دیزباد وطن ماست
سایت رسمی روستای دیزباد علیا (بالا) از توابع شهرستان نیشابور در استان خراسان رضوی ایران.
دیزباد وطن ماست
سایت رسمی روستای دیزباد علیا (بالا) از توابع شهرستان نیشابور در استان خراسان رضوی ایران.اکو توریسم دیزباد
«دیزباد وطن ماست»- اکو توریسم دیزباد با نگاهی به فردا عنوان یادداشتی از هادی میرشاهی است که در تاریخ شنبه9/9/1398 منتشر شد.
به گزارش دیزباد وطن ماست، در این یادداشت هادی میرشاهی سعی می کند تا با نشان دادن نمونه های موفق از اکوتوریسم، راهی را برای توسعه اکوتوریسم در دیزباد بگشاید.
ابیانه ، ماسوله ، کندوان ، کنگ و دیزباد و شاید بسیاری از روستاهای ایران که هنوز به خوبی شناخته نشده اند، دارای ویژگیهای اصیل معماری ایرانی هستند که بیانگر الگوی زندگی مردم آن مناطق بوده است. این الگوها و مصادیق می توانند مشکلات زیادی از زندگی امروزی را حل کند.
ابیانه ، ماسوله ، کنگ و دیزباد و سایر روستاهای کوهپایه ای می توانند جوابهای مناسبی به وضعیت تراکم در شهرهای آینده ما باشند ولی این الگوها و مفاهیم باید از دل مصادیق بیرون بیایند و برای زندگی امروز طراحی شوند ، شاید چنین اماکنی که برگرفته از معماری بومی و سنتی می باشند علاوه بر اینکه حال و هوای روستایی را به مخاطب منتقل می کنند الگویی برای ساخت و سازها بوده و راه حلّی برای بسیاری از مشکلات شهرنشینی باشد.
دیزباد علاوه بر ویژگیهای فرهنگی و اجتماعی ، محیطی قابل تعمق و دارای ویپزگیهای منحصر بفرد دیگری است که همانا بهره جستن از وضعیت طبیعی و انتخاب موقعیت سوق الجیشی ، تقسیم بندی ساختار بافت محیطی بصورت محله بندی و ایجاد همسایه محوری ، استفاده از شیب زمین برای خلق یک بافت پله کانی و منحصر بفرد تعریف شده است.
مجموعه ای غنی که نمی توان به راحتی قسمتی را انتخاب و بقیه رارها کردو حتی نمی توان کالبد ساخت و ساز را مورد توجه قرار داد و محیط پیرامون و بستر فرم پذیری روستا را مورد عنایت قرار نداد.
پس از شناخت کلیاتی از جمله ویژگیهای جغرافیایی ـ طبیعی و ویژگیهای اجتماعی ـ فرهنگی و همچنین شناخت کلیاتی از پتانسیلها و جاذبه های روستای دیزباد به بررسی کالبد روستا موردنظر می پردازیم.
این شناخت شامل بافت شناسی در مقیاس تک بنا و کلِ بافت ، شناخت هسته اولیه روستا ، مراحل توسعه و تکوین بافت ، گونه شناسی و سرانه کاربریها ، شناخت نحوه ترکیب کاربریها ، کیفیت بناها، مالکیت اراضی(رعیتی)، شبکه دسترسی درون بافت و بیرون بافت روستا ، ویژگیهای کمی و کیفی بناها ، تکنولوژی تولید و ساخت مصالح ساختمانی ، یاوری و فرهنگ تعاون و ... از جمله مسائلی است که تصویری صحیح تر برای تحقیق بررسی روستا می دهد .
آنچه در آینده خواهد آمد مبتنی بر مطالعات میدانی است که مطالعات میدانی در حوزه شناخت روستا انجام گرفته است. همچنین مطالعات میدانی در قالب مصاحبه و گفتگو با آگاهان و ریش سفیدان و پیشکسوتان دیزباد می باشد.
در مرحله بعدی مطالعات کتابخانه ای که معدود آثار در زمینه دیزباد می باشد اعداد و ارقام معمولاً از نشریات و روزنامه ها و آمار دوایر ذیربط می باشد که توسط مراجع رسمی و دولتی انتشار یافته است.
در بالا دست این مطالعات میتوان یک زون تفریحی ـ توریستی را تعریف کرد و با این سابقه تاریخی در مسیر جاده ابریشم واقع شده است و مهم تر اینکه از نظر آب وهوایی بی نظیر است.
1-دیزبادیک سرزمین دارای منابع آبی ,خوش آب وهوا ودارای ویژگی های منحصربفردازلحاظ طبیعی وانسانی است باتوّجه باینکه سایرمناطق همجوار خشک ونیمه خشک میباشد .
2-پوشش گیاهی که میبایست درحفظ آن کوشیدوشاهد نسل منقرضی ازتیره گیاهان کوهی ورودخانه ای مثل "کُمبول" دربیشه هایِ بید وسپیدار ویا "تیرکُمو "درسطح کوهستان نبود .
3-اگر دررودخانه هابندهای بتونی دوسه متری احداث شودباکمبودآب وخشک سالی روبرو نخواهیم بود .حتّی میتوان درپشت سدهاماهی پرورش داد .
3-اکوتوریسم یاطبیعت گردی وکوه پیمایی بقلل مرتفع مثل قجقر .
4-صددرصد باسواد بودن مردم دیزباد که بخوب وبد تورسیت ها کاری ندا شته وبعبارتی فضول کارمردم رهگذرنیستند
5-رفتارومنش مردم دیزباد زبانزد مردم منطقه می باشد .
6- آثار وابنیه تاریخی که درحفاطت آن تو جّهی نشده است .
7- پوشش درختان درمعابر وحوزه چشم اندازها مناظربدیعی را بوجود آورده است .
مردم شهرنشین مثل شهرستانهای مشهد ,نیشابور ,ملک آباددوست دارندازتردّد ودود وسائط نقلیّه,هیاهوی شهری ,گرمای بیحد وحصرتابستان فرارکرده وبه محیط امن وآرام طبیعت پناه ببرند.
دیزباد دارای طبیعتی زیبا ,صدای آب رودخانه ,وجود کوهها ی مرتفع ودرختان سربفلک کشیده ,صدای پرندگان وبافت سنّتی ومطبّق از ویژگی های دیزباد میباشد .
هرتازه واردی این پتانسل هارامشاهده نمود خود بخودجذب این بدایع شده وعلاقه مند میشوداسکان موقّتی برایش فراهم شود .ایجادزیرساختهاواعمال مدیّریت ازالزامات اولیّه میباشد
میدانیم که امروز درآمدحاصل ازتوریسم دردنیای اقتصادحرف اوّل رامیزند .
روزی روزگاری نفت حرف اوّل را میزدباجانشین نمودن انرژی های دیگرازجمله انرژی خورشید جایش رابه صنعت اتومبیل واگذارنمود .امروزصنعت توریسم باهرصنعتی رقابت کرده وجلوداری میکند .
درحال حاضروقتی برنامه یکساله واردین بدیزبادرا ازجمله کوهنوردها را مورد بررسی قراردهیم چون مدیریّت نشده هیچگونه توجیه اقتصادی نداشته بلکه زیانهای زیست محیطی رابهراه داشته است .
جذب توریست های دلاری که شب دردیزباد اسکان بگیرندهدف اصلی برنامه توریسم بوده که بایستی مقدّمات و زیرساختهای لازم فراهم شود .
مصاحبه با مهندس محمود کردی؛ از دیزآباد تا دیزباد (بخش هشتم)
«دیزباد وطن ماست»- در بخش هشتم ادامه مباحث مربوط به دیزباد را از نگاه مهندس محمود کردی با هم مرور می کنیم.
45. امروز چه تعداد نیروی انسانی در دیزباد تحت نظارت شورای اسلامی مشغول به کار هستند؟ چه حوزه هایی تحت پوشش این افراد است؟
به گمان من در طول ۸ سال گذشته ما در اجرای طرح های عمرانی رکوردشکنی کردیم و بویژه در اجرای طرح های مردمی وامانی کاری فوق‌العاده انجام دادیم، تقریبا از تمامی صاحبان حرفه ها و کارگران بومی دیزباد به صورت تناوبی استفاده کرده ایم و اشتغال زائی مطلوبی ایجاد کرده ایم.
46. خانه هلال دیزباد چرا تاسیس شد؟ امروز این خانه چه اهدافی را به پیش می برد و آیا کارنامه ای قابل دفاع برایش وجود دارد؟ چه اقداماتی در این خانه انجام می شود؟
خانه هلال دیزباد اولین خانه هلال شهرستان نیشابور می باشد که در سال ۱۳۹۸ تاسیس شد و بلافاصله با تجهیزات اولیه پزشکی و وسایل کمک های اولیه در حوادث غیر مترقبه تجهیز گردید. این خانه در شرایط کرنا کمک های بسیار خوبی را از سازمان ملل گرفته است و به عنوان روستای معین و راهبر در کل شهرستان فعالیت می کند و بودجه سازمان ملل توسط خانه هلال دیزباد هزینه می شود. همانگونه که اطلاع دارید امکان راه اندازی مرکز بهداشت دیزباد به دلیل کمبود جمعیت به هیچ عنوان میسر نشد و هدف از تاسیس خانه هلال جایگزینی موقت به جای آن بود.
47. وضعیت اشتغال در دیزباد چگونه است؟ وضعیت کار و نرخ بیکاری آیا همچون گذشته بالاست یا تغییر یافته است؟
چند سالی است در دیزباد در بخش کشاورزی و ساختمان جهش ایجاد شده است و خوشبختانه در این دو بخش سرمایه گذاری خوبی صورت می گیرد، نیروی کارگری تقریبا در تمام فصول سال جذب می شود.
48. ایده دفتر حفاظت و تکثیر گونه های با ارزش گیاهی از کجا آمد؟ این موضوع چگونه پیگیری شد و نتیجه آن در حال حاضر در دیزباد چیست؟
از همان سال ۹۲ که کلنگ بوستان زده شد ایده تکثیر گیاهان بومی نیز شکل گرفت و به همین دلیل ما کمترین تغییر فیزیکی را در آنجا داشته ایم و کاشت گونه ها غالبا به صورت بومی و منطقه ای صورت گرفته است و خوشبختانه شناسنامه گیاهان نیز همین را نشان می دهد ودر حقیقت ارتباط با محیط زیست جهانی بعد از ۸ سال فعالیت مستمر صورت گرفته است.
49. از نظر آماری شرایط دیزباد به چه صورت است؟ آیا رشد جمعیت داریم یا باز هم وضعیت رو به رکود است؟ به نظرتان ظرفیت دیزباد برای حضور دیزبادی ها چقدر است؟
خوشبختانه چند سالی است سیر مهاجرت معکوس شده است و مردم در دیزباد سرمایه گذاری می کنند و شور و اشتیاق خوبی حاکم شده است، امیدوار یک این روند همچنان ادامه یابد.
50. ظرفیت های پذیرایی و میزبانی گردشگران در شرایط غیر کرونایی در دیزباد چه تغییری کرده؟ چقدر از این ظرفیت ها استفاده می شود؟ آیا صنایع حاشیه ای گردشگری در دیزباد وضعیت خوبی دارند؟ البته این موضوع را در شرایط واقع و خارج از وضعیت کرونا تشریح کنید؟
در چند سال گذشته ما توانسته ایم با ایده و عنوان گردشگری اعتبار عمرانی بگیریم البته اگر با برنامه و متوازن حرکت کنیم در مسیر توسعه گردشگری نیز گام های موثری بر خواهیم داشت. پروژه درحال اجرای بوستان که در ضلع شمال غربی بوستان و خارج از قسمت پارک گیاه شناسی اجرا می شود.
51. سیل دیزباد خرابی های زیادی را به بار آورد. در حال حاضر آمادگی دیزباد برای وقوع سیل تا چه اندازه است؟ همچنین در مورد خشکسالی وضعیت به چه شکل است؟ آیا شرایط دیزباد در صورت وقوع خشکسالی شکننده خواهد بود؟ آیا تمهیداتی برای مقابله با این موارد دیده شده است؟
سیل سال ۹۸ خسارت زیادی به بار آورد و علت آن هم این بود که علی رغم پیش بینی شورا و تذکرات و اعلامیه های صادره مبنی بر جمع آوری شاخ و برگ و تنه درختان از داخل مسیر رودخانه متاسفانه عده ای اینکار را نکردند و علت خرابی های بسیار شدند ،. خوشبختانه در همان سال ما هیچ سیلابی از بالا و دامنه کوه ها به دلیل پوش گیاهی مطلوب نداشتیم.
52. بحث زلزله و آتش سوزی در بافت روستا معمولا رخ نمی دهد. اما آیا پیش بینی هایی برای چنین رخدادهایی انجام شده است؟
در بخش آتش سوزی جاده کمربندی را ایجاد کردیم که ماشین های آتش نشانی بتوانند به بخشی از روستا خدمات بدهند. همچنین خانه هلال را مجهز به وسایل اولیه جهت کمک به آسیب دیدگان حوادث غیر مترقبه کردیم ، مسائل آموزشی همیشه مد نظر بوده است.
53. در ابتدای دوره شما یکی از نقدها این بود که دیزباد تبدیل به قبرستان و مسجد اموات شده است. هیچ عروسی در آن برگزار نمی شد. آیا این شرایط تغییر کرده است؟
ما برای تغییر این شرایط مراسم سنتی نظیر جشن سمنوپزان را با کمک مردم احیائ کردیم ، جمعه قبل از عید درگذشتگان را از دو نقطه به یکجا منتقل کردیم و جلوه اتحاد و یگانگی را بیشتر کردیم. جشن روز معلم، جشن برداشت محصول، مسابقات جام نوحصار و جشن فینال را برگزار کردیم و بسیاری دیگر از اقدام در این مسیر انجام شده است.
استفاده از تولیدات داخلی دیزباد برای تامین گردشگران
«دیزباد وطن ماست»- اگرچه ویروس کرونا بسیاری از موازنات را در امور گردشگری بر هم زده است و امروز گردشگری دارد به سمت و سوی دیگری می رود، اما در این میان یکی از ایده های مهم توسعه امروز دیزباد بحث توسعه گردشگری است.
دیزباد و هر روستای گردشگری دیگری یک سری تولیدات داخلی دارد. اساسا تولید باعث پویایی یک جامعه می شود و در نتیجه اگر تولید در دیزباد تقویت و حمایت شود می توانیم شرایط بهتری را برای توسعه گردشگری داشته باشیم.
مردم به دیزباد می آیند تا از آب و هوای پاک دیزباد لذت ببرندو البته می آیند که خرید کنند چراکه خرید یکی از لذت های انسان است و امروز خرید صرفا تامین احتیاجانت نیست بلکه خرید بخشی از زندگی مدرن انسان است. وقتی یک نفر وارد دیزباد می شود ما برای او چه چیزی به عنوان تحفه داریم؟
این ایده که باید تحفه دیزباد را هر غیر دیزبادی خریداری کند یک موضوع بسیار مهم است. یا اینکه حتی تحفه دیزباد به صورت رایگان به همه داده می شود. حضور یک غیر دیزبادی در دیزباد حداقل با خرید یک آب معدنی و حداکثر با سفارش یک یا چند پرس غذا همراه است. البته ما باید خیلی بیشتر از این فضای بازار دیزباد را قوی کنیم.
اگر دیزبادی ها عنایت کنند پتانسیل های گردشگری خیلی فراتر از گیلاس دیزباد می تواند برای دیزباد و دیزبادی سودآور باشد.
دکتر محمد درویش: قوانین زیست محیطی روستای دیزباد
«دیزباد وطن ماست»- دکتر محمد درویش یکی از چهره های سرشناس علاقه مندان و دوستداران محیط زیست است که اخیرا در نطق های خود دیزباد را به عنوان یک روستای نمونه گردشگری و حافظ محیط زیست معرفی می کند.
وی در نطق های اخیر خود قوانین زیست محیطی دیزباد را چنین یادآوری کرده است:
دیزباد بالا ( نزدیکی نیشابور )
۱-ممنوعیت استفاده از کود و سموم کشاورزی با حمایت از حضور پرندگان در روستا
۲-هیچ درخت قد بلندی درروستا قطع نخواهد شد .درختان بلند قامت بهترین مامن و آشیان پرندگان هستند.
۳-استخرها دارای چوبهای غوطه وری هستند که مانع غرق شدن پرندگان تشنه کام باشند.
۴-شورا مُصر به ایجاد محل خاص جهت آشیان در خانه های روستا است.
۵-در زمستان پربرف مردم متکلف تغذیه پرندگان خواهند بود.
۶- به جای استفاده از تراکتور با فنونی ساده گرازها را تشویق به زیرو روکردن خاک می کنند.
۷-جایزه هرساله به بهترین لبخند.
شعار مردم روستا :
مبادا شکار!
مبادا تبر بردرخت و بهار!
محیط و زمین را نکو پاک دار!
منبع :سخنرانی مهندس محمد درویش در شیراز
دیزباد بالا در نیشابور فردا معرفی شد
«دیزباد وطن ماست»- کانال نیشابور فردا در پیامی کوتاه روستای دیزباد را معرفی کرد، این کانال پیشتر نیز در پیامی به روستای دیزباد بالای نیشابور پرداخته بود.
روستای دیزباد دارای پتانسیل های گردشگری بالایی است و به دلیل موقعیت مکانی و جاذبه های طبیعی اش در استان خراسان رضوی شناخته می شود.
