دیزباد وطن ماست
سایت رسمی روستای دیزباد علیا (بالا) از توابع شهرستان نیشابور در استان خراسان رضوی ایران.
دیزباد وطن ماست
سایت رسمی روستای دیزباد علیا (بالا) از توابع شهرستان نیشابور در استان خراسان رضوی ایران.نقشه دیزباد در سایت آتشینه
«دیزباد وطن ماست»- سایت آتشینه که یکی از سایت های خوب گردشگری در کشور است ضمن قرار دادن اطلاعات کامل سفر برای مسافرت به دیزباد، شرح مختصری در معرفی دیزباد نوشته است.
در این یادداشت آمده است:
دیزباد روستایی در شهرستان نیشابور در بخش زبرخان است. روستای دیزباد که بر روی دامنه، به صورت شرقی-غربی استقرار یافته از نوع پلکانی بوده و در دامنه‌های جنوبی رشته کوههای بینالود واقع شده است.
اکثر مردم دیزباد مشغول باغداری به شکل نوین هستند.نگاه باغداران دیزبادی به منابع تولید نگاهی نسبتا علمی است. برای استفاده بهینه از آب تمامی استخر و کانالهای خاکی پوشش داده شده است به نحوی که بدون اجازه مردم قطره ای آب جا به جا نمی‌شود.
دیزباد به دلیل شرایط زیست محیطی مناسب و مدیریتی آگاهانه شرایط مطلوبی را برای تولید انواع محصول باغی ایجاد کرده است.
ظرفیت ممتاز روستا و توجه ویژه به سلامت و کیفیت محصول این منطقه را در رده صادر کنندگان عمده گیلاس و آلو به بازارهای اروپایی و حاشیه خلیج تبدیل کرده، تنوع وکیفیت گیاهان دارویی نیز از دیگر سرمایه‌های طبیعی این روستا می‌باشد.
تاریخ استنادی این روستا به سال 95 هجری شمسی برمی گردد. نام آن در قرن سوم قصر الریح و بعد چهل اشکوب بوده است. قدمت دیزباد و سوابق فرهنگی آن موجب دگرگونی هویت مردم شده است.
در سال 1312 مدرسه ناصرخسرو دیزباد تاسیس شد که ازگرانبهاترین منابع دگرگونی فرهنگی این دیار بوده است.
مردم دیزباد با وجود مشغله زیاد به تحصیل هم پرداختند، این روستا توانسته است، نخبگانی را به جامعه تحویل دهد که موجب مباهات همه روستاییان است.
در سال 1348 نام دیزباد به عنوان یکی از معدود روستاهای صددرصد باسواد ایران در یونسکو ثبت شد.
60 سال قبل که شبها بیشتر روستاها غرق در تاریکی بود دیزبادیان فانوسهایی را در معابر آویز کرده بودند تا روشنایی فراهم شود,در فاصله زمانی اندکی اولین شبکه برق خصوصی روستا افتتاح شد.
اهالی این روستااز پیرو مذهب اسماعیلیه و اثنی عشری هستند.
پیروان شیعه اثنی عشری در بالا ده و میان ده و پیروان مذهب اسماعیلیه در پایین ده در دو محله اصلی دیزباد زندگی می‌کنند.
این روستا سه قبرستان دارد در دو قبرستان پایین و بالا دفن شدگان به طور یکدست از یکی از دو مذهب رایج در روستا هستند که به نظر می‌رسد به علت مسافت قبرستانها از یکدیگر جدا شده باشند.
مردم دیزباد که به صورت مهاجر درمشهد، نیشابور و تهران زندگی می‌کنند از وطن و اصالت خویش جدا نشده اند و در مراسم خاصی مثل فصل برداشت محصول و مراسم مذهبی "نوحصار" که در هفتــه آخـر مــرداد برگزار می‌شود گردهم می‌آیند .
نوحصار مراسم مذهبی است که در جمعه آخر مرداد هر سال توسط هر دو گروه اسماعیلیه و اثنــی عشـری در منطقه‌ای به همین نام برگزار می‌شود.
روز نوحصار از سال 912 همه ساله در مکان خاص و تاریخی مشخص برگزار می‌شود تمامی اهالی روستا اعم از ساکنین روستا و ساکنین شهرهای ایران و همچنین دیزبادیهای مقیم خارج از کشور سعی می‌کنند در نوحصار شرکت کنند. نوحصار پیام آور وحدت، یکرنگی، تسلیم و تواضع شرکت کننده گان در آن است.
باد محلی دیزباد با توجه به شرایط مناسبی که دارد ,دارای جنبه اقتصادی است . این باد بعنوان کانون تامین انرژی آینده منطقه مد نظر قرار گرفته‌است .
مهمترین مزیت این باد مناسب بودن آن برای تولید انرژی برق است .
وزش این باد در تابستان تا حدود زیادی به تعدیل و لطافت هوا در مناطق میانی و شمالی دشت نیشابور کمک می‌کند .با توجه به این شرایط نیروگاه بادی دیزباد در سال ۲۰۰۲ در این منطقه احداث شد.
تخت قلندران، نووعده گاه و جایگاه چرخ ریسمان عاشق از جمله مکانهای تاریخی روستا می‌باشند.
در حال حاضر این روستا دو مجتمع بزرگ و زیبا ی فرهنگی، مذهبی و خدماتی دارد
امامقلی خاکی خراسانی از داعیان اسماعیلی و شاعران فارسی زبان در سده ۱۱ هجری قمری و محمد فدایی خراسانی از داعیان اسماعیلی و شاعران و نویسندگان فارسی زبان در سده۱۲ هجری قمری از مشاهیر دیزباد هستند.
منبع:
http://fa.wikipedia.org/
http://www.dizbad-shora.com/
http://dizbad.persianblog.ir/
http://dizbad.ir
http://dizbad38.persianblog.ir/1389/7/
محبوب ترین نام دیزباد مشخص شد
«دیزباد وطن ماست»- تمدن دیزباد در پس از اسلام و پیش از اسلام و توجه نویسندگان به این منطقه به دلیل امنیت و حصین بودنش، سبب شده که اسامی مختلفی به آن در مقاطع مختلف تاریخ اطلاق شود.
این اسامی را در دیزباد وطن ماست معرفی کرده و در نظر سنجی آنها را بررسی کردیم تا بدانیم کدام یک از این اسامی با ذائقه امروزی دیزبادی ها سازگار تر است.
نتایج این نظر سنجی می تواند برای طرح هایی از قبیل نام گذاری بوستان منصور و کوچه باغ های دیزباد مورد استفاده قرار گیرد.
این اسامی عبارتند از:
1. اسپیدوز: قدیمی ترین نام دیزباد که به تاریخ این منطق در دوره اقامت زرتشی ها در دیزباد مربوط می شود.
2. قصر الریح: اسمی قدیمی که با ورود اعراب بر دیزباد گذاشته شد.
3. چهل اشکوب: به معنای چهل طبقه است که به معماری دیزباد بر می گردد.
4. دیزباد: نام منطقه ای که دیزباد علیا در آن واقع شده است.
5. دیزباد علیا
6. دیزباد بالا: ورودی این روستا با تابلو دیزباد بالا مشخص شده است.
7. دژباد: برخی اسناد تاریخ از آن به دژباد یاد کرده اند.
8. دزباد: در مقدمه کتاب دیوان اشعار خاکی که توسط انتشارات کیهان منتشر شده، خاکی را اهل دزباد معرفی می کند.
9. دوزبا: به لفظ محلی دیزباد را دوزبا می گویند.
10. دیزباد نیشابور: دیزبادعلیا در خط راس روستاهای نیشابور و مشهد است. روستاهای دیزباد سفلی یا دیزباد پایین و قاسم آباد مرتبط با منطقه احمد آباد مشهد هستند.
دیزباد از نگاه جواد اسماعیلی
تارنمای «روشناوند - کنعان» گزارش تصویری و نوشتاری بسیار خوبی از دیزباد بالا ارائه داده، که عکس های آن با کادر مشکی در آینده منتشر می شود. اما گزارش نوشتاری آن را در این یادداشت به طور کامل نقل می کنیم.
دیزباد در ناحیه شمال کیلومتر 80 جاده مشهد نیشابور و روی سلسله جبال بینالود و در میان رودخانه ها و چشمه های جوشان و باغ های سرسبز قرار دارد. دیزباد در میان دژی از کوهها مأمنی است برای زنان و مردانی که با مشکلات جنگیده اند و برای پیشرفت و تعالی خویش لحظه ای از تلاش باز نایستاده اند.
تاریخ استنادی این روستا به سال 95 هجری شمسی برمی گردد. نام آن در قرن سوم قصر الریح و سپس چهل اشکوب بوده است. قدمت دیزباد و سوابق فرهنگی آن موجب دگرگونی هویت مردم شده است.
تأسیس مدرسه ناصرخسرو دیزباد در سال 1312 از جمله گرانبهاترین منابع دگرگونی فرهنگی این دیار بوده است. مردم و جوانان دیزباد با وجود مشغله فراوان لحظه ای سستی نکرده و درجات علم و کمال را با سرعت طی نموده اند و این روستا توانسته است نخبگانی را به جامعه تحویل دهد که موجب مباهات همه روستاییان است، به طوری که در سال 1348 نام دیزباد به عنوان یکی از معدود روستاهای صددرصد باسواد ایران در یونسکو به ثبت رسید.
در حدود 60 سال قبل که شبها بیشتر روستاها غرق در تاریکی بود دیزبادیان فانوسهایی را در معابر آویز کرده بودند تا ستارگان تنها روشنی دهنده نباشند و در فاصله زمانی اندکی اولین شبکه برق خصوصی روستا افتتاح شد.
دیزبادیها به فرهنگ و سنن تاریخی خود بسیار پایبند هستند، از جمله سنن بسیار زیبای این روستا روز نوحصار می باشد که از سال 912 همه ساله در مکان خاص و تاریخی مشخص برگزار می شود تمامی اهالی روستا اعم از ساکنین روستا و ساکنین شهرهای ایران و همچنین دیزبادیهای مقیم خارج از کشور سعی می کنند در نوحصار شرکت کنند. نوحصار پیام آور وحدت، یکرنگی، تسلیم و تواضع شرکت کننده گان در آن است.
از جمله مکانهای تاریخی دیگر، می توان به تخت قلندران، نووعده گاه و جایگاه چرخ ریسمان عاشق اشاره کرد. در حال حاضر نیز این روستا دارای دو مجتمع بزرگ و زیبا ی فرهنگی، مذهبی و خدماتی است.
شغل اکثر مردم دیزباد باغداری است، نگاه باغداران دیزبادی به منابع تولید نگاهی نسبتا علمی است. به منظور استفاده بهینه از آب تمامی استخر و کانالهای خاکی پوشش داده شده است به نحوی که بدون اجازه مردم قطره ای آب جا به جا نمی شود.
تعادل دام ومرتع از سالها قبل اجرا شده و کشاورزان با تراس بندی های فراوان، اراضی حاصلخیز را ایجاد کرده اند. دیزباد به دلیل شرایط زیست محیطی مناسب و مدیریتی آگاهانه شرایط مطلوبی را برای تولید انواع محصول باغی ایجاد کرده است. ظرفیت ممتاز روستا از یک طرف و توجه ویژه به سلامت و کیفیت محصول ازطرف دیگر این منطقه را در رده صادر کنندگان عمده گیلاس و آلو به بازارهای اروپایی و حاشیه خلیج تبدیل کرده و تنوع وکیفیت گیاهان دارویی نیز از دیگر سرمایه های طبیعی این روستاست.
به شهرت بلند دیزباد و نام و یاد ماندگار این خطه فرهنگ ساز و زادگاه علم و دانش، اخلاق و معرفت چه نیکوست که به آبادی آن همت گماریم و با بازسازی روستا به سبک قدیمی و همچنین ایجاد یک مجتمع علمی-فرهنگی شبانه روزی بار دیگر افتخارات گذشته را تکرار کنیم.