دیزباد وطن ماست
سایت رسمی روستای دیزباد علیا (بالا) از توابع شهرستان نیشابور در استان خراسان رضوی ایران.
دیزباد وطن ماست
سایت رسمی روستای دیزباد علیا (بالا) از توابع شهرستان نیشابور در استان خراسان رضوی ایران.نامگذاری برای کوچه باغ های روستای دیزباد
«دیزباد وطن ماست»- یکی از دوستان دیزبادی در پیامی طرح جدیدی برای بهبود شرایط توریستی دیزباد مطرح کرده است. آقای محمد علی گفته:
«باسلام و درود خدمت جناب اقای دکتر میرشاهی.
سلام و درود بر شما باد!
این بنده با تفاهم نظر بابسیاری از دوستان نظری داریم که شاید مفید باشد.
در اکثر روستاهایی که به صورت گردشگری درامدند دیده شده بعد ازمدتی برای سهولت آدرس دهی از طرف بخشداری منطقه برای خیابانهای روستا اسمهایی انتخاب شده و برروی تابلوهایی نوشته و سر هر کوچه و خیابان نصب شده ست من معتقدم: چه بهتر قبل از اینکه بقیه برایمان تصمیم بگیرند خودمان تصمیم بگیریم و برای کوچه ها و تمامی گذرگاهای دیزباد نامی مناسب تعیین و نصب کنیم و قبل ازاینکه اسامی افرادی ناشناخته و غیر اصیل را بر اول گذرگاهای روستایمان بگذارند خودمان اسامی اصیل و بزرگان یا... روستایمان را به عنوان اسم گذرگاهایمان تعیین کنیم.
نکته: خوشبختانه امروز شورای منتخب اعتقادی راسخ به مباحث هویتی دیزباد دارد و ان شاء الله این خودمان هستیم که برای خودمان تصمیم می گیریم. و باز هم خوشبختانه مسئولین منطقه زبرخان در این خصوص با ما همسو و همجهت هستند و ان شاءالله از تصمیمات شورای دیزباد حمایت خواهند کرد.
من و تعدادی از دوستانم خواستار پیگیری شما و دوستانتان هستیم.
باتشکر فراوان
محمدعلی»
اول- نام گذاری کوچه باغ های هر منطقه گردشگری یکی از مسائل اساسی است. این مساله نه تنها برای گردشگری در دیزباد بلکه برای انتخاب یک روستا به عنوان «روستای نمونه»، یکی از شرایط اصلی می باشد.
دوم- بنده یادداشتی نیز در این خصوص تنظیم کرده ام که در آینده به صورت مبسوط به بحث نامگذاری می پردازد.
سوم- جناب آقای محمد علی و دوستان عزیزشان از پیشنهاد شما سپاسگزاریم و این مورد ان شاءالله توسط شورای منتخب دیزباد پیگیری می شود.
چهارم- لطفا دوستان دیزبادی فهرستی از این اسامی را تهیه کرده تا بتوانیم در مجموع فهرست کاملی داشته باشیم و جهت اقدامات بعدی در اختیار شورای منتخب و دهیار آتی (که هنوز انتخاب نشده است) قرار دهیم.
پنجم- دیزبادی های عزیز می دانند که در دیزباد اسامی به طور سنتی به مکان های مختلف داده شده است. اسامی مانند: تخت قلندران، تختگاه، نووعده گاه و... به نظر می رسد که خود این اسامی نیز هنوز در مجموعه ای گردآوری نشده و حتی به نظر من نامگذاری دیزباد بر مبنای این اسامی و (به قول آقای محمد علی بر مبنای اسامی بزرگان دیزباد) می تواند جنبه های هویتی این نامگذاری را پر رنگ تر کند و این خود در مورد توریست ها اثرگذار تر است.
ششم- از آن گذشته ما در دیزباد چند شهید داریم. (شهید قاسم میرشاهی، شهید امین میرشاهی و...) که شهادتشان برگی از افتخارات روستای دیزباد در حمایت از جمهوری اسلامی ایران و آرمان های امام خمینی (ره) است. این اسامی نیز قطعا باید به فهرست مذکور اضافه شود و این نیز پیشنهاد «دیزباد وطن ماست» می باشد.
توسعه روستایی چیست؟ (با نگاه به شرایط دیزباد)
در چند یادداشت پیشین به مباحث مرتبط با توسعه اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی روستای دیزباد پرداختیم. در این بخش مواردی چند را در باب توسعه روستای دیزباد را از دایره المعارف رشد مطرح می کنیم. امید که به کارآید.
توسعه روستایی چیست؟
از چند سده اخیر و با رشد پرشتاب صنعت و فناوری در جهان, عقب‌ماندگی مناطق روستایی بیشتر عیان گردیده است. از آن‌جاییکه عموماً روستاییان نسبت به شهرنشینان دارای درآمد کمتری هستند و از خدمات اجتماعی ناچیزی برخوردار هستند, اقشار روستایی فقیرتر و آسیب‌پذیرتر محسوب می‌شوند که بعضاً منجر به مهاجرت آنان به سمت شهرها نیز می‌شود. علت این امر نیز پراکندگی جغرافیایی روستاها, نبود صرفه اقتصادی برای ارایه خدمات اجتماعی, حرفهای و تخصصی‌نبودن کار کشاورزی (کم‌بودن بهره‌وری), محدودیت منابع ارضی (در مقابل رشد جمعیت), و عدم‌مدیریت صحیح مسؤولان بوده است. به همین جهت, برای رفع فقر شدید مناطق روستایی , ارتقای سطح و کیفیت زندگی روستاییان, ایجاد اشتغال و افزایش بهره‌وری آنان, تمهید ”توسعه روستایی“ متولد گردید.
بنا بر تعریف, برنامه‌های توسعه روستایی, جزئی از برنامه‌های توسعه هر کشور محسوب می‌شوند که برای دگرگون‌سازی ساخت اجتماعی-اقتصادی جامعه روستایی بکار می‌روند. اینگونه برنامه‌ها را که دولت‌ها و یا عاملان آنان در مناطق روستایی پیاده می‌کنند, دگرگونی اجتماعی براساس طرح و نقشه نیز می‌گویند. این امر در میان کشورهای جهان سوم که دولت‌ها نقش اساسی در تجدید ساختار جامعه به منظور هماهنگی با اهداف سیاسی و اقتصادی خاصی به عهده دارند, مورد پیدا می‌کند. از سوی دیگر توسعه روستایی را می‌توان عاملی در بهبود شرایط زندگی افراد متعلق به قشر کم‌درآمد ساکن روستا و خودکفاسازی آنان در روند توسعه کلان کشور دانست.
در گذشته بعضی مدیران و سیاست‌گذاران امر توسعه, صرفاً بر ”توسعه کشاورزی“ متمرکز می‌شدند که امروز نتایج نشان داده است که توسعه روستایی صرفاً از این طریق محقق نمی‌شود. روستا جامعه‌ای است که دارای ابعاد اجتماعی مختلف است و نیازمند توسعه همه‌جانبه (یعنی توسعه روستایی) است نه صرفاً توسعه کسب‌وکار و نظامی به نام ”کشاورزی“. هرچند باید گفت که از طریق توسعه کشاورزی موفق نیز الزاماً توسعه روستایی محقق نمی‌شود. چون اولاً فواید توسعه کشاورزی عاید همه روستاییان نمی‌شود (بیشتر عاید زمین‌داران, بخصوص مالکان بزرگ, می‌شود), ثانیاً افزایش بهره‌وری کشاورزی باعث کاهش نیاز به نیروی انسانی می‌شود (حداقل در درازمدت) و این خود باعث کاهش اشتغال روستاییان و فقر روزافزون آنان و مهاجرت بیشتر به سمت شهرها می‌شود.
وقتی دیزباد در فهرست روستاهای پلکانی ایران نیست
سایت روزنه به نقل از روزنامه آنلاین جام و جم مطلبی با عنوان «۱۰ روستای پلکانی ایران» منتشر کرده است. در این میان تنها روستایی که ساختار پلکانی خودش را حفظ کرده و از لحاظ معماری نیز به نظر دستخورده تر مانده و در عین حال در یادداشت روزنامه جام جم آنلاین وجود ندارد روستای دیزباد علیا است.
البته دقیقا وقتی کار نکنیم قطعا حضور نخواهیم داشت. این تنها تلنگری است که دیزبادی های عزیز در فضای وب بیشتر بر روی دیزباد کار کنند.
آیا باد سیاه در دیزباد هم می وزد؟
باد شناسی یکی از حوزه های تخصصی علوم جغرافیا است. وبلاگ باد ایران که توسط جواد و با همکاری دکتر انتظاری نوشته می شود، مطالب بسیار مفیدی را از بادهایی که در سراسر کشور می وزد گردآوری کرده است. در مطلبی نیز به بادهای استان خراسان رضوی پرداخته و از روستاهای دیزباد بالا، دیزباد پایین و قاسم آباد یاد کرده است.
بادهای خراسان
دیزباد نام دو روستا(دیزباد بالا و دیزباد پایین) و منطقه‌ای در شهرستان نیشابور در بخش زبرخان است. شغل اکثر مردم دیزباد باغداری -به شکل نوین- است. روستای دیزباد که بر روی دامنه به صورت شرقی _ غربی استقرار یافته از نوع پلکانی است؛ واقع در دامنه‌های جنوبی رشته کوههای بینالود است
قاسم‌آباد بزرگ روستایی در دهستان پیوه ژن ِبخش احمدآباد ِ شهرستان مشهد در استان خراسان رضوی که دارای دو نوع باد است.
باد سیاه از طرف شمال شرق می وزد و معمولاً وزش آن مصادف با فصل زمستان می‌باشد این باد سرد و مرطوب و برف آور است. باد سیاه بادی است که از مرکز فشار زیاد سیبری در زمستان بسوی جنوب غرب ایران بوزش در می آید و در اینجا بدین نام مشهور است.
باد قبله از طرف غرب و جنوب غربی در فصول مختلف می وزد. بادی است گرم، رطوبت را میگیرد و گاهی باعث تحولات جوی مخصوصا در فصل بهار می گردد. علت گرم و خشک بودن آن عبور از کویر است.
دیزباد بالا در ویکیپدیای فارسی
در دانشنامه آزاد ویکیپدیا در باب دیزباد علیا (دیزباد بالا) و دیزباد پایین به صورت مختصر و بسیار بهتر از گذشته بحث شده است. در این تارنما در باره دیزباد نیشابور آمده:
دیزباد نام یک روستا(دیزباد بالا) و یک شهر (دیزباد پایین) و منطقه‌ای در شهرستان نیشابور در بخش زبرخان است. شغل اکثر مردم دیزباد باغداری -به شکل نوین- است.روستای دیزباد که بر روی دامنه به صورت شرقی _ غربی استقرار یافته از نوع پلکانی است؛ واقع در دامنه‌های جنوبی رشته کوههای بینالود است.
محتویات
۱ ویژگی‌ها
۱.۱ مذهبی
۱.۲ فرهنگی
۱.۳ صنعتی
۲ مشاهیر دیزباد
۳ پیوند به بیرون
ویژگی‌ها
مذهبی
یک جماعتخانه در دیزباد
اهالی این روستااز پیروان مذهب اسماعیلیه و اثنی عشری هستند.پیروان شیعه اثنی عشری در بالا ده و میان ده و پیروان مذهب اسماعیلیه در پایین ده در دو محله اصلی دیزباد زندگی می‌کنند. روستا دارای سه قبرستان است. در دو قبرستان پایین و بالا دفن شدگان به طور یکدست از یکی از دو مذهب رایج در روستا هستند که به نظر می‌رسد به علت بعد مسافت قبرستانها از یکدیگر جدا شده باشند. مردم دیزباد که به صورت مهاجر در شهرهای مشهد، نیشابور و تهران زندگی می‌کنند به هیچ وجه از موطن اصلی خویش جدا نشده و در مراسم خاصی چون فصل برداشت محصول و مراسم مذهبی "نوحصار" که در هفتــه آخـر مــرداد برگزار می‌شود گردهم می‌آیند .نوحصار دیزباد نام مراسم مذهبی است که در جمعه آخر مرداد هر سال توسط هر دو گروه اسماعیلیه و اثنــی عشـری در منطقه‌ای به همین نام برگزار می‌شود. اهالی این روستا که معتقدند اسب علی از ایـن منطقه گذر کرده‌است همه ساله در روز یاد شده با قربانی کردن گوسفند در پای چشمه و توزیع گوشت آن بر این بـاورند کــه آب چشمه زیاد می‌شود.
فرهنگی
تأسیس مدرسه ناصرخسرو دیزباد در سال ۱۳۱۲
در سال ۱۳۴۸ نام دیزباد به عنوان یکی از معدود روستاهای صددرصد باسواد ایران در یونسکو به ثبت رسید.
صنعتی
باد محلی دیزباد با توجه به شرایط مناسبی که دارا می‌باشد، دارای جنبه اقتصادی محسوب می‌شود . این باد با گسترش تفکر استفاده از انرژی‌های نو در سطح جهان و کشور بعنوان کانون تامین انرژی آینده منطقه مد نظر قرار گرفته‌است .مهمترین مزیت این باد مناسب بودن آن برای تولید انرژی برق است . همچنین در تابستان تا حدود زیادی به تعدیل و لطافت هوا در مناطق میانی و شمالی دشت نیشابور کمک می‌کند .با توجه به این شرایط نیروگاه بادی دیزباد در سال ۲۰۰۲ در این منطقه احداث شد.
مشاهیر دیزباد
امامقلی خاکی خراسانی از داعیان اسماعیلی و شاعران فارسی زبان در سده ۱۱ هجری قمری
محمد فدایی خراسانی از داعیان اسماعیلی و شاعران و نویسندگان فارسی زبان در سده۱۲ هجری قمری