دیزباد وطن ماست
سایت رسمی روستای دیزباد علیا (بالا) از توابع شهرستان نیشابور در استان خراسان رضوی ایران.
دیزباد وطن ماست
سایت رسمی روستای دیزباد علیا (بالا) از توابع شهرستان نیشابور در استان خراسان رضوی ایران.کک در دیزباد مسافران را آزار می دهد
به طور کلی رعایت تمیزی و بهداشت در محیط های روستایی به دلایل کمبود امکانات، آگاهی کم و فعالیتهای خاص زندگی روستایی مشکل میباشد. در محیط های روستایی معمولا حیوانات اهلی که یکی از منابع اصلی انواع آلودگیها میباشند در قسمتی از خانه که فاصله زیادی با محل زندگی انسان ندارد، نگه داشته می شوند. به دلیل صنعتی نبودن دامداری در اکثر روستاهای ایران، انسانها مجبورند هر روز چندین ساعت از وقت خود را در ارتباط نزدیک و مستقیم با حیوانات اهلی سپری کنند که همین مدت کافی است تا انواع حشرات، انگلها و ویروسهای آلوده موجود در محل نگهداری حیوانات اهلی، به آنها منتقل شده و از این طریق به محیطهای انسانی نیز وارد گردد.
خوشبختانه در روستای دیزباد نیشابور، به قول مهندس محمود کردی «مردم باغداری را به جای دامداری انتخاب کرده اند.» همین مساله باعث شده که جز در مواردی چند، طویله ها خالی از دام و بهایم می باشد. اما در همان موارد محدود کک یکی از حشراتی است که به شدت آزار دهنده است. لذا در این یادداشت قصد دارم در مورد این حشره بسیار موذی و آزاردهنده صحبت کنم. این حشره از گونه «کَکْ» ها میباشد. در گویش محلی روستای دیزباد نیشابور به آن «کیگ» نیز می گویند.
کک(Flea)
ککها از دسته حشرات بدون بال هستند و به انواع بسیار گوناگونی همچون «کَک سگ»، «کَک گربه»، «کَک پرندگان»، «کَک انسانی» و ... تقسیم میشوند. تقسیم بندی کک ها با توجه به میزبان آنها و همچنین شکل ظاهریشان صورت میگیرد.
به طور کلی اجزاء مختلف یک حشره کک عبارتست از:
بخشهای بدن:
- پا: سه جفت
- شاخک : دو تا
- بال: ندارد
- سر، سینه، شکم
تفاوت عمده انواع کک در قسمت سر میباشد.
ککها اندازهای بسیار کوچک در حدود 1 تا 4 میلیمتر(بسته به نوع) دارند. رنگ آنها از قهوهای تیره تا کاملا سیاه متغیر است و چرخهی دگرگونی کاملی دارند. آنها بالهای خود را در چرخه تکامل از دست میدهند در عوض به کمک پاهای نیرومند و محکم خود میتوانند حدود 30 سانتیمتر به طور طولی و 20 سانتیمتر به صورت عرضی پرش نمایند. پاهای کک پوشیده از مو است و از سه بند کوتاه تشکیل شده است.
ککها آروارههای مَکش تیز و قدرتمندی دارند که خون میزبان را به وسیلهی آن میمکند. طریقه عمل کک در سطح پوست بدین صورت است که پیش از هر چیز چندین بار سعی مىکند تا جاى مناسبی را براى خود پیدا کند. حشره باید لوله نوشابه خود را روى یکى از هزاران مویرگ خونى که در زیر پوست هستند، قرار دهد. سپس همچون دراکولا مدت دو تا پنج دقیقه از خون قربانى مى نوشد و هر بار نیشش را جاى دیگرى فرو مى برد و این کار را تکرار مى کند تا آن که کاملاً سیر شود. حیوان در یک بار حرکت بر روى پوست در طى چهار وعده غذایى تا ۱۵ بار خون مىمکد. حشره ماده پس از خوردن خون از نظر جنسى بسیار فعال مىشود و شروع به تخمگذاری میکند و در هر مرتبه 4 الی 8 تخم میگذارد.
یک کک ماده طی عمر خود چند صد تخم میگذارد. تخمها به رنگ روشن، کروی یا بیضی و در حدود 0.5 میلیمتر طول دارند. حشره ماده در مکان زندگی میزبان و معمولا در جاهایی همچون داخل شکاف کف اتاق، در زیر لبههای فرش، محل نگهداری دام، در کنار فضولات انسانی و حیوانی تخمریزی میکند. تخمها در صورتی که نابود نشوند بین 6 تا 12 روز به بار نشسته و لاروْکَک از تخم خارج میشود. این کرم بعد از تغذیه از فضولات اطراف خود، پیلهای به دور خود میتند و پیله کرم بعد از حدود چند هفته به یک حشره بالغ تبدیل میشود.
ککها انگلهای خونخوارهستند بنابراین گزش و تغذیه آنها از خون باعث خارش شدید و در مواقعی باعث عفونت پوست میگردد. ککهای انسانی برخلاف ککهای حیوانی، کار گزیدن پوست را در تمام نقاط بدن انجام میدهند. در محل گزیدگی، برآمدگی کوچک قرمزرنگی که یک هالهی کمرنگتر آن را در برگرفته ایجاد می شود اما هیچگونه ورمی در محل آن بوجود نمیآید. در نتیجه واکنش طبیعی بدن، محل گزیدگی دچار خارش میگردد و هر چه بیشتر خارانده شود احساس درد بیشتری ایجاد میکند که در نهایت ممکن است محل آن زخم شده و خون جاری گردد.
محل گزیده شده بلافاصله ایجاد سوزش میکند و به تدریج بر سوزش آن افزوده میگردد که به طور متوسط تا یک هفته سوزش آن ادامه دارد. مقدار سوزش بیشتر از همه به قربانی بستگی دارد. مثلا بچهها درد و سوزش بیشتری را نسبت به بزرگسالان تجربه میکنند و حساسیت بیشتری نشان میدهند.
برای کاستن از درد و خارش محل گزیدگی باید محل آن را خنک کرد که این کار را می توان با مالیدن موادی همچون وازلین، جوهر نعناع خشک، کافور و یا تکهای یخ بر روی قسمت گزیده شده، انجام داد. اشخاصی که حساسیت بسیار بیشتری دارند میتوانند از پادزهر استفاده نمایند.
برای از بین بردن ککهای بالغ و همچنین لاروها باید در درجه اول محیط اطراف خود را پاکیزه نگه داریم. میتوان به کمک جاروبرقی تمام گوشه کنارهای اتاق را جارو و تمیز کرد. در صورتی که آلودگی شدید باشد لازم است تمام قسمتها با سموم مناسب و بی خطر، سم پاشی شود (دوره زندگی ککها درمحیط بیرون خانه مخصوصا در آب وهوای سرد محدود میباشد). همچنین اگر احتمالا کک بر روی بدن یا داخل لباسها وجود دارد، لازم است لباسها با پودرهای شوینده شسته شود و همچنین سطح بدن نیز باید با آب و صابون به طور مناسب شستشو گردد.
اگر ککی را گرفتید بلافاصله نابودش کنید چون برخلاف حشراتی که بدون بال هستند به سرعت می پرد و برای بار دوم نمیتوانید آن را ببینید. برای نابود کردن یک کک، ابتدا آن را به شدت بین انگشتان خود بمالید تا له شود و سپس بدنش را چند قسمت کنید(!).
معمولا ساکنان دیزباد که در کنار منزل خود از چهارپایان نگهداری می کنند به دلیل تماس هر روزه با این ککها، به آنها عادت کردهاند و مشکل و ناراحتی خاصی در این رابطه برای آنها وجود ندارد اما کسانی که برای گردش و تفریح از شهر به دیزباد میروند، در صورتی که در محیطهای مستعد وجود انبوه کک(همچون طویله گوسفندان و خانههایی که صاحبان آنها گله دارند)، حضور پیدا کنند، بدنشان مورد هجوم ککها قرار گرفته و به خارش میافتد.
