«دیزباد وطن ماست»- اهداف توسعه دیزباد با نگاه کلان به توسعه دیزباد می توان به چهار دسته کلی تقسیم کرد:
بطور کلی توسعه دیزباد، فرآیند توسعه دادن و مورد استفاده قرار دادن منابع طبیعی و انسانی، تکنولوژی، تسهیلات زیربنایی، نهادها و سازمانها، سیاستهای دولت و برنامه ها به منظور تشویق و تسریع رشد اقتصادی در دیزباد جهت ایجاد اشتغال و بهبود کیفیت زندگی دیزبادی ها برای ادامه زندگی و پایداری حیات است.
در گذشته بعضی مدیران و سیاستگذاران امر توسعه، صرفاً بر «توسعه کشاورزی و باغداری» متمرکز میشدند که امروز نتایج نشان داده است که توسعه روستایی صرفاً از این طریق محقق نمیشود.
روستای دیزباد جامعهای است که دارای ابعاد اجتماعی مختلف است و نیازمند توسعه همهجانبه است نه صرفاً توسعه کسب و کار و نظامی به نام «کشاورزی و باغداری». هرچند باید گفت که از طریق توسعه کشاورزی و باغداری موفق نیز الزاماً توسعه دیزباد محقق نمیشود. چون اولاً فواید توسعه کشاورزی عاید همه روستاییان نمیشود (بیشتر عاید واسطه ها میشود)، ثانیاً افزایش بهرهوری کشاورزی باعث کاهش نیاز به نیروی انسانی میشود (حداقل در درازمدت) و این خود باعث کاهش اشتغال روستاییان و فقر روزافزون آنان و مهاجرت بیشتر به سمت شهرها میشود.
چالشهای مناطق روستایی عبارتند از:
«دیزباد وطن ماست»- توسعه پایدار محلی دیزباد یکی از محورهای اساسی توسعه دیزباد محسوب می شود که باید تلاش شود که به صورت یک الگوی توسعه پایدار محلی بومی درآید.
«دیزباد وطن ماست»- ساخت منازل مسکونی در باغات دیزباد بویژه در باغات اطراف جاده اصلی ورودخانه و مسیر سر مزار به تخت شاه و مسیر سرمزار به سر غرقاب و همچنین اطراف روستا ممنوع است.
به گزارش دیزباد وطن ماست، بر اساس تبصره 1 و 2 ماده 10 قانون حفظ کاربری اراضی باغی و زراعی مصوب سال 1385 مجلس شورای اسلامی تغییر کاربری اراضی کشاورزی به منازل مسکونی و یا هر طرح دیگری ممنوع می باشد.
این مصوبه می افزاید: در صورت هر گونه ساخت و ساز از طریق مراجع قضایی حکم تخریب قطعی صادر و اجرا می شود.
لذا ضرورت دارد هم ده دیاران عزیز قبل از تصمیم در مورد هر گونه ساخت و ساز با شورای اسلامی و دهیاری مشورت و هماهنگی کنند.
گفتنی است در صورت عدم هماهنگی با شورای اسلامی و دهیاری، مسئولیت هر گونه ضرر و زیان بر عهده متخلفین خواهد بود.
مامورین جهاد کشاورزی بطور مستمر از اراضی کشاورزی سرکشی می کنند و هر گونه تخلف را ابتدا به صورت مکتوب اخطار شده و در مرحله دوم به دادگاه گزارش می شود. دادگاه براساس قانون حکم تخریب صادر می کند.
«دیزباد وطن ماست»- توسعه پایدار دیزباد که در میثاق نامه شورای اسلامی و دهیاری دیزباد آمده است، یکی از آن دسته مفاهیمی می باشد که هرچه در باب آن بنویسیم و آن را روشن تر کنیم بهتر می توانیم به خواست اصلی شورای اسلامی پی ببریم.
در واقع اگر مردم دیزباد بتوانند توسعه پایدار را به عنوان یک خط مشی جدی و به صورت جاری در دیزباد ببینند، می توانیم چشم اندازهای روشنی را فراروی دیزبادی آینده داشته باشیم.
در این یادداشت به خصوصیات و ضروریات توسعه روستای دیزباد نیشابور می پردازیم که البته می تواند در تمام روستاها کاربرد داشته باشد.
با توجه به تعاریف و دیدگاه های مختلف در مورد مفهوم توسعه و توسعه روستایی می توان بر این نکته تاکید کرد که توسعه روستایی باید دارای خصوصیات زیر باشد:
1- توسعه باید تغییری در جهت بهبود شرایط برای اکثریت مردم باشد.
2- مردمی که از توسعه نفع می برند باید بیش از مردمی باشند که از آن متضرر می شوند.
3- توسعه دست کم باید مردم را نسبت به تامین حداقل نیازهای زندگی یا نیازهای ضروری زندگی مطمئن سازد.
4 – توسعه باید نیازهای مردم هماهنگی و مطابقت داشته باشد.
5 - توسعه باید بهبود طولانی و مستمر را به ارمغان بیاورد.
6 – توسعه باید باعث تشویق خود اتکایی گردد.
7 – توسعه نباید باعث تخریب محیط زیست طبیعی شود.(این در واقع همان مفهوم توسعه پایدار در دیزباد است که باید لحاظ شود.)
ضرورت های توسعه روستایی
مهمترین ضرورت های توسعه روستایی از دیدگاه برخی صاحبنظران عبارتند از:
1- یکی از ضرورت های توسعه روستایی مسئله انسانی بودن توسعه است، جمع کثیری از این انسان ها در فضاهای روستایی زندگی می کنند بطوریکه در گذر تاریخ از توانمندی های توسعه محروم بوده اند، به لحاظ انسانی لازم است، که آنها هم همپای انسان های دیگری که در جامعه و فضای دیگر زندگی می کنند، به توسعه دست یابند.
2- نکته دوم فرهنگ تولید گری است، که در ساختار روستا وجود دارد و بخش عمده ای از مواد غذایی جامعه را تامین می کنند و به ویژه اینکه امروزه امنیت غذایی به عنوان یکی از اهداف اولیه توسعه پایدار ، ملی و روستایی مطرح است.
3- از بعد زیست محیطی نیز ضرورت توجه به توسعه روستایی مطرح است، زیرا به دلیل پراکندگی روستاها در سطوح مختلف کشور و جهان، که این پراکنش خود نوعی آمایش سرزمین را می طلبد که در آن چارچوب انسان ها رابطه خود را با محیط بهینه می کنند و در حفظ محیط می کوشند.
4- یکی دیگر از ضرورت های توسعه روستایی وجود فقر در بیشتر روستاهاست، و بنابراین یکی دیگر از اهداف توسعه روستایی کاهش فقر است،چرا که بیش از هشتصد میلیون نفر از مردم جهان در روستا زندگی می کنند که به لحاظ امنیت غذایی زیر خط فقر هستند.
5- از بعد اصل مکمل بودن مکانها نیز ضرورت توجه به توسعه روستایی مطرح می گردد، اصل مکمل بودن مکان ها یعنی ارتباط مکان ها با یکدیگر برای رفع نیازهای خود، به عبارت دیگر بدون توجه به روستا نمی توان مشکلات شهر را هم حل کرد، پس اصل مکمل بودن مکان ها یا نظام سلسله مراتب سکونتگاهی یا ارتباط شهر و روستا ضرورت توجه به روستا را مطرح می سازد.
6- با توجه به روابط متقابل جوامع، کوچکترین بحران و تنش در جوامع و روستاها تاثیر متقابلی بر سایر جوامع و شهرها می گذارد، بنابراین از بعد سیاسی هم نیز ضرورت توجه به توسعه روستایی مطرح است، یعنی انتقال بخران از شهر به روستا و یا در چگونگی پخش بحران نیز به این مسئله توجه کرد.
7- از ضرورت های دیگر توسعه روستایی بحث مشارکت است یا مردمی بودن آن است، یعنی مشارکت در چهارچوب مکانی هم یک اصل است که از اهداف اصلی توسعه پایدار است که به توسعه مردم گرا تاکید می کند.
8- توسعه کشاورزی هم یکی از ضرورت های توسعه روستایی است، بویژه اینکه بخش عمده تولیدات کشاورزی به ویژه غذایی، تولیدات روستایی است، در اینجا هم پیوند خاصی با توسعه روستایی دیده می شود (افتخاری، 1386، 9-4).
منبع:
رکن الدین افتخاری و دیگران(1386)، نگرش نو به مدیریت روستایی با تاکید بر نهادهای تاثیر گذار،فصلنامه علمی پژوهشی روستا و توسعه، شماره 2.
جمعه پور، محمود(1384)، مقدمه ای بر برنامه ریزی توسعه روستایی ، انتشارات سمت، تهران