دیزباد وطن ماست
سایت رسمی روستای دیزباد علیا (بالا) از توابع شهرستان نیشابور در استان خراسان رضوی ایران.
دیزباد وطن ماست
سایت رسمی روستای دیزباد علیا (بالا) از توابع شهرستان نیشابور در استان خراسان رضوی ایران.نام دیزباد در سایت موسسه توسعه گردشگری
«دیزباد وطن ماست»- سایت موسسه توسعه گردشگری نیز طی مطلبی از دیزباد یاد کرد. این متن در معرفی کوتاه از دیزباد می نویسد: «روستای گردشگری دیزباد مرتفع ترین وپر باران ترین روستای شهرستان نیشابور می باشد که در کیلومتر 80 جاده مشهد نیشابور و روی سلسله جبال بینالود و در میان رودخانه ها و چشمه های جوشان و باغ های سرسبز قرار دارد.»
این سایت در مطلب کامل خود که زیر نظر سازمان همیاری شهرداری های استان خراسان رضوی منتشر می شود نوشته است: «روستای گردشگری دیزباد
روستای گردشگری دیزباد مرتفع ترین وپر باران ترین روستای شهرستان نیشابور می باشد که در کیلومتر 80 جاده مشهد نیشابور و روی سلسله جبال بینالود و در میان رودخانه ها و چشمه های جوشان و باغ های سرسبز قرار دارد. محصول عمده آن گیلاس است که به دلیل سلامت وکیفیت بالای آن به اروپا ، اکراین ومسکو صادر می شود . دیزباد به نام قصرالریح وبه عنوان روستای آسیاب های آبی شهرت داشته است ، زیرا در زمان حمله مغول به نیشابور ازجمله روستاهائی بوده که از این بلای خانمان سوز در امان مانده است و از همان زمان دیزباد مرکز آسیاب ، گندم های منطقه بوده است ، آسیاب هائی که امروز تنها نام وبناهای کهنسالی از آنها باقی مانده است . مدرسه دیزباد 80 سال قبل تاسیس شد.. دیزباد در میان دژی از کوهها مأمنی است برای زنان و مردانی که با مشکلات جنگیده اند و برای پیشرفت و تعالی خویش لحظه ای از تلاش باز نایستاده اند.
تاریخ استنادی این روستا به سال 95 هجری شمسی برمی گردد.نام آن در قرن سوم قصر الریح و سپس چهل اشکوب بوده است. قدمت دیزباد و سوابق فرهنگی آن موجب دگرگونی هویت مردم شده است.تأسیس مدرسه ناصرخسرو دیزباد در سال 1312 از جمله گرانبهاترین منابع دگرگونی فرهنگی این دیار بوده است. مردم و جوانان دیزباد با وجود مشغله فراوان لحظه ای سستی نکرده و درجات علم و کمال را با سرعت طی نموده اند و این روستا توانسته است نخبگانی را به جامعه تحویل دهد که موجب مباهات همه روستاییان است،به طوری که در سال 1348 نام دیزباد به عنوان یکی از معدود روستاهای صددرصد باسواد ایران در یونسکو به ثبت رسید. در حدود 60 سال قبل که شبها بیشتر روستاها غرق در تاریکی بود دیزبادیان فانوسهایی را در معابر آویز کرده بودند تا ستارگان تنها روشنی دهنده نباشند و در فاصله زمانی اندکی اولین شبکه برق خصوصی روستا افتتاح شد. شغل اکثر مردم دیزباد باغداری است،نگاه باغداران دیزبادی به منابع تولید نگاهی نسبتا علمی است . تعادل دام ومرتع از سالها قبل اجرا شده و کشاورزان با تراس بندی های فراوان،اراضی حاصلخیز را ایجاد کرده اند.دیزباد به دلیل شرایط زیست محیطی مناسب و مدیریتی آگاهانه شرایط مطلوبی را برای تولید انواع محصول باغی ایجاد کرده است.ظرفیت ممتاز روستا از یک طرف و توجه ویژه به سلامت و کیفیت محصول ازطرف دیگر این منطقه را در رده صادر کنندگان عمده گیلاس و آلو به بازارهای اروپایی و حاشیه خلیج تبدیل کرده و تنوع وکیفیت گیاهان دارویی نیز از دیگر سرمایه های طبیعی این روستاست.»
همشهری آنلاین: روستای 100 درصد باسواد دیزباد
«دیزباد وطن ماست»- جلال‌الدین شمسایی در سایت همشهری آنلاین که احتمالا در روزنامه همشهری نیز منتشر شده است می نویسد: اگر تا به حال گذرتان به روستای دیزباد نیشابور نیفتاده است پیشنهاد می‌کنیم حتما سفری به این روستای شگفت انگیز داشته باشید.
به گزارش دیزباد وطن ماست، به نقل از همشهری آنلاین شمسایی می افزاید:
روستایی پر از توربین‌های بادی که وقتی به چند کیلومتری آن می‌رسید تغییر ناگهانی دما را به خوبی حس می‌کنید و خنکای ناشی از آب و هوای مطبوع آن، حال و هوای روح و جسم‌تان را عوض می‌کند. دیزباد روستایی پلکانی با آداب و رسوم خاص و مردمانی مهمان نواز است که حتی به عنوان یکی از باسوادترین روستاهای دنیا در یونسکو ثبت شده است. برای اینکه بیشتر با این روستای عجیب و غریب، مردمان با سواد و آداب و رسوم آن آشنا شوید پیشنهاد می‌کنیم گزارش ما را تا انتها دنبال کنید.
در نیشابور به هرکسی بگویید که به شما آدرس روستای دیزباد را بدهد با همان لهجه‌ی شیرین می‌گوید همو روستای باسوادا؟ شاید در جواب با تعجب سری تکان بدهید و آدرس را بگیرید و بروید سمت روستا اما بد نیست بدانید که این روستا در سال 1348به عنوان یکی از روستاهای باسواد دنیا در یونسکو به ثبت رسیده است.
محمداسماعیل اعتمادی، رئیس اداره میراث فرهنگی و گردشگری استان خراسان رضوی در این باره می‌گوید: «دیزباد یکی از روستاهای شگفت انگیز و ناشناخته در ایران است که بیشتر افراد آن تحصیلکرده هستند و به ندرت کسی پیدا می‌شود که ترک تحصیل کرده و یا مدرک دیپلم داشته باشد. بیشتر افراد حاضر در روستا مدرک دانشگاهی گرفته و به شهر مهاجرت کرده‌اند تا به مردم و کشورشان خدمت کنند. با این حال، روستا و محل زندگی‌شان را فراموش نکرده‌اند و در ایام نوروز و تابستان‌ها این جا قلقله می‌شود.»
اولین مدرسه‌ی روستا
در زمان‌های گذشته که خانواده‌ها ارزش زیادی برای درس خواندن بچه‌هایشان قائل نبودند و صرفا بچه‌ها را به عنوان یک نیروی اقتصادی برای تامین نیازهای خانواده می‌دانستند، دیزبادی‌ها اولین مدرسه‌ی روستا را در سال 1312 تاسیس کردند. مدرسه‌ای که باعث دگرگونی فرهنگی این روستا شد.
«بعد از تأسیس مدرسه‌ی ناصرخسرو، تعداد کمی از روستاییان بچه‌هایشان را به مدرسه فرستادند اما بعد از مدتی وقتی فایده‌ی مدرسه و درس خواندن در بین مردم دهان به دهان پیچید؛ بیشتر خانواده‌ها تصمیم گرفتند تا فرزندانشان را برای تحصیل و کسب علم به مدرسه بفرستند.»
بعد از مدتی برخلاف دیگر مناطق کشورکه خیلی سخت بچه هایشان را به مدرسه می‌فرستادند مدرسه رفتن در دیزباد به یک کار عادی تبدیل شد و خانواده‌ها کمتر برای مدرسه رفتن به بچه‌هایشان سخت می‌گرفتند. «این کار مردم روستا ماندگار شد و باعث شد تا نخبگانی به جامعه تحویل دهد که موجب فخر و مباهات همه روستاییان بشود. طوری که در سال 1348 دیزباد به عنوان یکی از معدود روستاهای صد درصد باسواد جهان در سازمان جهانی یونسکو ثبت شد.»
اعتمادی می‌گوید یکی از دلایلی که خانواده‌ها مانع حضور فرزندانشان در مدارس میشدند هزینه‌ی کتاب‌ها و همچنین دفتر و مداد و لوازم‌التحریر بچه‌ها بود که مدیر مدرسه‌ی ناصرخسرو با ایده‌ای جالب این مشکل را برطرف کرد.
«مدیر مدرسه بعد از اینکه دید استقبال بچه‌ها از مدرسه نسبت به روستاهای دیگر بیشتر است به خانواده‌هایی که فرزندانشان را به مدرسه نفرستاده بودند سر زد و علت را جویا شد. بعد از اینکه مدیر مدرسه متوجه شد عده‌ای به خاطر نداشتن توانایی مالی مناسب، فرزندشان را به مدرسه نمی‌فرستند با برنامه‌ریزی‌هایی که انجام داد توانست کاری کند که آموزش تا مقطع دبیرستان برای بچه‌های روستا رایگان باشد. ایده‌ای که یکی از عوامل ثبت دیزباد به عنوان یکی از روستاهای باسواد دنیا شد.»
اولین شبکه برق خصوصی
اوایل وسیله‌ی روشنی‌بخش روستای دیزباد، مولدی بود که با زغال سنگ کار می‌کرد. با این حال با غروب خورشید و تاریک شدن هوا، تنها وسیله‌ی روشنی‌بخش مردم سوسوی ستارگان بود. این بود که مردم روستا به فکر افتادند تا همانند مردم شهرهای تهران، تبریز و مشهد فکری به حال رفت و آمد در شب بکنند. کاری که محصلان و دانش‌آموزان دیزبادی به خوبی از پس آن برآمدند و اولین شبکه برق خصوصی روستا را به کار انداختند.
«دانش آموزان و معلمان دیزبادی سرمایه عظیمی برای مردم روستا بودند. آنها با همکاری یکدیگر و مردم و با استفاده از چراغ‌های سفالی، فلزی و شیشه‌ای منازل، کوچه‌ها و حتی معابر روستا را مجهز به برق و روشنایی کردند تا مردم برای رفت و آمد در تاریکی هوا مشکلی نداشته باشند.» کسانی بودند که هر شب نردبان به دوش، همراه با ظرف‌های نفتی و روغن گیاهی و حیوانی در دست، چراغ‌های دیوارکوب و فانوس‌های آویزان روی تیرهای چوبی را روشن میکردند. «البته بیشتر این چراغ‌ها به خاطر اینکه مخزن شان کوچک بود و همچنین به خاطر سوخت کم،تا ساعاتی بعد از بامداد روشن می‌ماندند. با این حال بیشتر مردم سعی میکردند تا با تاریک شدن هوا خودشان را به خانه برسانند و به تاریکی شب نخورند. برای همین روشن نبودن روستا در آن ساعات مشکل چندانی به حساب نمی‌آمد.»
هفت شهر عشق
دیزبادی‌ها به فرهنگ و سنت خود بسیار پایبند هستند. یکی از سنت‌هایی که هرساله و در آخرین جمعه‌ی مردادماه برگزار می‌شود روز نوحصار است که از سنت‌های زیبا و معروف این دیار است.
«تمامی اهالی روستا، کسانی که در دیگر شهرها ساکن هستند و همچنین دیزبادی‌های مقیم خارج از کشور، سعی می‌کنند در مراسم نوحصار شرکت کنند چرا که حضور در این مراسم نشان دهنده وحدت، یکرنگی و تواضع شرکت‌کنندگان در آن است.»
اعتمادی می‌گوید نو در گویش محلی به دره‌ی یو شکلی می‌گویند که قسمت اول مراسم در آنجا برگزار می‌شود. حصار هم قلعه‌ای در روستاست که قسمت دوم این مراسم در آن برگزار می‌شود. «مراسم سنتی نوحصار توسط شخصی به نام خاکی خراسانی نقل شده است و در دو نقطه‌ی نوحصار دیزباد علیا و سخلاناب قاسم آباد برگزار می‌شود. این سنت روایتی است عرفانی از سیر و سلوک یک عارف به نام امام قلی که به خاکی خراسانی مشهور بوده و قدمتی 300 ساله دارد.»
برخی دیگر اما معتقدند که این سنت از کتاب منطق‌الطیر عطار و حدیقه الحقیقه سنایی و چند اثر عرفانی دیگر نشأت گرفته و مضمونی از شرح معراج عرفا است. «در این سنت، افراد با عبور از دو وادی در قسمت اول و پنج وادی در قسمت دوم، مجموعا هفت وادی عشق را می‌پیمایند تا به مرتبه فنا فی‌الله برسند. البته بعضی از این صحبت‌ها فقط سینه به سینه منتقل شده و نمی‌توان با قاطعیت در مورد درستی یا نادرستی آن نظر داد.» (به نقل از دیزباد وطن ماست)
پرسید چند سال ؟ .. گفتم چهار هزار سال (خاطره ای از دکتر شاهرخ میرشاهی دیزبادی)
«دیزباد وطن ماست»- پروفسور شاهرخ میرشاهی در متنی منتقدانه در باب دیزباد و فرهنگ دیزبادی و کشاورزی آن می نویسد. اگرچه در این نوشتار وی استنادش به گذشته دیزباد است اما برخی از مقوله های فرهنگی همچنان استوارند و می توانند مستند شوند.
اگر از یک دیزبادى در پنجاه سال پیش میپرسیدند که راه در آمد دیزبادى ها چگونه است ، میگفتند از باغدارى ، و اگر امروز نیز بپرسند ، باز هم میتوانیم بیشتر به تولیده میوه در دیزباد اشاره کنیم و .......که باغدارى ......
اختلاف دیزباد دوره پدر بزگ هایمان با دیزباد امروز اینست که آنها در کنار باغدارى ، به کشاورزى براى تولید و خود کفائى احتیاجات میپرداختند ..... ولى امروزه تنها باغدارى بدون کشاورزى پیشه دیزبادى ها شده است. ..... زمانى که ما مهندس کشاورزى نداشتیم همه چیز تولید میکردیم و اکنون .......
..... و به همینگونه ، .... در باره ساختمان و ساخت خانه ها .....در دیزباد...... این خانه ها که روى هم در دیزباد قرار گرفته اند .... و در نگاهى که انگار فراد از هم مى پاشند .... ، این پدر بزرگها آنچنان سنگ روى سنگ گذاشته اند و شاهکارى آفریده اند ...... که در درازاى زمان ، در برابر باد ، باران و برف که همه گل و خاک این دیوارها را شسته است ...... ، همچنان سنگ روى سنگ و پایدار مانده اند ........
.........
در زمانهاى قدیم، ما که در کلاسهاى درس فیزیک ، قرقره ها و ساختار چرخ چاه و ... را مى آموختیم و فکر میکردیم که چه خوب........، بلاخره راهى براى اینکه بارسنگینى از دوش دیزبادیهایمان ........ را .... برداریم ..... پیدا کرده ایم ...... ولى همینکه در دیزباد در این باره صحبت میکردیم ، ...... همه ما را به چشم بچه هایى که نزدشان بزرگ شده بودیم میدیدند ......... و حرفمان به قول دیزبادى ها ثنارى ارزش نداشت ...... و کشاورزى و باغبانى همچنان بگونه هاى بسیار ابتدائى انجام میشد. .......
........
در آن زمان آب زیادتر بود و دیمه زار ها نیز محصول میدادند..... .... زمینهاى آبى کمتر براى کشت گندم و جو استفاده میشدند ...... در تخته شلغمى ، سیخواه و دامنه هاى کوه هاى پیرامون آن دیمه زار هایى بودند که براى گشت گندم و جو و گاهى نخود...... مناسب بوده و استفاده میشدند. ......
مردم تنها از خر براى پیشبرد کارهایشان یارى مى جستند. ..... براى شخم زدن از خیش ( براى شیار زدن ) و یوغ یا جوغ وسیله اى که به گردن الاغ میگذاشتند ، ... مله ( براى صاف کردن زمین پس از شخم زدن ) و ... استفاده میکردند.
دسکله و داس براى علف درو .... و نیز گندم وجو درو کردن ، کلنگ ، بیل ، شن کش ، تیشه و تبر براى کارهاى گوناگون ....... ، ....
...... چرخ و گارى که یکى از اختراعات بشر در دوره هاى بسیار کهن بود، در هیچ مقامى به کمک دیزبادى ها نیامد مگر در فرقان و چرخ چاه و گاوبردوو. ....... حتى زنبر بدون چرخ بود و باید از دوطرف گرفته مى شد .....و سبب شاید ناهموارى راه ها بود ......
در نهایت هیچ نیرویى جز از توان این حیوان یاور که خر است توسط دیزبادى ها مهار نشده بود .....و آن چند آسیابى که از انرژى پتانسیل آب براى آرد کردن گندم از آن استفاده میکردند .... نیز کنار گذاشته شده ..... و بالاخره ساخت و ساختمان آنها رو به ویرانى گذاشت .......و .... تمام آسیاب ها در دره دیزباد ناپدید گشتند....
...... چرا اجداد ما در دیزباد چنین بودند و نتوانستند ساخت و یا توانهاى طبیعى را مهار کنند و همیشه در دام فراهم کردن روزى و نان خود بودند ..... , آنهم در دشوار ترین شرایط .....این کار را پیشه کرده ...... ، و دنیایشان نیز از سر کوه هاى پیرامونى ده فراتر نمیرفت .....نا معلوم است.
ادامه مطلب ...
سخاوت دیزبادی ها در برنامه یلدای دیزباد
«دیزباد وطن ماست»- هم ده دیاران دور از وطن، به همراه هم ولایتی های داخل در کنار هم به توسعه دیزباد کمک کردند.
به گزارش دیزباد وطن ماست، سی ام آذر ماه تعدادی ازدیزبادی ها در کوتاه ترین روز سال و در آستانه شب یلدا، به دیدار بچه های مدرسه شقایق ها رفتند تا هدایای دستان گرم، هم ولایتی اشان را ازسوی دنیا به برادران و خواهران خردسالشان دراینسوی دنیا برسانند و گرمای مهر ومحبت را در طولانی ترین شب زمستان یلدائی نمایند .
و این همان ندای فرهنگ دیرین دیزباد است ، همگان می دانند مدرسه خسرو دیزباد بیش از هشتاد سال پیش تاسیس شد و دیزبادی ها همه داشته هایشان را مرهون آن می دانند ، زیرا این مدرسه به ما:
* درس صداقت و درستی آموخت
* درس محبت و مهربانی آموخت
* درس گذشت و فداکاری آموخت
و همچنین :
* ادب سالاری و علم محوری را به ما آموزش داد.
* نیک اندیشی ، تفکر و خلاقیت را به ما یاد داد.
* نظم و انظباط را سر لوحه زندگیمان قرار داد.
* به علاوه اینکه، درس وطن دوستی و آبادانی را همراهمان کرد.
و امروز جای خوشحالی است که جلوه گفتارها و نتیجه پندار های مدرسه دیزباد، همراه با کردار نیکو و عملکرد شایسته در زادگاهمان نمایان است. این مظاهر همواره در بسیاری نقاط دیگر دیده می شود و موجب سرافرازی است . به نظر می رسد مرور برخی از این کمک ها از گذشته تا کنون، موجب خوشحالی سایر هم ده دیاران گردد:
* عباس از آمریکا نماد فرهنگ در بوستان پیش تخت گاه را ساخت.
* و علی از هلند، آنرا نور افشانی کرد.
*غلامحسین از آمریکا، قسمتی از هزینه های خرید نهال بوستان را پرداخت و مردان و زنان دیزبادی، جملگی آنها را کاشتند.
* علی دیگرمان از کانادا، دوستان و یاران را مورد مهر و محبت قرار داد.
* در گامی دیگر علی از هلند، چندین دست لباس فاخر به شاگردان مدرسه شقایق ها تقدیم نمود.
* و عباس دیگرمان از کانادا، کمک نقدی اهدا نمود.
* دوباره عباس از آمریکا همراهان و همکلاسان را مورد عنایت قرار داد.
* و رامبد از استرالیا، کتاب و لوازم التحریر بچه ها را تهیه کرد.
* و در یلدای 97 فروزان میرشاهی از کانادا پس از 28 سال دوری از وطن به همراه سارا کوچولوی عزیز، چهارده دست لباس زیبا و مقبول، تقدیم بچه های دبستانی و پیش دبستانی مدرسه شقایق های دیزباد نمودند و بدین ترتیب لباس گرم مهربانی را در زمستان پیش رو بر تن خواهران وبرادران خود نهادند.
* و فردا نیز مهربانانی دیگر . . . . . .
* سایر دیزبادی های داخل کشور نیز کمک های ارزشمند و فراوانی به مدرسه شقایق ها، بوستان روستائی پیش تخت گاه، امور ورزشی، فرهنگی، زیست محیطی، امنیتی، توسعه و آبادانی دیزباد نموده اند.
* همچنین کاروانی از کمک های سخاوتمندانه و به یاد ماندنی برای زلزله زدگان کرمانشاه ارسال داشتند که به دلیل تعداد زیاد آنها از ذکر اسامی این انسان های شریف و سخاوتمند صرف نظر می کنیم. البته ریز تمامی این کمک ها، به همراه هزینه ها، در سر فصل های جداگانه دردفاتر شورای اسلامی و دهیاری دیزباد ثبت شده و همیشه در دسترس می باشند.
تحصیل کردگان دیروز مدرسه دیزباد و نیک اندیشان امروز دیزباد، به خوبی می دانند شرافت و انسانیت فقط در نیکوکاری بروز می کند و آنرا از همگان دریغ ندارند و بویژه توسعه پایدار زادگاهشان را در سایه کمک و همکاری به آبادانی روستا و هم ده دیاران می دانند و هیچگاه آنرا فراموش نمی کنند.
متن شورای اسلامی دیزباد با این جمله خاتمه می یابد: خداوند به تمام عزیزان نیک اندیش و مهربان و خانواده های محترمشان سلامتی و بهروزی عنایت فرماید.
گزارش تصویری بازگشایی جاده دیزباد
«دیزباد وطن ماست»- دهیاری دیزباد با هماهنگی با مهندس نیک اختر معاون راه و شهرسازی شهرستان نیشابور و استفاده از ماشین آلات اداره راه نسبت به رفع سد معبر و پاکسازی مسیر اقدام کرد.
به گزارش دیزباد وطن ماست، برخی از افراد اقدام به انباشت مصالح و انواع نخاله های ساختمانی و ... در حریم جاده نموده بودند که این مسئله موجب نارضایتی اهالی و همچنین کاهش ایمنی تردد گردیده بود.
در چند روز گذشته یکی از اهالی با خودرو از جاده منحرف شده و یکی دیگر از عزیزان دیزبادی در برخورد با موانع یاد شده متحمل خسارت شد.
لازم به ذکر است ، که نگهداری نخاله و مصالح ساختمانی در راهها و حریم قانونی آنها و هر گونه عملیاتی که موجب اخلال در امر تردد وسائط نقلیه می شود.
مطابق ماده 2 قانون ایمنی راه ها ممنوع بوده و شورا و دهیاری دیزباد از این پس با جدیت بیشتری برای برقراری نظم و افزایش ایمنی تردد در این مسیر خواهند کوشید.
در همین راستا، دومین مرحله پاکسازی مسیر به زودی اجرا خواهد شد.
