮﻳﺎﻧﻲ که ﻣﻔﺎد ﻣﻨﺪرج در ﮔﺰارش ارزﻳﺎﺑﻲ اﺛﺮات زﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ را رﻋﺎﻳﺖ ﻧﻨﻤﺎﻳﻨﺪ، در دو ﻧﻮﺑﺖ ﺑﺎ ﻣﻬﻠﺖ ٢٠ روزﻩ اﺧﻄﺎرﻳﻪ ﺻﺎدر ﻧﻤﺎﻳﺪ و در ﺻﻮرت ﻋﺪم ﺗﻮﺟﻪ ﺑﺎ ﻣﺠﺮی ﻃﺮح ﺑﺮاﺑﺮ ﻗﻮاﻧﻴﻦ و ﻣﻘﺮرات از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺎدﻩ (۶٩٠) ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺠﺎزات اﺳﻼﻣﻲ رﻓﺘﺎر ﻣﻲﺷﻮد.
ﻣﻌﺎون اول رﻳﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر ـ ﻣﺤﻤﺪرﺿﺎ رﺣﻴﻤﻲ