دیزباد وطن ماست
سایت رسمی روستای دیزباد علیا (بالا) از توابع شهرستان نیشابور در استان خراسان رضوی ایران.
دیزباد وطن ماست
سایت رسمی روستای دیزباد علیا (بالا) از توابع شهرستان نیشابور در استان خراسان رضوی ایران.اگر در دیزباد آب نباشد!
چندی پیش در یادداشتی به نظرات «دکتر خسرو شاهی» در مورد آب دیزباد پرداختیم. ایشان راه کارهایی را برای برون رفت از شرایط بحرانی آب در سال های آینده ارائه کردند. که امیدواریم مسئولین روستا پیگیری کنند.
این بار به معرفی تحقیقی که توسط دکتر لشکری پور در دانشگاه فردوسی با حمایت مالی کمیته آب شرکت آب منطقه خراسان رضوی تحت عنوان «بررسی نشست زمین در دشت نیشابور و ارتباط آن با افت سطح آب های زیرزمینی» می پردازیم.
این تحقیق 21 صفحه ای که با تصاویر و نمودارهای فراوان مساله بحران آب منطقه نیشابور که اعم از دیزباد می باشد را پوشش می دهد.
شما می توانید این مقاله را در فرمت پی دی اف از «دیزباد وطن ماست» دریافت کنید.
دانلود تحقیق بررسی نشست زمین در دشت نیشابور و ارتباط آن با افت سطح آب های زیرزمینی
نظر کارشناسی دکتر خسرو شاهی در باب منابع آب دیزباد نیشابور
چندی پیش در تارنمایی با نام «منابع طبیعی»، که نویسنده آن یکی از متخصصان آبخیزداری کشور است، مطلب بسیار جالبی در باره حفظ منابع آب خواندم. این باعث شد که سوالی بسیار مهم را که به گونه ای دغدغه همه دیزبادی ها و دوستداران طبیعت و منابع آب است را از ایشان جویا شوم. خوشبختانه استاد گرانقدر جناب آقای دکتر خسرو شاهی به سوالات من به خوبی پاسخ داده و ارجاعات لازمه را در متنی مطرح کردند که حیفم آمد در صفحه اصلی «دیزباد وطن ماست» درج نشود. «دیزباد وطن ماست» ضمن تشکر از این استاد گرانقدر همشهری از نظرات کارشناسانه ایشان و سایر کارشناسانی که از ابعاد گوناگون می توانند نظراتی درباره دیزباد ارائه دهند، استقبال می کند.
سوال «دیزباد وطن ماست» از جناب آقای دکتر محمد خسرو شاهی:
دکتر خسرو شاهی
سلام
راستش من در مورد آبخیز داری چیزی نمی دانم، اما با مواردی که به اختصار توضیح داده شده بود نکاتی دستگیرم شد. با توجه به اینکه روستای ما دیزباد علیا در نقطه کوهستانی واقع شده و در سال های اخیر دچار کم آبی شده، چه راه کارهایی را می توان به روستایی ها پیشنهاد کرد که آنها بتوانند از منابع طبیعی شان استفاده بهتری کنند.
روستای دیزباد در میان دره ای واقع شده و منابع تامین آب روستا تا 2 سال پیش تنها از چشمه تامین می شده و اکنون آب لوله کشی از طریق چاه تامین می شود اما آبیاری از طریق لوله های پولیکا انجام می شود.
راه کارهایی که می توانیم از هدر رفت بیشتر آب جلوگیری کنیم چیست؟ آیا این راهکارها خود منجر به کم شدن فرورفت آب و کاهش سطح آب زیر زمینی نمی شود؟
با تشکر
پاسخ دکتر محمد خسرو شاهی به «دیزباد وطن ماست»:
با سلام خدمت دوست عزیز نیشابوری
شما پیغامی در وبلاگ بنده گذاشته بودید لازم دیدم پاسخ خدمتتان عرض کنم
منابع آب سطحی موجود در دشت نیشابور شامل رودخا نه هایی است که عمدتا از ارتفاعات بینالود سرچشمه می گیرند (بجز رودخانه حاجی بیگی که از ارتفاعات جنوب شرق نیشابور یعنی ارتفاعات کوه سرخ وکدکن سرچشمه می گیرد) وسیلابهای خود را به کال شور می ریزند هر چند در سالهای اخیر اگر سیلابی هم وجود داشته توسط زارعین بالادست مورد استفاده قرار گرفته و هرگز به کالشور نرسیده است. از طرفی ارتفاعات بلند و برف گیر بینالود شیب زیادی دارند و در مواقع سیلابی جریانهای سطحی قبل از اینکه بطور کامل در بالادست نفوذ داشته باشند به سمت دشت منتقل می شوند. علیهذا منابع آب سطحی دشت نیشابور شامل رودخانه های: دیزباد، درود، خرو، بوژان، فاروب رومان، طاغون، بار، بقیع، اندرآب و حاجی بیگی هستند که بطور متوسط 150 میلیون متر مکعب در سال آبدهی دارند. رودخانه دیزباد شما هم که از بلندیهای منتهی الیه شمال شرق دشت سرچشمه می گیرد وبه کالشور می ریزد حوضه آبخیز کوچکی دارد که مساحت آن حدود 29 کیلومتر مربع برآورد شده است متوسط حجم جریان سالانه رودخانه دیزباد در محل ایستگاه دیزباد هم حدود 3 میلیون متر مکعب گزارش شده است. کاری که از طریق آبخیزداری می توانید برای بهره وری بیشتر از آب این حوزه آبخیز انجام دهید شامل احداث سازه های مکانیکی در آبراه های منتهی به رودخانه اصلی است که معمولا توسط بخش آبخیزداری ادارات کل منابع طبیعی استانها و یا ادارات منابع طبیعی شهرستانها انجام می شود. چنین کاری را اداره منابع طبیعی نیشابور در حوزه آبخیز فاروب رومان واقع در شمال شهر نیشابور انجام داد که هم برای جلوگیری از خطر سیل و تهدید شهر نیشابور بود و هم برای نفوذ و ذخیره سیلابها به مناطق بالادست و در نتیجه آبدار شدن قنوات پایین دست بود. البته وضعیت فعلی آن پروژه را نمی دانم به کجا رسید چون حدود 25-20 سالی است که از نیشابور به تهران منتقل شده ام. به هر حال اگر فکر می کنید انجام چنین کارهایی در حوزه آبخیز دیزباد قابل انجام هست (که هست) می توانید به ادارات منابع طبیعی مربوطه-واحد آبخیزداری مراجعه کنید و پیگیر اینکار باشید.
برای مطالعه اتوبیوگرافی مختصر دکتر خسروشاهی ادامه مطلب را ملاحظه بفرمایید.