دیزباد وطن ماست

سایت رسمی روستای دیزباد علیا (بالا) از توابع شهرستان نیشابور در استان خراسان رضوی ایران.

دیزباد وطن ماست

سایت رسمی روستای دیزباد علیا (بالا) از توابع شهرستان نیشابور در استان خراسان رضوی ایران.

توسعه و موانع توسعه روستای دیزباد علیا

عمران و توسعه روستایی عبارت است از کلیه اقدامات بنیادی که موجب اصلاح وضع اجتماعی اقتصادی و فرهنگی روستا ها می شود، استعدادهای بالقوه را به بالفعل تبدیل و دگرگونی سیستم اقتصادی و اجتماعی بر اثر عدالت واقعی در نتیجه توسعه روستاها در حقیقت پاسخگوی نیازهای محسوس و نامحسوس جامعه روستایی خواهد بود.

از نظر سطح توسعه یافتگی در جهان دوگانگی وجود دارد یک دسته کشورهای پیشرفته و توسعه یافته هستند که روشهای تولیدی آنها کاملا از سنتی به صنعتی تغییر پیدا کرده دسته دوم کشورهای در حال توسعه یا توسعه نیافته هستند که به آنها «کشورهای در حال گذر» گفته می شود در این کشورها روشهای تولید آمیخته ای از روشهای سنتی و صنعتی است و بسته به اینکه چقدر صنعتی باشد درجه توسعه یافتگی کشور تعیین شده است.

کشور ما در زمره کشورهای در حال توسعه و گذر و به عبارتی جزئی از جهان سوم میباشد. از علل عقب ماندگی حهان سوم فقر منابع، عدم ثبات سیاسی؛ دست نشانده بودن دولتها در این کشورها بوده است. علت اینکه ایران با وجود منابع غنی نفت و گاز و... جزئی از جهان سوم محسوب می شود می توان به عدم ثبات سیاسی و دست نشاندگی دولتها اشاره کرد. کشور ما در زمانی کمتر از 100 سال یعنی از زمان انقلاب مشروطه سه انقلاب و 10 تحول عمده سیاسی بخود دیده که فارغ از قضاوت در مورد این تحولات باید توجه داشت که پیامد حتمی آنها این است که در جامعه ای که عمر متوسط تحولات سیاسی آنها حدود 10 سال باشد هیچ فرهنگ و اقتصادی نمی تواند پا بگیرد. در هر حادثه مهم سیاسی الزاما چند سال صرف از بین بردن آن دسته از مبانی اقتصادی می شود که مورد قبول گردانندگان سیاست نیست و چند سال نیز صرف ساختن مبانی تازه می شود. بنابراین هر تحول سیاسی مهم برای بوجود آوردن یک ساختار اقتصادی تازه به زمانی نسبتا طولانی نیاز دارد. اگر پس از ایجاد ساختار تازه خود نظام سیاسی تغییر پیدا کند بدیهی است قبل از اینکه نظام اقتصادی تازه شروع به بهره دهی کند دوباره نوسازی شروع می شود و بهر حال تولید اقتصادی قربانی تحولات سیاسی می گردد.

از علل دیگر توسعه نیافتگی رشد جمعیت است. در طول کمتر از 10 سال جمعیت ما دوبرابر شده است. از علل دیگر تک محصولی بودن کشور ماست که نوسانات بازار باعث می شود ما یک شبه احساس فقر یا ثروتمندی کنیم.

و علل توسعه و عدم توسعه یافتگی دیزباد را در اینجا بخوانید...

عمران و توسعه روستایی در دیزباد

دیزباد از نظر شاخصهای توسعه روستایی بایستی رشد پیدا کند و طرحهایی در آنها اجرا شود تا درآمد سرانه آن بالا رود. از جمله این طرحها عبارتند از:

1-شورا: خوشبختانه شورای اسلامی، امروز بسیار متفاوت عمل می کند و همین امیدهای زیادی را برای تغییر در دیزباد بیدار کرده است.

2- بهسازی: طرح بهسازی و ایجاد راه های روستا و راه های مالرو، محیط زندگی را در روستا مساعدتر می کند و مقداری از جاذبه شهر ها بکاهد و افرادی که قبلا حاضر به ماندن در دیزباد به علت محیط نامساعد نبودند، متمایل به ماندن در روستا کند.

3-فعالیتهای آب و خاک و زهکشی، سدهای خاکی و... پوشش انها در تحرک اجتماعی تاثیر می گذارد و در آمد وسیعی را در دیزباد بوجود می آورد و همچنین موجب افزایش اشتغال و بازگشت دیزبادی ها می شود و در نهایت منجر به افزایش درآمد محصولات باغی دیزبادی ها می شود. افزایش این درآمد خود سبب می شود که دیزبادی ها به بازگشت تمایل بیشتری پیدا کنند.

4-تاسیسات کشاورزی مانند: تعمیرگاه ماشین آلات کشاورزی، مراقبتهای پزشکی و پروژه های دامی باعث افزایش اشتغال و میزان درآمد و استفاده از روشهای نوین در تولید می شود.

5-احداث و توسعه شبکه راههای روستایی: جاده تخته دیزباد تا جاده مشهد –نیشابور بطول ؟؟ کیلومتر آسفات شود. این اقدام باعث می شود که دسترسی مردم به زمین های مشاع تخته نسبت به گذشته بهتر شده و در نتیجه بتوانند از زمین هایی که کشت و کار و کشاورزی در آنها راحت تر است، استفاده کنند. همچنین این مساله باعث افزایش رقبت افراد به سرمایه گذاری در جاده تخته شده و موجب افزایش درآمد دیزبادی ها می شود. از طرف دیگر با سهولت رفت و آمد بین دیزباد و نیشابور، بهره گیری فرهنگی، آموزشی و اداری بیشتر میسر می شود.

6-تامین آب آشامیدنی: دیزباد تا قبل از انقلاب به لوله کشی آب آشامیدنی تجهیز نبود. این مساله سبب می شد که دیزبادی ها مجبور باشند از جشمه ها آب مصرفی خود را تامین کنند و این برای مردم دیزباد که اکنون در شهرها شرایط مطلوبی را تجربه می کردند، دیگر قابل قبول نبود. امروزه با تامین آب آشامیدنی سالم لوله کشی موجب بهتر شدن سطح زندگی مردم شده است.

7-ایجاد و توسعه شبک برق روستا در مصارف کشاورزی و صنعتی و خانگی: خوشبختانه در دیزباد قبل از انقلاب روستای دیزباد دارای یک موتور دیزلی برق بود که فقط شبها چند ساعتی روشن بود اما با برقدار شدن دیزباد و پیوستن به شبکه برق منطقه ای تحولات بزرگی در زندگی مردم بوجود آمد از جمله استفاده از 8 قلم وسایل برقی خانگی. برق علاوه بر افزایش درآمد و اشتغال بر فرهنگ عمومی مردم موثربوده است. بطوریکه امروز بیش از 99 درصد مردم درخانه رادیو و تلویزیون دارند.

8- ایجاد و توسعه مراکز آموزشی: دیزباد در سال 1312 دارای مدرسه ابتدایی و راهنمایی بوده است. در حال حاضر دیزباد مدرسه ندارد و با توجه به شرایط خالی السکنه شدن دیزباد در سال های پس از انقلاب، آوردن مدرسه به دیزباد ضرورت ندارد. با این حال ایجاد و و توسعه مراکز آموزشی در هر منطقه ای موجب بهبود فرهنگ عمومی و تحرک اجتماعی روستا ئیان و کاهش مهاجرت می شود.

9-بهداشت و درمان: روستا در حال حاضر با داشتن یک مرکز بهداشت و بدون پزشک تمام وقت داروخانه، آزمایشگاه، دندانپزشکی از نظر خدمات بهداشتی در سطح قابل قبولی نیست. امروزه اگر کوهنوردی دچار مشکلی شود بدلیل نبودن امکانات پزشکی در دیزباد و فقدان دارو و درمان در معرض خطر قرار دارند ضمن اینکه این خدمات همچنین از رفت و آمد و صرف هزینه و وقت برای رفتن به مشهد یا نیشابور می کاهد.

10-بهسازی مساکن روستایی: خوشبختانه دیزبادی ها به صورت خودجوش اقدام به بازسازی منازل خویش می کنند اما این باز سازی در همه زمان ها به معنی مقاوم سازی در برابر بلایای طبیعی نبوده است.

موانع توسعه روستایی در دیزباد علیا

1-مهاجرت نیروی فعال: از موانع مهم توسعه روستایی در دیزباد این است که بهترین مغزها و کیفی ترین نیروهایش رااز دست داده و بیشتر آنها به شهرهای مشهد، تهران و نیشابور رفته و آنهایی که در روستا می مانند در گروهای سنی کمتر فعال هستند و به عبارت دیگر نیروی فعال دیزباد بیشتر مهاجرت می کنند.

2-فرار سرمایه ها: افراد مهاجر به شهرها در شهر ها نیاز به سرمایه برای کار و تحصیل دارند و درنتیجه آنها سرمایه خود را از روستا به شهر انتقال می دهند و گریز سرمایه از دیزباد به شهرهای دیگر مسئله رنج آوری است.

3-نظام زمین داری: دیزباد بدلیل خرده مالکی نسبت به میزان باغ ها افت تولید دارد. چراکه برخی از افراد اصلا برای باز کردن محصولات باغ های کوچکشان به دیزباد نمی آیند. این بدین دلیل است که برخی مالکین دارای قطعات کوچک زمین میباشد و ارزش آن را ندارد که برای آن سرمایه گذاری کنند. از طرفی چون این باغ ها روی کوه ها واقع شده اند امکان استفاده از ماشین آلات کشاورزی وجود ندارد و نیروی انسانی زیادی هدر می رود و ... از معایب دیگر خرده مالکی عدم مهارت برخی مالکان و به هدر رفتن منابع پولی و آب و زمین می شود.

4-فقدان یک مرکز برنامه ریزی در روستا: دیزباد شبیه نیازمندی است که خیلی ها قصد کمک دارند اما دقیقا نیازهایش را نمی دانند. هرچند شورا و دهداری و جهاد و ... فعالند اما تا کنون انسجام کمتری در این ارگانها وجود داشته و باید انسجام بیشتری ایجاد شده و کمکها و بودجه ها از یک کانال آن هم با پشتوانه تحقیقی علمی هزینه شود و همواره این سوال مطرح باشد که چه کسی کجا و چگونه هزینه کند؟

5-عدم مشارکت مردم در طرحها و جریان توسعه: در این چند سال هر طرحی که در روستا اجرا شده دولت هم طراح و هم مجری بوده است. در نتیجه بودجه های هنگفتی خرج شده بدون اینکه نتایج در خور شایسته ای بدست آید. اگر نقش دولت مطالعه، آموزش، برنامه ریزی، سازماندهی، کمک مالی و ارزیابی پروژه ها و اجرای طرحها باشد، نتایج مفید تری حاصل می شود.

8- موانع فرهنگی توسعه

الف-خوشبختانه مردم دیزباد تحصیلات بالایی دارند و از این نظر ما هیچ مانعی در روستای دیزباد علیا نداریم.

ب-اعتقادات خرافی: برخی اعتقادات خرافی وجود دارد که ضد توسعه است. مانند"اعتقاد به دعا نویسی برای چشم زخم و بیماریها، اعتقاد به بدیوم بودن بعضی روزها اعتقاد به بدقدمی و خوش قدمی و..." این موارد نیز خوشبختانه در روستای دیزباد دیده نمی شود.

9-موانع روانی توسعه

الف-غریبه پرستی: عدم اعتماد به خودی ها و توجه بیش از حد به غریبه ها در میان دیزبادی ها وجود ندارد. اتفاقا دیزبادی ها نسبت به غریبه ها احساس خوبی ندارد و حتی کسانی که امروز از روستاهای دیگر به دیزباد آمده اند، دیزوند درجه دو محسوب می شوند.

ب-فرد گرایی: وجود روحیه فرد گرایی و عدم توجه به تعاون و مشارکت مثلا اعتقاد به این ضرب المثل که"دیگ شریکی بجوش نمی آید" نیز در میان دیزبادی ها کم و بیش وجود دارد اما در عین حال دیزبادی ها در کارهای تعاونی که مدیریت خوبی داشته باشد، بسیار کارنامه درخشانی دارند.

ج-مطلق گرایی: به این معنی که: «یا زنگی زنگ یا رومی روم» و اینک یک فرد یا یک گروه یا یک پروژه یا کاملا منفی است یا مثبت است.

10-موانع مذهبی توسعه: دیزبادی ها در این خصوص نیز اعتقادات بسیار خوبی دارند. آنها به سخت کوشی و کسب درآمد بالا اعتقاد دارند و این عامل موثری در توسعه دیزباد است.

11-عدم حاکمیت نگرش علمی: کنشها در روستا بیشتر عاطفی است و نگرش علمی و عقلانی کمتری برکنشها حاکم است. اما در دیزباد این مساله وجود ندارد.

12-عدم انتقادپذیری و مشورت طلبی مسئولین: تحمل انتقاد بحد کافی وجود ندارد. در این مورد نیز در دیزباد بویژه در شرایط فعلی شرایط مطلوبی وجود دارد.

13-گران تمام شدن تکنولوژی جدید: با توجه به شکاف درآمدی شهر و روستا امکان استفاده از خدمات متخصصان و و صاحبان ماشینهای کشاورزی شهرنشین که دارای توقع درآمدی بالا هستند برای دیزبادی ها گران تمام می شود و امکان استفاده کمتر وجود دارد.

زمینه مشارکت مردم در توسعه دیزباد:( پیشنهادات محقق جهت توسعه دیزباد):

1- در جریان پروژه های عمرانی که در دیزباد انجام می شود باید نقش اصلی را به مردم واگذار کرد و دولت و ارگانهای ذیربط باید نقش کمکی داشته باشند:

در انجام پروژه ها دولت در این زمینه ها می تواند کمک نماید:

الف--ایجاد نیاز در مردم :اگر مردم به اهمیت راه ها و سیستم آبرسانی آگاهی داشته باشند، قطعا برای اجرای طرح ها خود پیشقدم خواهند شد.

ب-در زمینه تحقیقات و برنامه ریزی مردم را یاری نماید.

ج-اختصاص بودجه و کمکهای مالی به اجرای طرحها

2-تقویت شورا

3--استفاده بهینه از نیروهای فعال و تحصیلکرده دیزباد (ساکن و غیر ساکن) و

4--تقویت و اهمیت دادن به مشارکت و فرهنگ مشارکت با تشکیل شرکتهای سهامی برای اجرای فعالیت های یکپارچه

5--تشکیل تعاونی های تولیدی صنعتی ومصرفی با سرمایه گذاری مردم

6--پرداخت سوبسیدبرای استفاده از تکنولوژی جدید از طرف دولت

7--تشکیل شورای برنامه ریزی روستایی