دیزباد وطن ماست
سایت رسمی روستای دیزباد علیا (بالا) از توابع شهرستان نیشابور در استان خراسان رضوی ایران.
دیزباد وطن ماست
سایت رسمی روستای دیزباد علیا (بالا) از توابع شهرستان نیشابور در استان خراسان رضوی ایران.حدود کوچه باغ های دیزباد علیا
به نظر شما آیا رودخانه، راه است؟
دیزباد پس از توریستی شدن، یکی از جاذبه های اصلی توریستی خود را از دست داد. آقای آروین نیز به این ویژگی به درستی اشاره کرده بود. «دیزباد روستایی است که فاصله میان باغ ها با دیوار مشخص نشده است.»
باغ های دیزباد دیوار نداشتند. اما اینک همه چیز تغییر کرده و در حال تغییر است.
و وقتی همه دور خود را حصار و دیوار بکشند، دیزباد موقعیت جدیدی پیدا می کند و راه برخی باغ ها کور می شود. تاکنون برای این موقعیت ویژه در دیزباد هیچ سازوکاری تدارک دیده نشده است.
«دیزباد وطن ماست» پیشنهاد می کند برای این بحران پروژه ای طراحی شود و در آن ساز و کاری برای ایجادکوچه باغ ها تدارک دیده شود.
با این کار افراد به راحتی می توانند به باغ خود برود.
در چند سال اخیر مسیر رودخانه دیزباد از سر مزار راه شده است. فکر می کنم بهتر است که پروژه ای نیز برای توسعه راه های میان بازه ها طراحی شود. این کار هرچه به تاخیر بیافتد هزینه و خسارت بیشتری به همراه دارد.
بنابراین با توجه به مواردی که پیشتر مهندس کردی عضو شورای دیزباد مطرح کرده بودند، بایستی برای بحث راه دیزباد 3 پروژه پیگیری شود:
1. پروژه تعریض راه دیزباد که در حال حاضر استاندارد نیست.
2. پروژه توسعه راه ها در میان بازه های دیزباد
3. پروژه توسعه کوچه باغ های دیزباد
این سه پروژه می تواند در چند فاز تعریف و هزینه های آن از صاحبان باغ هایی که از این پروژه منتفع می شوند تامین اعتبار شود.
همچنین به نظر می رسد وقت آن رسیده که عوارضی به عنوان عوارض راه از افرادی که وارد دیزباد می شوند دریافت شود. می توان برای هر دیزبادی کارتی به نام «دیزمن کارت» صادر کرد. این کارت هزینه عوارض دیزبادی ها را کاهش داده و برخی هزینه ها تنها از توریست ها دریافت شود.
کمبود های دیزباد از نگاه بازدیدکنندگان «دیزباد وطن ماست»
پیام های دیزبادی ها طی 5 ماه گذشته در مورد کمبودهای دیزباد را طبقه بندی کردم. موارد ذیل را به سمع نظر مسئولین دیزباد می رسانیم در حالیکه خود مسئولین پیشتر در مورد این کمبودها سخن گفته اند.
1- آبیاری دیزباد نیازمند ضابطه های مشخص و نظارت و سازماندهی است.
2- گسترش فضاهای فرهنگی در دیزباد
3- عدم فعالیت فضاهای فرهنگی در دیزباد علیا
4- فقدان فرصت های شغلی و درآمد کافی (نکته: منظور اشتغالی است که فرد بتواند در آن استخدام و بیمه شود.)
5- عدم وجود فضای سبز و پارک به صورت باغچه و رستوران
6- عدم وجود بانک
7- عدم تجهیز و آماده سازی زمین ورزشی دیزباد
8- وجود مشکلاتی در آب برده و عدم ضابطه مندی آبیاری و نظارت در آن
9- خاکی بودن معابر و رها شدن آب های سطحی در برخی معابر
10- رودخانه دیزباد که تبدیل به راه شده و مشکلات راه های مالرو دیزباد
11- سرویس نا منظم مینی بوس به دیزباد
12- حاشیه های جاده که توسط برخی بدون در نظر گرفتن مسیر مالرو دیوار شده است.
13- عرض کم راه های دیزباد درون ده و مالیده شده ماشین ها به ستون برق و کمرهایی که هنوز شکسته نشده اند. (کمر در اصطلاح دیزباد به صخره هایی یکپارچه با بافت کوه که به سختی شکسته می شوند.)
14- خانه بهداشتی که دکتر ندارد
15- امنیت که باید به صورت خودجوش تامین شود.
16- عدم وجود تعاونی های باغداری و خرید محصولات باغی که منجر به خرید محصولات توسط عده ای غیر دیزبادی می شود.
17- نبود مروج باغداری جهت آموزش روش های مناسب برای آبیاری و باغداری
همچنین مشکلات عمده موجود شبکه معابر روستای دیزباد نیشابور به طور خلاصه عبارتند از:
1- خاکی بودن اغلب معابر
2- نبود جوی جهت دفع آب های سطحی در اغلب معابر
3- عرض کم و عدم تناسب بین طول وعرض معابر به ویژه در مناطق جدید الاحداث
نظر کارشناسی دکتر خسرو شاهی در باب منابع آب دیزباد نیشابور
چندی پیش در تارنمایی با نام «منابع طبیعی»، که نویسنده آن یکی از متخصصان آبخیزداری کشور است، مطلب بسیار جالبی در باره حفظ منابع آب خواندم. این باعث شد که سوالی بسیار مهم را که به گونه ای دغدغه همه دیزبادی ها و دوستداران طبیعت و منابع آب است را از ایشان جویا شوم. خوشبختانه استاد گرانقدر جناب آقای دکتر خسرو شاهی به سوالات من به خوبی پاسخ داده و ارجاعات لازمه را در متنی مطرح کردند که حیفم آمد در صفحه اصلی «دیزباد وطن ماست» درج نشود. «دیزباد وطن ماست» ضمن تشکر از این استاد گرانقدر همشهری از نظرات کارشناسانه ایشان و سایر کارشناسانی که از ابعاد گوناگون می توانند نظراتی درباره دیزباد ارائه دهند، استقبال می کند.
سوال «دیزباد وطن ماست» از جناب آقای دکتر محمد خسرو شاهی:
دکتر خسرو شاهی
سلام
راستش من در مورد آبخیز داری چیزی نمی دانم، اما با مواردی که به اختصار توضیح داده شده بود نکاتی دستگیرم شد. با توجه به اینکه روستای ما دیزباد علیا در نقطه کوهستانی واقع شده و در سال های اخیر دچار کم آبی شده، چه راه کارهایی را می توان به روستایی ها پیشنهاد کرد که آنها بتوانند از منابع طبیعی شان استفاده بهتری کنند.
روستای دیزباد در میان دره ای واقع شده و منابع تامین آب روستا تا 2 سال پیش تنها از چشمه تامین می شده و اکنون آب لوله کشی از طریق چاه تامین می شود اما آبیاری از طریق لوله های پولیکا انجام می شود.
راه کارهایی که می توانیم از هدر رفت بیشتر آب جلوگیری کنیم چیست؟ آیا این راهکارها خود منجر به کم شدن فرورفت آب و کاهش سطح آب زیر زمینی نمی شود؟
با تشکر
پاسخ دکتر محمد خسرو شاهی به «دیزباد وطن ماست»:
با سلام خدمت دوست عزیز نیشابوری
شما پیغامی در وبلاگ بنده گذاشته بودید لازم دیدم پاسخ خدمتتان عرض کنم
منابع آب سطحی موجود در دشت نیشابور شامل رودخا نه هایی است که عمدتا از ارتفاعات بینالود سرچشمه می گیرند (بجز رودخانه حاجی بیگی که از ارتفاعات جنوب شرق نیشابور یعنی ارتفاعات کوه سرخ وکدکن سرچشمه می گیرد) وسیلابهای خود را به کال شور می ریزند هر چند در سالهای اخیر اگر سیلابی هم وجود داشته توسط زارعین بالادست مورد استفاده قرار گرفته و هرگز به کالشور نرسیده است. از طرفی ارتفاعات بلند و برف گیر بینالود شیب زیادی دارند و در مواقع سیلابی جریانهای سطحی قبل از اینکه بطور کامل در بالادست نفوذ داشته باشند به سمت دشت منتقل می شوند. علیهذا منابع آب سطحی دشت نیشابور شامل رودخانه های: دیزباد، درود، خرو، بوژان، فاروب رومان، طاغون، بار، بقیع، اندرآب و حاجی بیگی هستند که بطور متوسط 150 میلیون متر مکعب در سال آبدهی دارند. رودخانه دیزباد شما هم که از بلندیهای منتهی الیه شمال شرق دشت سرچشمه می گیرد وبه کالشور می ریزد حوضه آبخیز کوچکی دارد که مساحت آن حدود 29 کیلومتر مربع برآورد شده است متوسط حجم جریان سالانه رودخانه دیزباد در محل ایستگاه دیزباد هم حدود 3 میلیون متر مکعب گزارش شده است. کاری که از طریق آبخیزداری می توانید برای بهره وری بیشتر از آب این حوزه آبخیز انجام دهید شامل احداث سازه های مکانیکی در آبراه های منتهی به رودخانه اصلی است که معمولا توسط بخش آبخیزداری ادارات کل منابع طبیعی استانها و یا ادارات منابع طبیعی شهرستانها انجام می شود. چنین کاری را اداره منابع طبیعی نیشابور در حوزه آبخیز فاروب رومان واقع در شمال شهر نیشابور انجام داد که هم برای جلوگیری از خطر سیل و تهدید شهر نیشابور بود و هم برای نفوذ و ذخیره سیلابها به مناطق بالادست و در نتیجه آبدار شدن قنوات پایین دست بود. البته وضعیت فعلی آن پروژه را نمی دانم به کجا رسید چون حدود 25-20 سالی است که از نیشابور به تهران منتقل شده ام. به هر حال اگر فکر می کنید انجام چنین کارهایی در حوزه آبخیز دیزباد قابل انجام هست (که هست) می توانید به ادارات منابع طبیعی مربوطه-واحد آبخیزداری مراجعه کنید و پیگیر اینکار باشید.
برای مطالعه اتوبیوگرافی مختصر دکتر خسروشاهی ادامه مطلب را ملاحظه بفرمایید.