دیزباد وطن ماست
سایت رسمی روستای دیزباد علیا (بالا) از توابع شهرستان نیشابور در استان خراسان رضوی ایران.
دیزباد وطن ماست
سایت رسمی روستای دیزباد علیا (بالا) از توابع شهرستان نیشابور در استان خراسان رضوی ایران.دیزباد از نگاه جواد اسماعیلی
تارنمای «روشناوند - کنعان» گزارش تصویری و نوشتاری بسیار خوبی از دیزباد بالا ارائه داده، که عکس های آن با کادر مشکی در آینده منتشر می شود. اما گزارش نوشتاری آن را در این یادداشت به طور کامل نقل می کنیم.
دیزباد در ناحیه شمال کیلومتر 80 جاده مشهد نیشابور و روی سلسله جبال بینالود و در میان رودخانه ها و چشمه های جوشان و باغ های سرسبز قرار دارد. دیزباد در میان دژی از کوهها مأمنی است برای زنان و مردانی که با مشکلات جنگیده اند و برای پیشرفت و تعالی خویش لحظه ای از تلاش باز نایستاده اند.
تاریخ استنادی این روستا به سال 95 هجری شمسی برمی گردد. نام آن در قرن سوم قصر الریح و سپس چهل اشکوب بوده است. قدمت دیزباد و سوابق فرهنگی آن موجب دگرگونی هویت مردم شده است.
تأسیس مدرسه ناصرخسرو دیزباد در سال 1312 از جمله گرانبهاترین منابع دگرگونی فرهنگی این دیار بوده است. مردم و جوانان دیزباد با وجود مشغله فراوان لحظه ای سستی نکرده و درجات علم و کمال را با سرعت طی نموده اند و این روستا توانسته است نخبگانی را به جامعه تحویل دهد که موجب مباهات همه روستاییان است، به طوری که در سال 1348 نام دیزباد به عنوان یکی از معدود روستاهای صددرصد باسواد ایران در یونسکو به ثبت رسید.
در حدود 60 سال قبل که شبها بیشتر روستاها غرق در تاریکی بود دیزبادیان فانوسهایی را در معابر آویز کرده بودند تا ستارگان تنها روشنی دهنده نباشند و در فاصله زمانی اندکی اولین شبکه برق خصوصی روستا افتتاح شد.
دیزبادیها به فرهنگ و سنن تاریخی خود بسیار پایبند هستند، از جمله سنن بسیار زیبای این روستا روز نوحصار می باشد که از سال 912 همه ساله در مکان خاص و تاریخی مشخص برگزار می شود تمامی اهالی روستا اعم از ساکنین روستا و ساکنین شهرهای ایران و همچنین دیزبادیهای مقیم خارج از کشور سعی می کنند در نوحصار شرکت کنند. نوحصار پیام آور وحدت، یکرنگی، تسلیم و تواضع شرکت کننده گان در آن است.
از جمله مکانهای تاریخی دیگر، می توان به تخت قلندران، نووعده گاه و جایگاه چرخ ریسمان عاشق اشاره کرد. در حال حاضر نیز این روستا دارای دو مجتمع بزرگ و زیبا ی فرهنگی، مذهبی و خدماتی است.
شغل اکثر مردم دیزباد باغداری است، نگاه باغداران دیزبادی به منابع تولید نگاهی نسبتا علمی است. به منظور استفاده بهینه از آب تمامی استخر و کانالهای خاکی پوشش داده شده است به نحوی که بدون اجازه مردم قطره ای آب جا به جا نمی شود.
تعادل دام ومرتع از سالها قبل اجرا شده و کشاورزان با تراس بندی های فراوان، اراضی حاصلخیز را ایجاد کرده اند. دیزباد به دلیل شرایط زیست محیطی مناسب و مدیریتی آگاهانه شرایط مطلوبی را برای تولید انواع محصول باغی ایجاد کرده است. ظرفیت ممتاز روستا از یک طرف و توجه ویژه به سلامت و کیفیت محصول ازطرف دیگر این منطقه را در رده صادر کنندگان عمده گیلاس و آلو به بازارهای اروپایی و حاشیه خلیج تبدیل کرده و تنوع وکیفیت گیاهان دارویی نیز از دیگر سرمایه های طبیعی این روستاست.
به شهرت بلند دیزباد و نام و یاد ماندگار این خطه فرهنگ ساز و زادگاه علم و دانش، اخلاق و معرفت چه نیکوست که به آبادی آن همت گماریم و با بازسازی روستا به سبک قدیمی و همچنین ایجاد یک مجتمع علمی-فرهنگی شبانه روزی بار دیگر افتخارات گذشته را تکرار کنیم.
کوهنوردان این بار از پیوه ژن به دیزباد بالا آمدند
گروه کوهنوردی فراز نیشابور اخیرا در یادداشتی از ورود این گروه به دیزباد بالا خبرداده است. این گزارش که توسط خیرآبادی تنظیم شده گزارشی از «گزارش برنامه جمعه مورخه 1392/3/24 پیوه ژن به دیزباد» ارائه داده است.
در این گزارش کوتاه آمده است:
جمعه مورخه 1392/3/24 صبح ساعت 5:30حرکت با تعداد25نفر به سمت پیوه ژن براه افتاده ساعت حرکت از روستای پیوه ژن 7:30 ودر ساعت 12روی یال رسیدیم که خبر ناگواری به دستمان رسید راهنمای برنامه آقای مرضیه بودند که به ما خبردادند مادر ایشان به رحمت خدا پیوستند ایشان برنامه را به سرپرست سپرده و منطقه را ترک کردند.وهمه دوستان از این خبر ناراحت شدند.
مادر ساعت 13به پایگاه خورشیدی رسیده ودوستان از کوهنوردان باآب معدنی پذیرا بودند بعد یک نفربا مشورت سرپرست از روی یال به سمت قله قوچگر رفته و بقیه به منطقه دیزباد رفته و ناهار اول دیزباد بودیم ودر ساعت 18همگی به ماشین رسیدیم.
سرپرست برنامه: خیرآبادی
راهنما: آقای مرضیه
دیزباد بالا در ویکیپدیای فارسی
در دانشنامه آزاد ویکیپدیا در باب دیزباد علیا (دیزباد بالا) و دیزباد پایین به صورت مختصر و بسیار بهتر از گذشته بحث شده است. در این تارنما در باره دیزباد نیشابور آمده:
دیزباد نام یک روستا(دیزباد بالا) و یک شهر (دیزباد پایین) و منطقه‌ای در شهرستان نیشابور در بخش زبرخان است. شغل اکثر مردم دیزباد باغداری -به شکل نوین- است.روستای دیزباد که بر روی دامنه به صورت شرقی _ غربی استقرار یافته از نوع پلکانی است؛ واقع در دامنه‌های جنوبی رشته کوههای بینالود است.
محتویات
۱ ویژگی‌ها
۱.۱ مذهبی
۱.۲ فرهنگی
۱.۳ صنعتی
۲ مشاهیر دیزباد
۳ پیوند به بیرون
ویژگی‌ها
مذهبی
یک جماعتخانه در دیزباد
اهالی این روستااز پیروان مذهب اسماعیلیه و اثنی عشری هستند.پیروان شیعه اثنی عشری در بالا ده و میان ده و پیروان مذهب اسماعیلیه در پایین ده در دو محله اصلی دیزباد زندگی می‌کنند. روستا دارای سه قبرستان است. در دو قبرستان پایین و بالا دفن شدگان به طور یکدست از یکی از دو مذهب رایج در روستا هستند که به نظر می‌رسد به علت بعد مسافت قبرستانها از یکدیگر جدا شده باشند. مردم دیزباد که به صورت مهاجر در شهرهای مشهد، نیشابور و تهران زندگی می‌کنند به هیچ وجه از موطن اصلی خویش جدا نشده و در مراسم خاصی چون فصل برداشت محصول و مراسم مذهبی "نوحصار" که در هفتــه آخـر مــرداد برگزار می‌شود گردهم می‌آیند .نوحصار دیزباد نام مراسم مذهبی است که در جمعه آخر مرداد هر سال توسط هر دو گروه اسماعیلیه و اثنــی عشـری در منطقه‌ای به همین نام برگزار می‌شود. اهالی این روستا که معتقدند اسب علی از ایـن منطقه گذر کرده‌است همه ساله در روز یاد شده با قربانی کردن گوسفند در پای چشمه و توزیع گوشت آن بر این بـاورند کــه آب چشمه زیاد می‌شود.
فرهنگی
تأسیس مدرسه ناصرخسرو دیزباد در سال ۱۳۱۲
در سال ۱۳۴۸ نام دیزباد به عنوان یکی از معدود روستاهای صددرصد باسواد ایران در یونسکو به ثبت رسید.
صنعتی
باد محلی دیزباد با توجه به شرایط مناسبی که دارا می‌باشد، دارای جنبه اقتصادی محسوب می‌شود . این باد با گسترش تفکر استفاده از انرژی‌های نو در سطح جهان و کشور بعنوان کانون تامین انرژی آینده منطقه مد نظر قرار گرفته‌است .مهمترین مزیت این باد مناسب بودن آن برای تولید انرژی برق است . همچنین در تابستان تا حدود زیادی به تعدیل و لطافت هوا در مناطق میانی و شمالی دشت نیشابور کمک می‌کند .با توجه به این شرایط نیروگاه بادی دیزباد در سال ۲۰۰۲ در این منطقه احداث شد.
مشاهیر دیزباد
امامقلی خاکی خراسانی از داعیان اسماعیلی و شاعران فارسی زبان در سده ۱۱ هجری قمری
محمد فدایی خراسانی از داعیان اسماعیلی و شاعران و نویسندگان فارسی زبان در سده۱۲ هجری قمری
میرشاهی ها در آئینه ویکیپدیا
دانشنامهٔ آزاد ویکیپدیا در مقابل واژه «میرشاهی» آورده است:
میرشاهی
لقب(ها) پادشاه مرعشیان
محل مرگ شهر دماوند
پیش از خان کوچک
پس از عبدالکریم دوم
دودمان مرعشیان
پدر عبدالکریم
دین اسلام
میرشاهی یکی از سه فرزند عبدالکریم بود. وی دو برادر دیگر هم داشت که بزرگ‌ترین آنان «میرسلطان محمود» بود[۱] ، که داماد ملک بهمن یکم پادوسبانی بوده‌است.[۲] پس از مرگ عبدالکریم دوم جمعی سلطان‌محمود را به عنوان جانشین پدر برگزیدند.[۱] جمعی دیگر نیز میرشاهی، که ولیعهد بود، بر تخت نشاندند و از امرا و اعیان برایش بیعت گرفتند.[۲] میرسلطان محمود و ملک بهمن در حال جمع‌آوری سپاه برای لشکرکشی به مازندران بودند که میرسلطان محمود درگذشت و میرشاهی بدین‌ترتیب بدون جنگ به حکومت رسید.[۲]
میرشاهی از ابتدا با آقامحمدروزافزون درگیر بود و سرانجام آقامحمد توانست طی چند نبرد با میرشاهی، وی را شکست دهد. پس از آن میرشاهی به شاه تهماسب یکم صفوی متوسل شد. وی درحال بازگشت بود که در دماوند توسط «مظفربیگ ترکمان» از ملازمان آقامحمد کشته شد.[۳]
- پانویس
- ۱٫۰ ۱٫۱ مجد 1388, p. 233
- ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ میرتیمور 1364, p. 109
- مجد 1388, p. 234
- منابع
- مجد, مصطفی (1388). ظهور و سقوط مرعشیان. نشر رسانش. ISBN 978-600-5011-15-9.
- میرتیمور (1364). تاریخ خاندان مرعشی مازندران. انتشارات اطلاعات
مقاله راهکارهای استراتژیک توسعه گردشگری در روستای دیزباد
چندی پیش در همایش ملی توسعه روستایی که در 14 و15 شهریورماه 1391 در شهرستان رشت برگزار شد، مقاله ای با عنوان «روستای دیزباد شهرستان نیشابور: راهکارهای توسعه گردشگری روستایی با استفاده از مدل SWOT» ارائه شد.
برای آگاهی بیشتر دوستان SWOT، مخفف 4 کلمه Strength، Weakness، Opportunities، Treatments می باشد که به معنای نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت ها و تهدیدات است. در واقع SWOT بررسی همه جانبه یک طرح را برای برنامه ریزی استراتژی گویند.
در این مقاله نیز به این مساله به صورت مبسوط پرداخته شده است. البته از آنجا که در این همایش مقالات زیادی ارائه شده، که غالب آنها ار اهمیت بسزایی برای مدیران و کارگزاران روستاهای کشور است، تمام آنها را در 5 قسمت در اختیار علاقه مندان می گذاریم. همچنین می توانید با مطالعه ادامه مطلب از عناوین دیگر مقالات این همایش آگاه شوید.
- مقالات مرتبط با توسعه دیزباد بالا
- مقالات مرتبط با توسعه دیزباد علیا
- مقالات مرتبط با توسعه دیزباد نیشابور
- مقالات مرتبط با توسعه دیزباد مشهد
- مقالات مرتبط با توسعه دیزباد خراسان
ادامه مطلب ...