«دیزباد وطن ماست»- خبرگزاری ایبنا اخیرا طی مطلبی با عنوان «دیزباد؛ روستایی بدون بیسواد/ اهالی دغدغه محیط زیست دارند» به روستای دیزباد پرداخته است. با هم این گزارش خواندنی را می خوانیم.
مردم روستای دیزباد بالا در استان خراسان رضوی از سال 1312 هجری شمسی با ایجاد مدرسه توانستند ضمن ریشهکنی بیسوادی در این روستا، غنای فرهنگی خاصی به تصمیمگیریهایشان نسبت به محیط زیست و منابع طبیعی در این منطقه داشته باشند.
به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) در خراسان رضوی، روستای دیزباد بالا از توابع بخش مرکزی شهرستان زبرخان در 85 کیلومتری شهر مشهد بر روی دامنههای جنوبی رشته کوه بینالود و به صورت پلکانی و در امتداد شرقی- غربی استقرار یافته است. معماری روستا به صورت پلکانی و مشابه روستای ماسوله در استان گیلان است. وجود چشمهساران، قنوات متعدد، باغهای سرسبز و خرم و آب و هوایی خنک و دلپذیر باعث شده تا به عنوان یکی از روستاهای هدف گردشگری نیشابور در شرق، در فصول مختلف، میزبان جمع کثیری از طبیعتگردان باشد. اما شهرت این روستا صرفا به واسطه طبیعت زیبا و مناظر بکر آن نیست؛ بلکه به سبب این است که 88 سال پیش و از سال 1312 هجری شمسی این روستا مدرسه داشته و حالا سالهاست که به عنوان روستای بیسواد کشور مطرح شده است و تنها روستایی است که صددرصد مردمش با سوادند.
مهندس محمود کُردی که بازنشسته وزارت جهاد کشاورزی است و 8 سال گذشته را در کسوت رئیس شورای اسلامی روستای دیزباد بالا در خدمت به هم دیارانش سپری کرده، در گفتگو با خبرنگار ایبنا میگوید: پس از آنکه تلاش اهالی برای متقاعدکردن آموزش و پرورش وقت، جهت ایجاد مدرسه دولتی در دیزباد به نتیجه نرسید، مردم آستین همت بالا زدند و علیرغم وجود مشکلات مالی، کمبودها و عدم دسترسی به امکانات، اقدام به ساخت مدرسه میکنند و در تاریخ 22 دی ماه سال 1318 با به کار گرفتن یک معلم به صورت مقیم، متعهد میشوند که مخارج مدرسه، توسعه ساختمان و حقوق معلم را خودشان پرداخت کنند و این گونه میشود که اولین دبستان غیرانتفاعی روستایی ایران در دیزباد بالا تاسیس میگردد.
وی با اشاره به نامگذاری این روز تاریخی در تقویم روستا اضافه میکند: ما در شورای مشورتی روستا این روز را به نام روز محلی «طلیعه خردورزی» نامگذاری کردهایم تا یاد و خاطره نیک اندیشی نیاکان این دیار برای همیشه در یاد زمان باقی بماند.
رئیس شورای اسلامی و موسس شورای مشورتی روستای دیزباد بالا در خصوص اولین مدرسه تاریخی روستای دیزباد میگوید: این مدرسه چند سال پس از تاسیس به دولت واگذار شد و ساختمان مدرسه، کادر اداری، تعداد معلمان و دانشآموزان به تدریج افزایش یافت تا آنجا که مقطع دبیرستان نیز در آن دائر گردید و روستاهای مجاور نیز کودکان خود را برای تحصیل به دیزباد میفرستادند تا آنکه تعداد دانشآموزان این مدرسه در روزهای اوج خود در سال 1354 به بیش از 500 نفر رسید.
سوادآموزی؛ صبحها، کودکان، شبها، والدین
کٌردی همچنین بیان کرد: در زمان تاسیس مدرسه دیزباد، تعداد بزرگسالان دیزبادی بیبهره از نعمت سواد کم نبود و یکی از افتخارات این مدرسه آن است که صبحها به کودکان و شبها به والدینشان سواد میآموختند تا آنکه در سال 1350 بیسوادی در دیزباد ریشه کن شد و روزنامه کیهان در 24 مرداد 1351 خبری با این تیتر منتشر کرد: «دیزباد: اولین روستای بدون بیسواد ایران».
وی با بیان اینکه علاقه به تحصیل هماکنون هم در دل مردم این دیار نهفته است، بیان میکند: بسیاری از دانش آموزان مدرسه دیزباد پس از طی مراحل تحصیل به آموزگاری روی آوردند و در مدرسه دیزباد به تعلیم دانش آموزان پرداختند، علاقه به تحصیل امروز هم در این روستا ادامه دارد؛ چنانکه 250 معلم بازنشسته در دیزباد بالا وجود دارند و این روستا دانشآموختگان بسیاری دردانشگاههای معتبرجهانی دارد که چراغ علم را در این سرزمین همواره روشن نگاه داشتهاند.
رئیس شورای مشورتی روستای دیزباد بالا با اشاره به المان روستای دیزباد میگوید: اگرچه امروز از ساختمان آن مدرسه پرافتخار فقط قطعه زمینی به یادگار مانده است؛ اما در یادمان خردورزی نیک اندیشان این دیار، نمادی در مقابل روستا بنا کردیم که پایه آن نشان ژن وراثت، برج کبوتر به نشانهی علاقه دیزبادیها به محیط زیست و در رأس آن برشی از قلم، در احترام به مقام علم و دانش است تا به هر بیننده ای این پیام را برساند که علاقه به دانش اندوزی و احترام به محیط زیست در نهاد هر دیزبادی است.
استفاده از خرد جمعی در تصمیمات روستا
علیرضا میرشاهی عضو شورای مشورتی روستا (رئیس فعلی شورای اسلامی دیزباد)، یکی از دانشآموختگان مدرسه دیزباد و حالا استاد بازنشسته دانشگاه هم در گفتگو با خبرنگار ایبنا میگوید: اگرچه مشورت کردن در تصمیماتی که به زندگی اهالی مربوط میشود، از گذشته در دیزباد رایج بوده؛ اما شورای مشورتی روستا با تشکیل شورای مشورتی از سال 1392 و دعوت از بزرگان هر فامیلی، استفاده از خرد جمعی در تصمیم گیری را رسمیت بخشیده است.
وی افزود: از آنجا که شورای روستا یک پارلمان کوچک محلی است که قوانین آن پس از انطباق با قوانین کشوری برای همه افراد لازم الاجرا است، لذا استفاده از اندیشه معتمدین روستا و دریافت نظرات ایشان، وفاق و همدلی و پایبندی به قانون را در میان اهالی با استقبال و رونق بیشتری توام میکند و مشارکت مردمی -که یک اصل مهم در توسعه است- را افزایش میدهد.
فعالیتهای زیست محیطی نشان از فرهنگ مردم روستاست
حسین خافی مدیر روابط عمومی شورای اسلامی روستای دیزباد بالا هم در گفتگو با خبرنگار ایبنا میگوید: رزق و روزی مردم روستا به آب و خاک و منابع طبیعی و محیط زیست وابسته است و تداوم حیات و معیشت در گروی صیانت از این موهبتهای خداوندی است.
وی افزود: دیزبادیها با استفاده از دانش بومی و تجارب پیشینیان و تداوم راه گذشتگان در کسب علم، به خوبی دریافته اند که حفظ آب در گروی حفظ و تقویت پوشش گیاهی منطقه است؛ پس طی 40 سال گذشته تعداد گله های خود را از 22 گله به 1 گله تقلیل داده اند تا هم تعادل مرتع و دام را رعایت کنند و هم به پایداری منابع آبی قنوات و چشمههای خود کمک نمایند که نتیجه آن، حفظ فعالیت کشاورزی به عنوان شغل اصلی اهالی است.
مدیر روابط عمومی شورای مشورتی روستای دیزباد بالا ادامه می دهد: انجام دو فعالیت مشترک با دفتر تسهیلات کوچک برنامه عمران سازمان ملل متحد از دیگر افتخارات مردم دیزباد است.
خافی با بیان اینکه تمام فعالیتهای زیستمحیطی روستاییان دیزباد برگرفته از فرهنگ و دانش آنهاست، بیان میکند: معتقدم آنچه دیزباد را از سایر روستاها متمایز کرده و اسباب توفیقات متعدد را فراهم آورده، تعلق خاطر اهالی دیزباد به کسب علم، اطلاع از دانش روزآمد و توجه به دانش بومی به عنوان دستاوردی برآمده از تجربه است.
«دیزباد وطن ماست»- شورای اسلامی دیزباد طی پیامی از دیزبادی ها دعوت کرد که نکات ایمنی در خصوص سیل را در سال جاری جدی بگیرند.
به گزارش دیزباد وطن ماست، در این پیام آمده است: کسانی که در سیل خسارات زیادی را متحمّل شده اند و به عبارتی درد آشنا هستند و آن عزیزانی که ممکن است در سالهای بعد این اتّفاق برای آنها بیفتد به هشدارهای زیر توجّه فرمایند:
1-از ریختن شاخه و چوبهای درختان و هرگونه مصالحی که در داخلِ رودخانه موجب انحراف آبِ سیل آسا گردد اکیدا خودداری نمایید.
2-سهل انگاری شما ممکن است سیل به باغ شما آسیبی نرساند ولی موجب تخریب املاک پایین دست شما گردد. این یک نوع ظلمی است که شما در حق آنان روا داشته اید.
3-بانظارت شورای محترم نسبت دیوارچینی جلو ملک خود اقدام نمایید. این دیوارچینی اگر از عمق زمین کفِ رودخانه و بابتن ریزی انجام شود استحکام و امنیّت بهتری را موجب خواهد شد.
4-ازقدیم رودخانه را" خانهِ رود" گفته اند اگر قبلا مسیر خانه پاکسازی شود سیل از مسیر خانه خود عبور خواهد نمود بخانه و کاشانه شما و پایین دست شما تجاوز نخواهد کرد. مگر انحرافی در مسیر باشد که بازهم متّهم ردیف اوّل شما خواهید بود.
«دیزباد وطن ماست»- صبح روز گذشته 31 شهریور 1400، محمدیان رئیس بنیاد مسکن شهرستان نیشابور با حضور در روستای دیزباد با اعضای شورا دیدار و گفتگو کرد.
به گزارش دیزباد وطن ماست، در این دیدار موضوعاتی نظیر صدور اسناد منازل روستا، بررسی امکان احداث منازل جدید پس از بازنگری طرح هادی، سنگفرش معابر، جانمایی مجتمع بازارچه ای و سنگفرش معابر مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
«دیزباد وطن ماست»- در بخش سیزدهم ادامه مباحث مربوط به دیزباد را از نگاه مهندس محمود کردی با هم مرور می کنیم.
89. دوربین های نظارتی در دیزباد نصب شدند. آیا این دوربین ها کارایی داشته اند؟ امروز وضعیت امنیت دیزباد از نظر سرقت به چه صورت است؟ در گذشته امکان پخش آنلاین در این دوربینها وجود داشت، آیا این امکان هنوز وجود دارد؟
ما از همان ابتدا چند دوربین در سر مزار نصب کردیم، و سپس در سر غرقاب چند دوربین دیگر نیز نصب شد و تا کنون چند نفر از سارقین را شناسائی و به قانون سپردیم.
90. یکی از معضلات دیزباد از گذشته تا کنون جمع آوری سگ های ولگرد دیزباد بوده که همچنان نیز در سطح ده وجود دارند. چرا این مساله حل نمی شود و ما تا کنون برای آن چه کرده ایم؟
متاسفانه تعداد سگ ها در دیزباد بیش از حد معقول می باشد و مردم از این جهت ناراحت هستند، جوانان زیادی با یکدیگر چشم و هم چشمی دارند و نوعی سرگرمی شده است به هر صورت این هم شده ، نوعی منزل اجتماعی . ما یک نوبت سگ های ولگرد را از روستا جمع و منقل کردیم و در حال حاضر به آنها تذکر می دهیم و اگر کم نشدند مجبوریم یک بار دیگر آنها را جمع و از دیزباد منتقل نماییم.
91. مساله پلاک های پستی در دیزباد یکی از مسائل بسیار قدیمی است؟ در حال حاضر وضعیت ما چیست و آیا این موضوع پیگیری شده و چه نتیجه ای داشته است؟
به نظر می رسد در حال حاضر پلاک گذاری منازل در اولویت نباشد ، انشاالله شورای بعدی در این مورد تصمیم می گیرد.
92. وضعیت موقوفات دیزباد در چه شکلی قرار دارد؟ آیا ساماندهی آن به صورت کامل انجام شده است؟ آیا آماری در مورد این موقوفات وجود دارد؟
شورا در موضوع موقوفات دخالتی ندارد و مسئول موقوفات مهندس احتشام می باشد.
93. پیمانکاران فعالیت های عمرانی دیزباد چگونه انتخاب شدند و در این مدت چه پیمانکارانی برای شما چه کارهایی را انجام دادند؟
پروژه های عمرانی شورا غالبا امانی اجرا شده است و ما طی این مدت سعی کردیم از بناها و کارگران محلی به تناوب استفاده کرده ایم. البته در دیزباد پیمانکاری که گرید از سازمان برنامه و بودجه داشته باشد دو تا بیشتر نداریم چون از این دو فقط یکی حاضر به همکاری شده است.
94. دیزباد در ساختار اجرایی شورا شامل 5 کمیسیون می شد. این کمسیون ها آیا عملا کارکردی داشتند؟ چه دستاوردهایی در این کمیسیون ها بدست آمد؟
کمسیون ها در دوره اول این شورا تشکیل شد اما عملا فقط دو تا از اینها فعالیت داشتند.
95. مبلغ تعهد سالانه دیزبادی ها چقدر است؟ آیا دیزبادی ها در سالهای گذشته تعهداتشان را به خوبی پرداخت کرده اند؟ آیا گزارشی برای نحوه هزینه کرد این مبالغ داده شده است؟
تعهد سالانه برای تامین هزینه های یگان حفاظت برقرار شده بود و در حد دستمزد یک کارگر تعیین می شود، البته در سال های اولیه تعداد بیشتری از مردم پرداخت می کردند ولی در این اواخر تعداد آنها کمتر شده است.
96. نقش دیزباد وطن ماست را در توسعه دیزباد چگونه می بینید؟
دیزباد وطن ماست یک رسانه ملی است که نقش آن در توسعه دیزباد بر همگان روشن است. این رسانه آنچنان جایگاهی را در کشور پیدا کرده که به عنوان رسانه پیشگام روستایی کشور شناخته می شود. مهمتر از هم آنکه این رسانه توسط فردی بصیر، فرهیخته، فداکار و... مدیریت می شود که موجب مباهات هر دیزبادی است.
امیدوارم خداوند به شما سلامتی عنایت فرماید تا همچون گذشته، نه تنها دیزبادی ها اخلاق و رفتار نیکوی شما بهره ببرند بلکه همگان عملکرد شایسته شما را همیشه شاهد باشند.
«دیزباد وطن ماست»- در بخش دوازدهم ادامه مباحث مربوط به دیزباد را از نگاه مهندس محمود کردی با هم مرور می کنیم.
81. دفتر شورای اسلامی دیزباد در حال حاضر در چه شرایطی است و چه امکاناتی در آن وجود دارد؟ شما این دفتر را در کجا تحویل گرفتید و چه تحویل گرفتید؟
ما در شرایطی مسئولیت شورا را بر عهده گرفتیم که شورای قبلی نه دفتری داشت و نه وسیله ای.
ما به مدت ۶ سال منزل تازه ساز و شیک مجتبی کردی را دفتر شورا کردیم و تمام وسایل و تجهیزات آن را نو کردیم و مدت دو سال است آنرا به دفتر زیبای بوستان منتقل کردیم.
82. در طول مدت فعالیت شما فیلم هایی در باب دیزباد ساخته شد. حضور این فیلمسازان از کجا نشات می گرفت؟ و امروز چند اثر در باره دیزباد ساخته شده است؟
پس از فعالیت های خوب محیط زیستی و شهرت دیزباد در این مورد ، اغلب شبکه های تلویزیونی صدا و سیما از داخل وخارج استان به دیزباد آمدند و فیلم های زیادی تهیه و چندین بار پخش کردند. و این روند آنچنان ادامه یافت که از دو سال قبل ما آنها را نمی پذیریم. همچنین بسیاری از روزنامه های کثیرالانتشار گزارش های فراوانی از دیزباد پخش کردند.
83. مراسم مذهبی روستای دیزباد در سال های اخیر با شکوه هرچه تمامتر برگزار شده است. مراسم تاسوعا و عاشورا با برنامه ریزی های فرهنگی انجام شده و اینکه این فضا برای توسعه دیزباد به جهت تنویر افکار عمومی مورد استفاده قرار گرفته است. چه سیاست هایی را در این اقدامات دنبال کردید و چه دستاوردهایی را بدست آوردیم؟
مراسم سنتی تاسوعا و عاشورا همه ساله برگزار می شده است و ما سعی کردیم در کنار. آن مسائل و مشکلات اجتماعی را مطرح و در کاهش آنها قدم برداریم ، همچنین تلاش کردیم تفکرات را روی اهداف ان متمرکز کنیم.
84. سنت نوحصار در این دوره برای ملی شدن مورد توجه قرار گرفت. نتیجه اقدامات در این خصوص چه بود؟
مراسم زیبا و سنتی. نوحصار مورد توجه ویژه قرار گرفت ،به همین دلیل ما چند چشمه سرویس بهداشتی در آنجا ساختیم ، با نصب بنر های بزرگ ریشه و فلسفه این مراسم را بازگو کردیم ،همه ساله به منظور کمک رسانی به مصدومین احتمالی ، چادر هلال احمر را نصب و پزشک و پرستار مستقر کردیم ، همچنین به روشهای مختلف ماهیت ملی این مراسم را برای دیگران تبیین کردیم.
85. در مورد خانه های مخروبه دیزباد به نظر می رسد وضعیت قدری بهتر شده است. چه اقداماتی در شورا برای حل این مشکل صورت گرفت؟
چندین نوبت به صاحبان منازل مخروبه که اغلب ساکن خارج از کشور می باشند اخطار دادیم ، خوشبختانه تعدادی از منازل مخروبه باز سازی شده اند وما به همگی توصیه کردیم بافت و معماری سنتی را رعایت کنند.
86. سیاستگذاری های فرهنگی در دیزباد بر عهده شورای اسلامی است. شعارها و متون زیادی در دیزباد نصب شده است. محور این شعار ها چه بوده و چه نتایجی مورد انتظار بود؟ امروز وضعیت فرهنگی ما با توجه به این اطلاع رسانی ها چطور است؟ آیا به مطلوب رسیده ایم؟
شاخص ترین فعالیت های ما روی مسائل زیست محیطی ، احیا مراسم سنتی و جشن ها , مسائل بهداشتی ، احترام و رعایت ضوابط و مقررات در همه زمینه ها ، مشارکت مردم در برنامه ها ، مشورت با صاحب نظران در تمام برنامه ها ، تعامل با روستاهای اطراف و بالاخره هر چیزی که موجب توسعه دیزباد باشد.
87. طرح هادی در دیزباد چگونه اجرا شد و در حال حاضر در چه وضعیتی قرار دارد؟
بعد از چند سال پیگیری ، عاقبت طرح هادی مورد بازنگری واقع شد و قسمتی از اراضی شمال روستا به طرح افزوده شد
88. در مسیر ترویج کتاب و کتابخوانی در دیزباد چه اقداماتی انجام شد و در حال حاضر وضعیت چگونه است؟
ما در مسجد و جماعت خانه و مدرسه کتاب خانه داریم و دوستداران کتاب می توانند از آن استفاده کنند ، البته در حال حاضر بیشتر ذهن ها روی فضای مجازی متمرکز شده است.