دیزباد وطن ماست
سایت رسمی روستای دیزباد علیا (بالا) از توابع شهرستان نیشابور در استان خراسان رضوی ایران.
دیزباد وطن ماست
سایت رسمی روستای دیزباد علیا (بالا) از توابع شهرستان نیشابور در استان خراسان رضوی ایران.نقش اینترنت در توسعه روستای دیزباد علیا
اینترنت بستری است که بیش از شهرها می تواند باعث توسعه روستا ها شود. این نوشتار که گرته برداری از «نقش اینترنت در توسعه روستاهای ایران» است به این مهم می پردازد. امیدواریم به زودی شاهد توسعه امکانات زیرساختی برای ورود اینترنت به دیزباد باشیم. قطعا توسعه زیرساختی برای استفاده از امکانات اینترت در دیزباد پیشرفت فوق العاده ای را برای این روستا رقم خواهد زد.
قابلیت های اینترنت برای رشد و توسعه روستاها بیشتر از ظرفیت های آن برای خدمات رسانی به شهرها است اما متأسفانه در کشور ما توجه چندانی به ظرفیت اینترنت در روستاها نشده و این در حالی است که نیاز نقاط دوردست و روستاها به اینترنت و کاربردهای آن، جدی تر و یا همسنگ با شهرهاست.
در حقیقت این روستاها هستند که بار بخش اقتصاد کشاورزی را بر دوش می کشند. اگر اطلاعات به آن ها برسد با کیفیت بهتری مراحل کاشت، داشت و برداشت را انجام می دهند و باعث رشد اقتصاد کشاورزی می شوند. با توسعه ICT در روستاها شرایط بهتری در زندگی روستاییان به وجود می آید و خانواده هایشان در رفاه و آسایش بیشتری قرار می گیرند.
لذا برای تأمین عدالت اجتماعی، حق و اولویت با روستاییان است تا بتوانند به آموزش، تجارت الکترونیک و دولت الکترونیک دسترسی داشته باشند و از شهرها عقب نباشند. به اعتقاد کارشناسان اگرچه زیرساخت های ارتباطی روستاها در ایران در مقایسه با زیرساخت های شهرها فعلا ضعیف است، اما اگر ما توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات را مطابق استانداردهای امروز جهان در نظر بگیریم، زیرساخت های ارتباطی سنتی و قدیمی در شهرهایی وجود دارند که مناسب و کارساز نیستند و باید کلا با روش های جدید مثل فیبر نوری شبکه را به همه جا گسترش دهیم تا زیرساخت مناسب ایجاد شود. اگر برنامه مناسبی برای توسعه زیرساخت ملی داریم باید روستاها نیز دیده شوند و حداقل بسیاری از روستاهای سر راه شبکه ملی، تحت پوشش قرار گیرند.
به اعتقاد آن ها تمام کاربردهایی که برای استفاده از ICT در شهرها پیش بینی می شود، در روستاها نیز قابل استفاده است. مثلا اگر بحث بانک داری الکترونیکی مطرح می شود بهترین کاربران روستاییان هستند که به علت دوری راه مجبورند یا حساب بانکی نداشته و یا در شهرها حساب داشته باشند و مجبورند برای استفاده از آن به شهر بیایند. کارت اعتباری برای روستاها اهمیت کمتری از شهرها ندارد. اغلب کشاورزان به علت نبود سیستم اعتباری مجبور هستند تولیدات خود را به قیمت نازل پیش فروش کنند، در حالی که اگر کارت اعتباری داشته باشند می توانند از خدمات آن استفاده کنند و تولیدات خود را به واسطه ها نفروشند. روستاییان مجبورند فرزندان خود را برای تحصیل به شهرها بفرستند. آموزش های مجازی، مدارس مجازی و دانشگاه های مجازی تا حد زیادی می تواند این مشکل را رفع کند.
اصولا یک وب سایت اینترنتی چه کاربردی برای روستاها می تواند داشته باشد؟
در هزاره سوم و با حضور فناوری های نوین ابزار معرفی کشورها ، شهرها و روستاها تغییر اساسی پیدا کرده و وب سایت ها و وبلاگ ها ابزار معرفی این مناطق در سراسر جهان شده اند . با توسعه امکانات زیر ساخت فناوری اطلاعات ، پیش بینی می شود که نه تنها شهرها و روستاها بلکه در آینده تقریبا تمام مردم خود یک وب سایت یا وبلاگ داشته باشند .
تکنولوژی وب ۲ که در حال گسترش است و از هم اکنون مراحل پیاده سازی آن شروع شده به کاربران این اجازه را خواهد داد که به راحتی بتوانند وب سایت خود را طراحی کرده و یا اگر وب سایتی نداشته باشند وب ۲ به صورت خودکار برای آنها سیستم جستجویی را طراحی می کند که مانند وب سایت اطلاعات را در اختیار همگان قرار می دهد.
اما اینکه چرا روستاها به دنبال وب سایت هستند؟
زیرا خوشبختانه در کشور ما تعداد دانشجویان و فارغ التحصیلان روستاها زیاد شده است و این جوانان پتانسیل های زیادی را در روستاهای خود می بینند که فکر می کنند با معرفی آن باعث جذب گردشگر یا توجه مسئولین برای سرمایه گذاری در روستاها یا معرفی آداب و رسوم خودشان می شوند . لذا توسعه وب سایت های روستاها طبیعی بوده و در آینده با سرعت بیشتری ادامه می یابد.
نکته جالب تر اینکه از هم اکنون شاهدیم با توسعه دفاتر ICT روستایی حداقل ۵ روستای کشور خدمات فروش الکترونیک برای محصولات خود را ایجاد کرده اند و ۱۵۰ روستا نیز بانکداری الکترونیک را از طریق اینترنت تجربه کرد ه اند و در برخی استان ها مثل استان گلستان، ۲۲۰ روستا صاحب دفاتر ICT روستایی هستند که از این میان ۵۰ روستای استان گلستان مجهز با بانکداری الکترونیک هستند.
وضعیت توسعه اینترنت در توسعه روستاهای ایران چگونه است؟
خوشبختانه توسعه فناروی اطلاعات و ارتباطات روستایی نسبت به توسعه این تکنولوژی ها در شهرهای ایران از جایگاه مناسبی برخوردار است به گونه ای که در سطح دنیا وضعیت ICT روستایی به عنوان نماد و نشانه ترقی ایران مطرح می شود و حتی در آخرین برررسی انجام شده در مرداد ماه سال ۸۶ توسط یونسکو و سازمان AFACT در تایلند؛ پروژه ICT روستای قرن آباد گلستان توانست رتبه اول منطقه آسیا و اقیانوسیه در زمینه خلاقیت و نوآوری را کسب کند. البته مسوولین وزارت ارتباطات ایران توجهی به این پروژه نداشته و این گونه پروژه ها در کشور به فراموشی سپرده شد اند. کما اینکه بعد از کسب این جایزه پهنای باند مرکز آِ سی تی این روستا که قبلا ۲ مگابیت در ثانیه بود به ۶۴ کیلو بیت در ثانیه کاهش یافت من فکر می کنم دلیلش هم این است که آنها اعتقادی به IT از ICT ندارند و عاشق تلفن همراه و تلفن ثابت هستند.
اگر امروز پروژه هایی مثل ثبت نام اینترنتی کنکور یا کارت هوشمند سوخت و امثال آن را می بینیم، اینها هیچ ربطی به وزارت ارتباطات ندارد و توسط سازمانها و دستگاه های دیگری اجرا شده است.
ایجاد وب سایت های روستایی تا چه می تواند در جذب گردشگر داخلی وخارجی به این مناطق نقش داشته باشد و آیا سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در این زمینه اقداماتی انجام داده است؟
بله قطعا ایجاد و راه اندازی وب سایت می تواند باعث جذب توریست ها شود. ما مناطق پر جاذبه متعددی در روستاهای ایران داریم . برخی روستاها مانند ماسوله و کندوان شهرت جهانی دارند و از طریق جذب گردشگر می توان میلیون ها دلار درآمد زایی کرد. یکی از مواردی که درباره روستای قرن آباد ما فکرش را هم نمی کردیم جذب گردشگر به این روستا بود. به طوری که توانسته به طور متوسط در تابستان بیش از ۴۰۰ گردشگر را به منطقه جذب کند. حتی مدیران سازمان های مختلف برای بازدید های نوبه ای به این روستا می آیند و از پروژه بازدید می کنند.
طبیعتا سازمان میراث فرهنگی هم می تواند در راستای ماموریت ها و اهداف خود در این زمینه برنامه ریزی کند و راه اندازی وب سایت یا پرتال روستاهای ایران نقشی اساسی در معرفی توانمندی های روستاهای ایران ایفا خواهد کرد.
و چه منطقه ای در ایران دارای مقام اول روستاهای اینترنتی است؟
به طور قطع استان گلستان در این زمینه مقام اول را دارد.
دلیل این موضوع چیست؟
شاید به دلیل فرهنگ سازی که در این منطقه در زمینه روستاهای اینترنتی صورت گرفته است. شما می دانید که اولین روستای اینترنتی ایران به نام شاهکوه و اولین پروژه ICT روستایی ایران در قرن آباد در همین استان گلستان اجرا شده است. لذا هر جا فرهنگ سازی صورت گرفته پروژه های مرتب طبعا آن هم رشد یافته است.
عوامل موفقیت توسعه آی‌سی‌تی در روستاها چپیست؟
کارشناسان پس از بررسی علل موفقیت برخی از کشورها در توسعه آی‌سی‌تی در مناطق روستایی متوجه شدند که در این میان عوامل مهمی نقش دارند. این عوامل بنا بر نظر کارشناسان عبارتند از: مشارکت قابل توجه سازمان‌های غیردولتی در ایجاد مراکز فناوری اطلاعات، جلب مشارکت روستاییان، توجه به نیازهای محلی، استفاده از نیروهای بومی، تامین هزینه‌های مراکز از طریق ارائه خدمات و عدم‌وابستگی به بودجه‌های دولتی.
چالش‌های توسعه ICT روستایی چیست؟
اگر بخواهیم چالش‌های اساسی که توسعه ICT روستایی با آنها مواجه است را مورد بررسی قرار دهیم می‌توانیم به موارد ذیل اشاره نمائیم
۱- اطلاعات ناکافی مردم از مزایای فناوری اطلاعات و ارتباطات.
۲- کمبود امکانات ارتباطی و عدم دسترسی روستائیان به کامپیوتر و وسایل مورد نیاز ( با توجه به هزینه بالای تهیه این امکانات).
۳- مشکل زبان و عدم تطابق زبان کاربر و اکثر سایت‌های شبکه اینترنتی: به غیر از این مشکل، که جنبه عمومی در جهان دارد مشکل بی سوادی و بیگانگی برخی روستائیان حتی با زبان فارسی نیز مطرح می‌گردد.راه حل این مشکل می‌تواند ایجاد شبکه‌هایی به زبان محلی باشد مثل مدل Kothmale یا حتی سوادآموزی و آموزش از طریق شبکه‌های خاص (e-learning). از طریق ایجاد زبانهای تصویری نیز امکان ارتباط بیسوادان به اینترنت را می‌توان فراهم کرد.
۴- کمبود نرم افزارهای جامع و مناسب به زبان فارسی.
۵- عدم وجود یا کامل نبودن سایت‌های مربوط به ارگانهای دولتی.
۶- نبود انگیزه کافی برای استفاده از اینترنت و اطلاعات موجود در شبکه‌های مختلف برای روستائیان (معضل فرهنگی).
۷- ارتباط دادن امکانات و اطلاعات موجود با مراکز اینترنتی.
۸- قدیمی بودن خطوط ارتباط تلفنی روستاها و مناطق دوردست.
۹- نبود نیروی متخصص محلی که بتواند راهنمایی‌های لازم را انجام دهد. در این خصوص از هم اکنون آموزش حضوری و مجازی بعضی از افراد خاص باید در دستور کار دولت باشد و در برنامه توسعه چهارم روی آن سرمایه گذاری شود.
۱۰- کافی نبودن منابع مالی اختصاص یافته و کمبود انگیزة اساسی برای بخش خصوصی در سرمایه‌گذاری در این پروژه‌ها.
